پیشینه و مبانی نظری بهزیستی ذهنی
بهزیستی ذهنی
فهرست مطالب :
تعریف بهزیستی ذهنی
عناصر بهزیستی ذهنی
عوامل مؤثر بر بهزیستی
روی‌کردهای اصلی تعریف بهزیستی
مؤلفه‌های بهزیستی
بهزیستی روان‌شناختی
بهزیستی اجتماعی
نظريه‌هاي پيشين مربوط به بهزيستي روان‌شناختي :
مدل بهزيستي روان‌شناختي ريف و همکارانش :
بهزیستی و سلامت
2 - 3 - پیشینه‌ی پژوهشی
2 - 3 - 1 - پیشینه‌ی خارجی
2 - 3 - 2 - پیشینه‌ی داخلی
منابع
الف ) منابع فارسی
ب ) منابع لاتین
تعریف بهزیستی ذهنی
بهزیستی ذهنی ، یک مفهوم شخصی و فردی است و بر حسب ارزیابی افراد از زندگی خودشان تعریف می‌شود ( دینر و همکاران ، 1996 ). در واقع ارزیابی افراد از زندگی خودشان در حوزه‌های مختلف زندگی مانند بهزیستی هیجانی ، بهزیستی روان‌شناختی و بهزیستی اجتماعی است . بهزیستی هیجانی به تعادل بین عاطفه مثبت و منفی اطلاق می‌شود . بهزیستی روان‌شناختی ، عمدتاً ملاکی شخصی و خصوصی برای ارزیابی فردی از کنش‌های روانی فرد است ، اما بهزیستی اجتماعی عمدتاً ملاکی عمومی و اجتماعی برای ارزیابی کنش‌های اجتماعی افراد در طول زندگی‌شان و در تعامل با دیگران محسوب می‌شود ( کی یز ، 1998 ).
عناصر بهزیستی ذهنی
بنابراین ، بهزیستی ذهنی دارای سه عنصر اصلی است : دو عنصر هیجانی « یعنی تجربه مکرر عاطفه یا هیجان مثبت ، تجربه نامکرر و اندک هیجان یا عاطفه منفی » و نیز یک عنصر شناختی « ارزیابی افراد از رضامندی از زندگی که شامل رضایت افراد از جنبه‌های مختلف زندگی مثل رضایت زناشویی ، رضایت شغلی و . . .» می‌باشد . طی 40 سال اخیر ، روان‌شناسان و جامعه‌شناسان به مفهوم‌سازی ، اندازه‌گیری و مطالعه ابزارهای اندازه‌گیری سلامت روان از طریق تحقیقات بهزیستی ذهنی پرداخته‌اند ( کی یز ، 2003 ).
بهزیستی ذهنی شامل طیف گسترده‌ای از رگه‌ها و ویژگی‌های ذاتی و محیطی است . لیبومیرسکی ، شلدوم و اسچکاد ( 2005 )، مدلی تلفیقی یا التقاطی ژنتیک - شخصیت یا مدل عوامل جمعیت شناختی - محیطی را برای بهزیستی و شادمانی ارائه دادند که شامل مجموعه عوامل ژنتیکی ، عوامل و شرایط محیطی و نیز فعالیت‌ها و تمرین‌های ارادی و انتخابی است که طبق فرمول زیر تدوین شده است ( لیبومیرسکی و همکاران ، 2005 ):
رفتارهای ارادی + عوامل محیطی + عوامل ژنتیکی = بهزیستی
عوامل مؤثر بر بهزیستی
نخستین عامل مهم و عمده در تعیین بهزیستی افراد ، عوامل ژنتیکی است . تعیین کنند‌ه‌های ژنتیکی در طول عمر افراد ثابت ، در طول زمان پایدار و نسبت به تغییر یا کنترل ایمن هستند . این عامل به تنهایی 50 درصد از کل واریانس بهزیستی را به خود اختصاص داده است ( لیبومیرسکی و همکاران ، 2005 ).
هم‌چنین طی مطالعه‌ای که بر روی دوقلوها در سن 20 تا 30 سالگی انجام شد ، میزان همبستگی بازآزمایی تقریباً 50 درصد بود ، مهم‌تر این که میزان همبستگی در مطالعات بازآزمایی شادمانی دوقلوهای یک تخمکی در زمان‌های مختلف 80
