ادبیات نظری تحقیق اهل حدیث سیستان
- اهل حدیث
در معرفى اهل حديث مى‌توان گفت آنان كسانى هستند كه در اصول و فروع دين به ظواهر آيات و احاديث پيامبر ( 6 ) عمل مى‌كنند و از به‌كارگيرى عقل و تحليل‌هاى عقلانى در زمينۀ مسائل اعتقادى و معارف دينى به شدت پرهيز مى‌كنند . اصل و معيار براى آنان سنت پيامبر است اعم از اين كه موافق عقل باشد يا مخالف .
البته اهل حدیث از مخالفان متکلمان به شمار می روند و علت اینکه در این پایان نامه درباره دیدگاه های اعتقادی آنان بحث شده است این است که عده ایی از آنان دارای کتاب های اعتقادی هستند و یا اینکه روایت های بسیاری درباره دیدگاه اعتقادی خود در کتبشان موجود است لذا در این جا از عالمان اهل حدیث سیستان بحث می کنیم ؛ در سیستان نیز تفکر اهل حدیث در قرن دوم حضور داشته است که بارزترین افراد آن عبارتند از :
الف ) عمروبن قيس الملائي
وی استاد سفیان ثوری - بوده ، و سفیان نیز ارادت خاصی به این استاد داشته است ؛ عمرو بن قیس اواخر عمرش را در سیستان زیسته است و در آنجا وفات نموده است سفیان ثوری خود از بزرگان اهل حدیث بوده است ، از سوی دیگر سفیان ، خودش از شاگردان بزرگ عمرو بن قیس بوده است به گونه ایی که سفیان در وصف استادش چنین می گوید : « او - عمرو بن قیس - کسی است که مرا ادب و قرآن و فرائض آموخت »؛ و هر وقت سفیان از این استادش یاد می کرد درباره وی می گفت « حسبك به شيخاً » این خود قرائنی است که وی مکتب فکری اهل حدیث را از خردسالیش تا بزرگسالی از استادش آموخته است .
ب ) عمروبن عمارة
در سال 199 ( ه ق ) یکی از شاگردان سفیان ثوری به نام عمروبن عمارة انصاری وارد سیستان شده و به گزارش نویسنده کتاب تاریخ سیستان ، وی مذهب سفیان ثوری که از اهل حدیث بوده را در سیستان گسترش داد . و به جهت اینکه با ورود این شخصیت به سیستان ، تفکر اهل حدیث در این منطقه آغاز شده است ؛ لذا آرای کلامی سفیان ثوری را به خاطر ورود تفکراتش به این دیار ، در اینجا بررسی می کنیم .
آرای کلامی سفیان
اهل سنت ، سفیان ثوری را یکی از بزرگترین افراد اهل حدیث و سلف می دانند ؛ چنانکه شهرستانى از مالك بن انس ( متوفّاى 179 هق )، سفيان ثورى ( متوفّاى 161 هق )، احمد بن حنبل ( متوفّاى 241 ه ق ) و داود بن على اصفهانى ( متوفّاى 270 قق ) به عنوان سلف يادكرده است ؛ لذا مبانی کلامی سفیان همان مبانی اهل حدیث است .
وی معتقد بود که قرآن کلام الهی و قدیم است و کسی که قرآن را مخلوق بداند کافر شده است .
ایمان همان قول به همراه عمل و نیت است و به کسی مومن می گویند که قول و عمل و . نیت او موافق سنت باشد ؛
