ادبیات نظری تحقیق علل گرایش به مواد مخدر و روانگردان
علل گرایش به مواد مخدر و روانگردان
مقدمه
از نظر فارماكولوژي اعتياد عبارت است از حالت مقاومت اكتسابي كه در نتيجه استعمال متمادي دارو در بدن حاصل ميشود به قسمي كه استعمال مكرر دارو موجب كاسته شدن اثرات تدريجي ميگردد و پس از مدتي شخص ميتواند مقادير سمي دارو را در بدن بدون ناراحتي تحمل كند و در صورتي كه دارو به بدن نرسد اختلالات جسمي و رواني موسوم به سندروم محروميت بروز ميكند . عوامل فرهنگي - اجتماعي از جمله عوامل موثر در گسترش اين پديده است . اثر خرده فرهنگ ، در پايين يا بالا بودن نرخ مصرف كنندگان موادمخدر ، مورد مطالعه مردمشناسان فرهنگي است . مصرف موادمخدر در ميان زنان ، مردان ، اقوام و نژادهاي مختلف در سنين مختلف عمر و بر حسب پايگاه اجتماعي افراد متغير است . متاسفانه اثر عوامل اجتماعي چندان مورد توجه مراكز درماني قرار نگرفته است . اكثر درمانگران بر اين باورند كه آمادگيهاي بيولوژيكي افراد ، آنها را به مصرف طولاني و مداوم سوق ميدهد . اين مواد براي كساني كه آمادگي بيولوژيك ندارند ، اعتيادآور نخواهد بود . از نظر آنان نقش عوامل فرهنگي - اجتماعي جنبه فرعي دارد . از ديدگاه جامعهشناختي ، نقش خاستگاه اجتماعي و زمان خاصي كه فرد در آن قرار دارد ، لازم است مورد توجه قرار گيرد . چگونگي دسترسي به مواد و هنجارهاي اجتماعي موافق يا مخالف با مواد در مكانها و زمانهاي مختلف فرق ميكند . ( ممتاز ، 1381 ).
اينكه چرا در ايران مصرف كوكايين پايين است و مصرف ترياك بيشتر است . به احتمال زياد به چگونگي دسترسي مردم به آن و هنجارهاي گروههاي مختلف اجتماعي مربوط ميشود . به تدريج مصرف اين گونه مواد از شكل مرسوم فرهنگي خارج شده و مصرف كنندگان به دفعات بيش از اندازه در شرايط غير متعارف فرهنگي به مصرف آن پرداختهاند . دولتهاي ملي و محلي به تدريج با وضع قوانين ، تملك و فروش مصرف مواد مذكور را خارج از چارچوب مقررات غيرقانوني اعلام كردهاند .
- نظریههایی کهن
بیان نظریات روان شناسان و جامعه شناسان در مورد اعتیاد وقتی معنا و مفهوم کار بردی خواهد داشت که به فرد معتاد از هر نوعی که باشد به عنوان بیماری که نیاز به درمان دارد بنگریم . بیماری که در درون و افکارو هیجانات خود انگیزه های فردی ، اجتماعی ، اقتصادی داشته و از کانال یکی یا تمام این موارد به چیزی که نداشته روی آورده تا شاید از این طریق به آنچه به عنوان کمبود یا فرار از واقعیات بوده است دست یابد . پس اعتیاد درابتدا یک رویکرد روانی دارد که ریشه در خیلی از مسایل خواهد داشت .
آدمی همواره در مورد سلامت جسم ، روابط اجتماعی و جایگاه خود در این عالم نگران بوده است طبق نظریههایی کهن که امروزه هم به چشم میخورد ، اختلال روانی نتیجه عملکرد نیروهای ماوراء طبیعی و جادوئی مثل ارواح شرور و شیطان است . در جوامعی که این نظریه را باور داشتند ، درمان به صورت جن گیری انجام میشد .