چکیده:
چشم انداز شهری یکی از مهم ترین فرم های بصری است که ویژگی های یک شهر را منعکس می کند یکی از مولفه های مهم در طراحی فضاها محوطه سازی و کف سازی آنهاست که تبیین کننده ی بستر فضای شهری و تمامی عناصر آن بوده و از این طریق از قدرت تاثیر گذاری عمده ای در درک رفتار فضایی استفاده کنند گان برخوردار است ساکنین مجتمعهای زیستی روزانه چندین بار برای دسترسی وکار در پیا ده روهای شهر جابه جا میشوند، با اینحال عابرین باید در هنگام جابه جایی دچار مشکل و ناراحتی روحی نشوند . با توجه به اهمیت مسئله، پژوهش حاضر به کفپوش یا پیاده رو در شهر تبریز از آب رسان تا تقاطع شهید بهشتی اختصاص داده شده است کفپوش این محدوده با توجه به استانداردهای کفپوش طراحی و ساخته نشده است استحکام کافی ندار د و کفپوش محدوده عملکرد خاص خود را نمی تواند برای عابرین پیاده تامین کند وبا توجه به موانعی که برسر راه عابران، سد معبر م یشود و معلولین هم دچار مشکل میشوند . روش تحقیق در این محدوده بر اساس مطالعات دست اول میدانی و اسنادی بوده و برای انجام تحلیل ها از نرم افزارهای Spss و Excel استفاده شده است.
.×
کلمات کلیدی:پیاده رو،عابرین،دسترسی،استاندارد،استحکام،جنس،عملکرد،معلولین
.
مقدمه :
چشم انداز شهری یکی از مهم ترین فرم های بصری است که ویژگی های یک شهر را منعکس می کند . فضاهای باز شهری و عناصر آن می توانند عناصر طبیعی یا مصنوع و یا هر دو را شامل شوند. یکی از مولفه های مهم در طراحی فضاها محوطه سازی و کف سازی آنهاست که تبیین کننده ی بستر فضای شهری و تمامی عناصر آن بوده و از این طریق از قدرت تاثیر گذاری عمده ای در درک رفتار فضایی استفاده کنندگان برخوردار است . طراحی این مولفه معمولا به عملکرد، ساختار و شکل ظاهری زمین بر حسب مسیر یک خیابان یا گذر پیاده، شکل یک میدان و همچنین حجم و اهمیت عامل تردد در چنین فضاهایی بستگی دارد. از سوی دیگر آرایش و طراحی پوشش زمین نیز خود به عنوان عاملی مستقل در تعریف فضاهای شهری، نقشی موثر داشته و می تواند کاربرد و یا نوع تردد و حرکت خاص را در بستر خود القا، تشویق و یا نفی کند.
بیان مسئله
در تاریخ شهرسازی معاصر حرکت پیاده و نیازهای آن کمتر مورد توجه برنامه ریزان و طراحان بوده و معابر نه به عنوان بخش مستقلی از فضاهای شهری، بلکه به عنوان تابعی ازحرکت سواره به حساب آمده است . درواقع در سنت شهرسازی رایج برنامه ریزی برای ماشین، همواره مقدم بر برنامه ریزی برای انسان بوده است. درواقع با سلطه همه جانبه وسایل موتوری برحیاط شهر؛ نیازهای انسان پیاده در برابر انسانی که پشت فرمان نشسته نادیده گرفته شده است. معابر پیاده به طور مداوم در برابر هجوم اتومبیلها به عقب می نشیند و علایم راهنمایی فقط به سواره ها توجه دارد. بنابراین درطراحی پیاده رو و سنگ فرش باید اولویت با راحتی، آسایش، زیبایی، حرکت و دسترسی باشد . منظور از طراحی سنگ فرش ها، استفاده ازمصالح والگوهای روسازی برای آرایشی یکدست و هماهنگ است، بطوری که تاثیر وحدت بخشی در منظر خیابانی داشته باشد و هویت متمایز و شاخصی به شهر ببخشد. سنگ فرش یا پوشش کف همچنین میتواند حس پیوستگی میان سطوح مختلف را برقرار سازد.
ضرورت واهمیت تحقیق :
مبلمان شهری مجموعه ای از تجهیزات و تسهیلاتی است که کیفیت وکارایی را در زندگی شهری ارتقا می بخشد .
در بررسی سیرتاریخی و تحول این مجموعه آنچه قابل ذکر است ارتباط تاریخی وتفکیک ناپذیر این عناصر با خاستگاه خود است . خیابان، کوچه، میدان، پارک و درکل خود شهر ،خاس تگاه نخستین انواع مبلمان هستند و
تاثیرات مستقیم و مشخص هر شهری بر مجموعه ی عناصر و فضاهایش برکسی پوشیده نیست . شهر بر خیابان اثر
می گذارد و آنها نیز بر مبلمان و دیگر شهری (توسلی،بنیادی،.(۱۸:۱۳۷۱ کوین لینچ معتقد است که امروزه
مسیرهای خاص عابر پیاده که براساس همان انگیزه ی جاده های تفریحی ولی برای وسیله ی نقلیه ی متفاوت
طراحی شده اند به ندرت دیده میشوند . تدارک مبلمان مناسب برای اینگونه مسیر ها و تحرک بیشتر به آنها باعث
انسانی کردن، معنی دارکردن و هویت بخشی به این مکانها می شود . (لینچ:(۵۷۴:۱۳۷۶ منظوراز پیاده رو گذرگاهی
است که درکنارمسیرهای سواره رومثل جاده، خیابان و یا میدان منحصرا برای حرکت عابران پیاده ساخته می شود . در بسیاری مناطق شهری وقتی طول سفر کوتاه و جابجایی به صورت پیاده راحت باشدوجود پیاده رو اهمیت
دارد.اصولا تعداد عابرین پیاده درشهرها از افرادی که وس ایل نقلیه استفاده می کنند بیشتراست . درمناطقی نظیر
مناطق تجاری و مراکز خرید که میزان رفت وآمد زیاد و بعد مسافت به طورکلی کوتاه است اگر امکان حرکت راحت و آزاد و سالم برای عابران پیاده فراهم باشد، بسیاری از افراد ترجیح می دهند به جای استفاده از وسایل حمل ونقل موتوری پیاده روی کنند. پیاده رو، مهمترین شبکه ی دسترسی شهری است. این شبکه از آن جهت مهم است که در
مقیاس حرکت انسان قرار دارد و از این رو باید از دیدگاه سهولت درحرکت، کامل و بی مانع باشد .حرکت پیاده
طبیعی ترین، قدیمی ترین و ضروریترین شکل جابه جایی انسان در محیط است وپیاده روی هنوزمهمترین امکان برای مشاهده مکانها،انجام فعالیتها،احساس شوروتحرک زندگی وکشف ارزشها وجاذبه های نهفته در محیط است .
روش تحقیق ومحدوده ی موردمطالعه:
محدوده ی مورد مطالعه در قسمت شرقی تبریز واقع شده است و از چهارراه آبرسان تا تقاطع منصور و بخشی ازخیابان امام خمینی (ره) است و جهت مورد مطالعه شرقی و غربی بوده و مطالعه ی ما انحصارا به پیاده رو یا کفپوش محل اختصاص دارد . روش تحقیق هم ترکیبی از مطالعات مید انی و اسنادی باتاکید برروش میدانی و
استفاده از اطلاعات اولیه ازطریق پرسش نامه و مشاهده بوده است . برای انجام تحلیل های آماری نیز از نرم افزارهای Spss و Excel استفاده شده است.
چارچوب نظری تحقیق :
ملاحظات عملکردی کف سازی : اولین عامل موثر در طراحی و اجرای کف سازی، توجه به نوع عملکرد مورد انتظار از فضای مورد نظر است . عملکردهای عمده ی فضاهای شهری در ارتباط با نوع کف سازی، عبارت اند از : -۱ محل تردد عابر پیاده -۲ محل عبور دوچرخه و موتور سیکلت -۳ محل عبور مختلط وسایل نقلیه ( شخصی، عمومی و وسایط دوچرخه ) -۴ باندهای موازی و تفکیک شده برای عبور وسایط نقلیه مختلف ( روی هر مسیر یک نوع وسیله ی نقلیه خاص حرکت می کند )(قنبری۱۳۸۷ص(۶۶
به منظور درک هر یک از این عملکردها توسط استفاده کنندگان لازم است مجموعه ای از مصالح ورنگ به گونه ای انتخاب شوند که نشانگر کیفیت و عملکرد خاص یک مکان باشند، با استفاده از این ترکیب ها می توان مضامین متفاوتی برای هر فضا خلق کرده و انتقال داد.
