ادبیات نظری تحقیق حقوق شهروندی، حقوق شهروندی از دیدگاه امام خمینی، حقوق شهروندی در غرب

چیستی و ماهیت حقوق شهروندی هر فردی به صرف متولد شدن در یک سرزمین موقعیت و شان شهروندی را کسب می کند . ولی مهم این است که هر یک از شهروندان در مراحل رشد و بلوغ خود امکان آن را داشته باشند که با آنچه به آنها به عنوان شهروند تعلق دارد ، آشنا شوند تا بتوانند هم در انتخاب هایشان و هم در شیوه عمل شان به اصول و مبانی زندگی جمعی ، سیاسی و اجتماعی خود ، به عنوان شهروند ، نزدیک تر و هماهنگ تر باشند . در فرهنگ اسلام واژه‌هایی مانند : رعیت ، امت ، ملت ، ناس و ابناء به چشم می‌خورد که با واژه‌ شهروند ، ارتباط نزدیکی دارند . در میان واژه‌های مذکور ، واژه‌ رعیت از نظر مفهوم و بار سیاسی – حقوقی از دیگر واژه‌ها به مفهوم شهروند نزدیکتر است . رعیت به معنای مسوولیت حاکم در برابر مردم ، در زبان عربی بار مثبتی دارد ( الا کلکم راع و کلکم مسوول عن رعیته ). اما مفهوم منفی آن در زبان فارسی و خلط میان این دو معنا موجب شده است که از اطلاق رعیت به مردم در نظام‌های سیاسی امروز ، معنایی منفی به ذهن خطور کند . رعیت در زبان فارسی به « گروهی که دارای سرپرست هستند و به کشاورزانی که برای مالک زراعت می‌کنند و به اتباع پادشاه و تبعه‌ یک کشور اطلاق می‌شود ». در اسلام هر جا صحبت از رعیت شده ، مراد همان حقوق شهروندی امروزی است . « ابتدا کلمه شهروند را می توان از حیث واژه شناسی تعریف کرد . شهروند از شهر می آید و سیته  از واژه لاتینی سیویتاس  مشتق است . سیویتاس در زبان لاتین تقریبا معادل کلمه پلیس در زبان یونانی است که همان شهر است که تنها مجتمعی از ساکنین نیست بلکه واحدی سیاسی و مستقل به شمار می آید . شهروند فقط به ساکن شهر گفته نمی شود . در رم همانند آتن کلیه ساکنان ، خصلت شهروندی ندارند . آن کسی شهروند به شمار می آید که شرائط لازم را برای مشارکت در اداره امور عمومی ، در چارجوبه شهر داراست ». در دایره المعارف فلسفه استنفورد ، در تعریف شهروندی به اختصار آمده است که شهروند عضو یک اجتماع سیاسی است که بهره مند از حقوقی است که البته وظایف عضویت نیز برای او محفوظ است . در این تعریف ، شهروند با یک اجتماع سیاسی پیوند خورده است . این گونه جا افتاده که منظور از اجتماع سیاسی ، یک دولت سرزمینی و یک حاکمیت است . پیوندی ناگسستنی بین اجتماع سیاسی و دولت – ملت با فضای جغرافیایی ملی برقرار است . به همین دلیل است که بسیاری شهروندی را با ملیت همسان می گیرند . یعنی بایستی دولتی ، سرزمینی و مرزی باشد تا بتوان از حقوق شهروندی سخن به میان آورد ». « به نظر جان لاک شهروندی ، مجموعه شیوه ها و تکنیک هایی نظیر مشورت ، معامله ، دیپلماسی و تقسیم قدرت است که می توان از طریق آنها