ادبیات نظری تحقیق سبک زندگی، سبک زندگی ارتقا دهنده سلامت
- سبک زندگی
سبک زندگی شامل رفتارهایی مانند عادات غذایی ، خواب و استراحت ، فعالیت بدنی و ورزش ، کنترل وزن ، استعمال دخانیات و الکل ، ایمن سازی در مقابل بیماری ، سازگاری با استرس و توانایی استفاده از حمایت های خانواده و جامعه می باشد ( موناهان و همکاران ، 2003 ). سبک زندگی سالم از منابع با ارزش کاهش بروز و شدت بیماری ها و عوارض ناشی از آن هاست و روشی جهت ارتقاء سلامتی و کیفیت زندگی و سازگاری با استرس است ( لایونز و لنجیل ، 2000 ). همچنین استراتژی مؤثری جهت کنترل هزینه مراقبت های بهداشتی است ( موناهان و همکاران ، 2003 ).
امروزه اکثر مشکلات بهداشتی – سلامتی ( مانند چاقی ؛ انواع سرطان ها و پرفشاری خون و ...) بیماری ها ، مرگ و میر ناشی از آن ها با دگرگونی های سبک زندگی ارتباط دارد و در نتیجه رفتارهای افراد و شیوه زندگی آن ها است ( موهر ، 2001 ). در ایران نیز بیماری های ناشی از سبک زندگی از علل عمده مرگ و میر و ناتوانی به شمار می روند ( عزیزی ، 2003 ). بیماری فشار خون بالا نیز از جمله بیماری های غیرواگیری است که در جوامع رو به توسعه افزایش چشمگیری دارد و با سبک زندگی افراد رابطه تنگاتنگی دارد و به تنهایی عامل 7 میلیون مرگ زودرس در سراسر جهان می باشد ( رویکسینگ و همکاران ، 2006 ) در ایران نیز مطالعات انجام شده نشان دهنده شیوع بالای این بیماری در جامعه می باشد در مطالعه ای که توسط مرکز تحقیقات غدد درون ریز و متابولیسم در تهران انجام گرفته است شیوع پرفشاری خون در گروه سنی 69 - 20 ساله 22درصد گزارش شده است ( قنبریان و همکاران ، 2004 ).
سبک زندگی نیز به عنوان شاخصی از سلامت جسمی بر مبنای آنچه که مورد قبول عموم است ، یعنی ارتباط دوجانبه سلامت جسم و روان ؛ می تواند پیش بینی کننده سلامت روان باشد . تحقیقات نشان داده اند سبک های زندگی در ارتباط با وضعیت سلامت روانی و جسمی و نیز کیفیت زندگی بزرگسالان قرار می گیرند ( روهر و پیرس ، 2005 ) ورزش و تغذیه مناسب علاوه بر سلامت جسمی بر سلامت روان نیز تأثیر مثبت دارند ( کریمر و فربس ، 2004 ). همچنین سبک زندگی مناسب مانند خوردن روزانه صبحانه یا شرکت در تمرینات بدنی منظم در گروهی از کارگران کارخانجات در ارتباط مستقیم با سلامت روان شناسایی شده است ( چن و همکاران ، 2005 ).
پژوهش ها نشان داده است که پیاده روی تند به مدت 30 دقیقه در روز و در بیشتر روزهای هفته ؛ شاید عوامل خطر بیماری های قلبی عروقی را مانند سکته قلبی 30 تا 50 درصد کاهش دهد . مشاوره و آموزش به خصوص زمانی که براساس پروتکل خاصی صورت گیرد امکان دارد باعث تغییر رفتار شود . مدل های مختلف آموزشی برای ایجاد تغییر رفتار مانند مدل اعتقاد بهداشتی ، مدل رفتار برنامه ریزی شد هو تئوری شناخت اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته اند