ادبیات نظری تحقیق رشد و اختلال رشدی ویژه
رشد و اختلال رشدی ویژه
جسم انسان در دوران طفولیت ، کودکی و نوجوانی در حال رشد و بالیدگی است . ادراک او از جهان اطرافش عمیقتر شده ، ظرفیت ذهنیش با افزایش مهارتهای روانی بیشتر میشود . همچنین با تشکیل روابط جدید ، مهارتهای اجتماعی آموخته میشود . عملکرد مهارتهای حرکتی باید با همه این تغییرات منطبق شده ، تغییر شکل پیدا کنند . تغییرات رشدی در اوایل زندگی بسیار چشمگیر است ، اما این تغییرات در دوره بزرگسالی متوقف نمیشود - تغییرات فیزولوژیک به طور مداوم رخ میدهد و تجارب محیطی ، ادراک و مهارتهای روانی و روابط اجتماعی فرد را پالایش میکند ( هی وود ، 1385 ). رشد حرکتی را میتوان در چارچوب ظاهر شدن مهارتهای جدید ، پالایش الگوهای حرکتی اجرای مهارت ، یا تولید حرکت تبیین کرد . اگرچه میزان یادگیری مهارتها و پالایش آنها در افراد مختلف ، متفاوت است . این تغییرات تا اندازه زیادی مربوط به تفاوت میزان نمو جسمی و بالیدگی در بین کودکان از یک طرف و میزان تجارب حرکتی منحصر به فرد آنها از طرف دیگر است ( هی وود ، 1385 ).
رشد در کاملترین مفهوم ، به تغییرات ایجاد شده در سطح عملکرد فرد در طول زمان مربوط میشود . کو و ساگدن ( 1985 ) تعریف زیر را برای رشد ارائه کردند : " تغییرات سازگار بامهارت و کارایی " چنین تعریفی نشان میدهد که فرد برای کسب یا حفظ سازگاری و تناسب نیازمند تطبیق و تغییر در سراسر زندگی است ( گالاهو و ازمون ، 1390 ). تغییرات همراه رشد عموماً در سه زمینه به وجود میآید : جسمی ، شاختی و روانی - اجتماعی . رشد جسمی به تغییراتی مربوط میشود که در بدن به وجود میآید : تغییرات از نظر قد ، وزن ، مغز ، قلب و سایر دستگاهها و اعضا همچنین تغییر در ساختهای استخوانی ، عصبی ، همراه با مهارتهای حرکتی . رشد شناختی به تغییراتی مربوط میشود که در حوزه فعالیتهای ذهنی روی میدهد و احساس ، ادراک ، حافظه ، تفکر ، استدلال و زبان را شامل میشود . رشد روانی - اجتماعی اصولاً دگرگونیهای مربوط به شخصیت ، هیجانها و روابط با دیگران را در بر میگیرد ( وندر زندن ، 1386 ).
همچنین کاربرد علم رشد حرکتی مفیدترین روش برای مطالعه علم رشد است . مشکلات حرکتی ناشی از عوامل متعددی هستند که ممکن است ذاتی باشند ، مشکلات نوزادی که با ناتوانی حرکتی مثل اسپینا بیفدا ( نخاع دو شاخه ) متولد میشود ؛ یا در اثر آسیب شدید و یا به مرور زمان با بالا رفتن سن و فشارهای مداوم به وجود میآید ، نظیر مشکلات وضعیتی در نحوه نشستن یا راه رفتن . یا میتواند صرفاً در حین کسب یک مهارت جدید بروز کند ، مثل اجرای حرکت آرابیسک ( ضربه به توپ گلف ). همانند علوم دیگر ، هدف از مطالعه رشد حرکتی ، یادگیری مطالبی جهت کاهش مشکلات اجتماعی است ( گالاهو و ازمون ، 1390 ). رشد انسان را میتوان در چارچوب نظریههای