پیشینه و مبانی نظری اثر تكانه هاي قيمت نفت بر اندازه اقتصادی دولت ها
مروری بر ادبیات موضوع 6
2 - 1 - مقدمه 7
2 - 2 - مباني نظري 7
2 - 2 - 1 - تکانه نفتی 8
2 - 2 - 2 - تأثیر تکانه هاي نفتی بر اقتصاد کلان 9
2 - 2 - 2 - 1 - کشورهای توسعه‌یافته و صنعتی 9
2 - 2 - 2 - 2 - کشورهای توسعه‌نیافته مصرف‌کننده نفت 10
2 - 2 - 2 - 3 - کشورهای صادرکننده نفت 11
2 - 2 - 3 - اندازه دولت 13
2 - 2 - 4 - تأثير تکانه هاي نفتي بر اندازه دولت 14
2 - 2 - 4 - 1 - تقاضاي كل 15
2 - 2 - 4 - 2 - عرضه كل 16
2 - 2 - 5 - تکانه هاي نفتي و بيماري هلندي 17
2 - 3 - پيشينه پژوهش 19
2 - 3 - 1 - مطالعات خارجي 19
2 - 3 - 2 - مطالعات داخلی 21
2 - 4 - نتیجه گیری 26
2 - 1 - مقدمه
با توجه به اهميت درآمدهاي نفتي در توليد ناخالص داخلي ، صادرات و تأمين بودجه ساليانه در اقتصاد كشورهاي صادركننده نفت ( اوپك )، نوسان قيمت نفت مي تواند تأثيري مهم و اساسي بر اوضاع اقتصادي اين كشورها داشته باشد . نوسانات قيمت نفت اصلي ترين منبع نوسانات اقتصادي كشورهاي توليدكننده نفت است . با افزايش ناگهاني قيمت نفت ، درآمدهاي ارزي حاصل از فروش نفت و در نتيجه مخارج دولت به شدت افزايش يافته و رشد سريع قيمت ها ، نرخ هاي دستمزد و واردات را به دنبال دارد ( جعفري صميمي و عصاري آراني ، 1389 ). با توجه به تعريف اندازه دولت ( نسبت کل مخارج دولت به تولید ( هزینه ) ناخالص داخلی )، يك تكانه نفتي مثبت ، مي تواند تأثيرات قابل توجهي بر اندازه دولت داشته باشد .
اندازه دولت در اقتصاد ایران ، طی چند دهه اخیر ، متاثر از افزایش قیمت جهانی نفت ، انقلاب ، جنگ ، بازسازی پس از جنگ و رشد قیمت ها دستخوش نوساناتی بوده است . به خصوص وابستگی منابع مالی دولت به درآمدهای حاصل از صادرات نفت خام در این دوره تاثیر مستقیمی بر ایجاد ساختار دولتی اقتصاد و گسترش اندازه دولت داشته است . هم زمان نوسانات یا تکانه های جهانی قیمت نفت نیز اسباب بی ثباتی اقتصاد و تشدید مداخلات دولت در اقتصاد ایران را فراهم نموده است .
در این راستا در این فصل ابتدا مباني نظري مربوط به تأثير تكانه هاي نفتي بر اندازه دولت و برخي مفاهيم و تعاريف شرح داده شده و در ادامه به مطالعات داخلي و خارجي انجام شده در اين زمينه پرداخته مي شود .
2 - 2 - مباني نظري
بررسي آثار نوسانات قيمت نفت بر كشورهاي واردكننده و صادركننده نفت نتايج متفاوتي را به دنبال داشته است . براي كشورهاي صنعتي كه اغلب واردكننده نفت
