ادبیات نظری تحقیق گیاهان کود سبز، خاک ورزی (شخم)، نظام های خاک ورزی، عملکرد و اجزای عملکرد گیاه
- گياهان کود سبز
با توجه به دیدگاه کشاورزی پایدار مبنی بر افزایش سهم نهادههای غیرشیمیایی و کاهش نهادههای شیمیایی ، امروزه از تکنیکهای مهم و موثری از جمله کود سبز استفاده به عمل میآید . گیاهان کود سبز ، گیاهانی هستند که از یک سو تأمین کننده مواد آلی و معدنی مورد نیاز گیاهان زراعی و از سوی دیگر حفاظتکننده منابع آب و خاک به شمار میآیند . این گیاهان برای مدت زمان معینی در زمینهای زراعی کاشته شده و در مرحله مشخصی از رشد به زمین برگردانده میشوند . در اصل کود سبز بخشی از تناوب زراعی است که برداشت محصولی در آن صورت نمیگیرد و هدف از آن بهبود حاصل خیزی خاک است ( قلاوند و همکاران ، 2009 ؛ موسوی و همکاران ، 2009 ) . در واقع کود سبز یک روش دیرینه کشاورزی است که استفاده از آن فواید زیادی به همراه دارد . یک هکتار کود سبز معمولاً بین 25 تا 50 تن شاخه ، برگ و انساج گیاهی تازه تولید میکند و این بقایا را وارد خاک میکند که خود حدوداً برابر با 10 تا 20 تن کود حیوانی بوده که این مقادیر حدود 1 تا 2 تن مواد آلی به خاک میافزاید که این تناوب بدون محصول برای بهبود باروری خاک استفاده میشود ( لامعی هروانی ، 1386 ). اگرچه کمبود مواد غذایی خاک را میتوان با کاربرد کودهای شیمیایی جبران نمود ، اما این کار مستلزم تحمیل هزینههای مالی و خسارات زیست محیطی خواهد بود . بنابراین راه حل ممکن برای اجتناب از مواجهه با چنین پیامدهایی استفاده از گیاهان خانواده لگومینوز به عنوان گیاه پوششی ، یا کود سبز در تمام طول دوره آیش سالانه ، یا بخشی از آن است ( مک گور و همکاران ، 1998 ).
- تأثير گياهان مختلف کود سبز بر عملکرد و اجزای عملکرد
در ژاپن با بررسی تأثیر گیاهان کود سبز کنف بنگالی و بادام زمینی بر رشد و جذب نیتروزن در گندم ، گزارش نمودند که تیمار گیاهان کود سبز کنف بنگالی و بادام زمینی در مقایسه با آیش ( عدم کاربرد کود سبز )، تأثیر مثبت و معنیداری بر برخی خصوصیات محصول اصلی ( گندم ) مانند عملکرد دانه ، عملکرد بیولوژیکی ، محتوای نیتروژن اندامهای هوایی ، تعداد دانه در سنبله و تعداد سنبله در مترمربع داشت ( یانو و همکاران ، 1994 ). همچنین پهلوان راد و همکاران ( 2009 ) نیز تأثیر کاربرد گیاهان مختلف کود سبز را بر عملکرد گندم و خصوصیات خاک ، مورد مطالعه قرار دادند . این پژوهشگران با کاربرد گیاهان کود سبز جو ، شبدر ، لوبیا و تیمار آیش ( عدم کاربرد کود سبز ) قبل از کشت محصول اصلی گندم ، کود سبز جو را نسبت به سایر گیاهان کود سبز مؤثرترین گیاه در افزایش درصد کربن آلی خاک ، فسفر و روی قابل دسترس برای گندم معرفی نمودند . از طرف دیگر نتایج آنها نشان داد که کاربرد کود سبز تأثیر معنیداری بر عملکرد دانه گندم نداشت . دلیل این امر تأثیر ضعیف گیاهان کود