ادبیات نظری تحقیق رويكرد قرآن به جايگاه سياست خارجي و روابط بين‌الملل در حكومت نبوي
رويكرد قرآن به جايگاه سياست خارجي و روابط بين‌الملل در حكومت نبوي
روابط خارجي ، به مجموعه‌ي روابط فرهنگي ، اجتماعي ، اقتصادي سياسي وديپلماسي ميان دولت‌ها و ملت‌ها گفته مي شود . تفاوت روابط خارجي با سياست خارجي درآن است که سياست خارجي به مفهوم امروزي خود ، تنها به سياست‌هايي گفته مي شود که مجري آنها وزارت خارجه‌ي دولت‌ها باشد و از کانال آن وزارت پايه‌ريزي گردد . به ديگر سخن ، سياست خارجي عبارت است از سياست يک دولت در کنش متقابل با ديگر دولت ها و ملت‌ها .
روابط ديپلماتيک هم عبارت از روابطي مي باشد که بين دولت‌ها پس از شناسايي يکديگر وتوافق در برقراري روابط ، با اعزام نماينده ايجاد مي شود . به بيان ديگر ، روابط ديپلماتيک ، شامل کليه ارتباطات سياسي ، اقتصادي و فرهنگي است که بين دو يا چند دولت از طريق نمايندگي‌هاي ديپلماتيک دولت‌ها صورت مي‌گيرد . پس روابط ديپلماتيک ، به روابط ميان دولت‌ها گفته مي‌شود و شامل روابط ميان ملت‌ها وسازمان هاي غير دولتي نمي‌گردد . بنا براين ، روابط خارجي مفهوم وسيع‌تري از سياست خارجي و روابط ديپلماتيک دارد . هدف ما در اين بخش ، بررسي رفتار پيامبر درعرصه‌ي روابط خارجي به معناي وسيع کلمه است و شامل هر گونه روابط فرهنگي ، اجتماعي ، اقتصادي ، سياسي و ديپلماسي مي‌گردد .
اهداف سياست خارجي پيامبر
رسالت پيامبر كه خاتم پيامبران است ، دو ويژگي عمده دارد : جهاني و جاودانگي ؛ اين دو ويژگي نشان مي‌دهد كه اسلام عقيده‌اي است فراتر از سرزمين يا سرزمين‌هاي خاص ؛ بلكه به تمامي افراد با تفاوت‌هاي نژادي ، قومي تعلق دارد . قرآن نيز بر اين دو حقيقت تصريح دارد : « وَ مَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا كَافَّةً لِّلنَّاسِ بَشِيرًا وَ نَذِيرًا وَ لَكِنَّ أَكْثرََ النَّاسِ لَا يَعْلَمُون . تو را به پيامبري نفرستاديم ، مگر بر همه‌ي مردم مژده دهنده و هشدار دهنده ؛ ولي بيش‌تر مردم ] اين موضوع را [ نمي دانند .» ( سبأ / 28 ) علت اين عموميت نيز اين است كه مبناي تشريع و احكام اسلامي فطرت انساني است ؛ لذا اختصاص به مكان خاصي ندارد . فطرت ، روح ، فكر و هدف مشترك آدمي ، همواره جامعه‌ي بشري را به همگوني فرا مي‌خواند ؛ و چون جايگاه رسالت پيامبر فطرت و خواسته‌ي مردم بود ، آرمان نهايي اسلامي ، رسيدن به امت واحد بشري و از ميان رفتن مرزهاي جغرافيايي و به وجود آمدن كشور واحد جهاني ، تحت حاكميت قانون واحد الهي است .
در مورد انسان‌ها نيزگروه بندي‌هاي ميهني يا قبيله‌اي ، در عين اينكه افراد يك كشور و يا يك قبيله را در يك مجموعه گرد مي‌آورد و به آنها وحدت مي‌بخشد ، آنها را در برابر واحد ديگري قرار مي‌دهد ؛ لذا يكي از اهداف رسالت پيامبر ، سرعت بخشيدن به روند تكاملي جامعه براي رسيدن به اين هدف مطلوب است . اسلام با استراتژي دعوت به مكتب فطرت و ارائه‌ي ايدئولوژي سازگار با فطرت و عقل ، جوامع بشري را به سمت چنين جامعه‌ي جهاني
