ادبیات نظری تحقیق سیاست فرهنگی و دیپلماسی فرهنگی
- سياست فرهنگي و مشخصه های آن
سياست فرهنگي به معناي ارزشها و اصول هدايت كننده امور فرهنگي است . با نگاهي ديگر نيز مي توان گفت كه سياست فرهنگي مجموعه اي از تدابير براي تعيين وظايف دولت و سازمانهاي غير دولتي ، در زمينه فرهنگ براي رسيدن به اهداف مورد نظر است . در اصول سياست فرهنگي جمهوري اسلامي ايران سياست فرهنگي اينگونه تعريف شده است : سياست فرهنگي درحقيقت همان توافق رسمي واتفاق نظر مسئولان ومتصديان امور درتشخيص ، تدوين وتعيين مهمترين اصول واولويتهاي لازم الرعايه درحركت فرهنگي است . سياست فرهنگي رامي توان اصول راهنماي كارگزاران فرهنگي ومجموعه علائم ونشانه هايي دانست كه مسيرحركت رانشان مي دهد به عبارت ديگر نوعي دستورالعمل فرهنگي است كه روشنگر حركت است . سیاست فرهنگی به معنای عام و عرفی آن مجموعه اي ازاهداف ، مباني . اصول ، اولويتها وخط مشي اجراي را شامل مي شود ، هرچند به معناي خاص فقط قسمت اخير رابه ذهن متبادر مي سازد . به هر حال سياستهاي فرهنگي و سياستگذاري فرهنگي در جوامعي مانند ايران كه به دنبال ايده و آرماني ويژه هستند و حفظ فرهنگ مورد تاييد حكومت بسيار مهم تلقي مي شود ، از اهميت وي ژه اي برخورداراست . سياست هاي فرهنگي غالبا دو نوع هستند سياستهاي تشويقي و سياستهاي كنترلي . سياستهاي تشويقي براي رسيدن به اهداف خود از ابزار تشويق و اقناع استفاده مي كننداين نوع از سياست فرهنگي غالبا به منظور توسعه فرهنگي اتخاذ مي شود . سياست هاي توسعه اي به صورت عريان و واضح تبيين مي شود . سازمان يونسكو به عنوان سازماني كه هدف آن توسعه فرهنگي است اهداف توسعه فرهنگي را اينگونه معرفي مي كند .
- اتخاذ آن دسته از سياستها ، برنامه ها و استراتژيهاي توسعه كه جنبه هاي فرهنگي و هدف هاي فرهنگي و نياز به آموزش نيروي انساني را مد نظر قرار دهد و دولت مردان و مردم عادي را به اهميت نقش فرهنگ واقف سازد .
- ايجاد تسهيلات براي شكوفا شدن استعدادهاي بيشترين تعداد ممكن از مردم ، حفظ ارزشهاي معنوي ، اجتماعي و انساني كه زندگي جوامع مختلف مبتني بر آنهاست و تشويق مشاركت همه مردم درزندگي فرهنگي ( کاوند و کاوند ، 1387 )).
سياست هاي كنترلي براي رسيدن به اهداف خود از عوامل محدود كننده مانند عدم دسترسي و يا تهديد به مجازات استفاده مي كنند . در حكومت هاي ايدئولو ژيك غالبا نوع دوم از سياستگذاري فرهنگي استفاده مي شود . اما اين نكته را بايد گفت كه غالبا سياستهاي فرهنگي كنترلي به صورت عريان و آشكار نيستند بلكه به صورت پنهان اعمال مي شوند . سياست هاي فرهنگي در جمهوري اسلامي ایران در شرايط مختلف چهره هاي متفاوتي را به خود گرفته است .
فعالیت های گسترده سازمان آموزشی و علمی و فرهنگی ملل متحد ، یونسکو ، در دو دهه گذشته به شکل گیری مرجعیتی بین المللی در عرصه فرهنگی انجامیده است که از آن به عنوان مرجعیت تنوع فرهنگی باید یاد کرد . مجموعه گزارش های یونسکو در دهه 1990 و سال آغازین سده جدید
