پیشینه و مبانی نظری تعارض والد فرزند
تعارض والد - فرزند
نوجوانی
نوجوانی دوره انتقالی است که در آن فرد از وابستگی کودکی بهسوی استقلال ، مسئولیتپذیری و امتیازات بزرگسالی حرکت میکند ( لطفآبادی ، 1390 ). هرچند در خصوص طول این دوره اتفاقنظر کاملی بین روان شناسان وجود ندارد . معمولاً سنین 11 الی 13 تا 18 الی 20 سالگی را دوره نوجوانی میدانند ( لطفآبادی ، 1390 ). نوجوانی ، بروز تغییرات زیستی ، بدنی و اجتماعی تعریف شده است که مدتی طول میکشد و با انتظارات ، رفتارها و نگرشهای خاص این دوره بین اعضای خانواده همراه است ( هریس ، 2008 ؛ به نقل از برجعلی ، 1392 ).
نوجوانی دوره افزایش فشار است . نوجوانان باید تصمیمات مهم دوران زندگی خود را درباره شغل ، سلامت ، رفتارهای پرخطر و تحصیل بگیرند و عبور از این دوره میتواند برای نوجوانان و خانوادههایشان دوران سختی باشد ( جنکینز ، 2009 ؛ به نقل از برجعلی ، 1392 ). در این دوره ، نوجوان با دو مسئله اساسی درگیر است : بازنگری و بازسازی ارتباط با والدین ، بزرگسالان و جامعه ، و بازشناسی و بازسازی خود بهعنوان یک فرد مستقل ( لطفآبادی ، 1390 ). تحولات سریع این دوره ، روابط نوجوان با دیگران ازجمله والدین را تحت تأثیر قرار میدهد . سالهای ابتدایی نوجوانی بهویژه 10 تا 15 سالگی ، با ظهور و افزایش تعارض میان نوجوانان و والدینشان ارتباط دارد ( آلیسون ، 2000 ؛ به نقل از قمری ، 1392 ).
اهمیت رابطهی والد و نوجوان
خانواده یک واحد اجتماعی است که بیشترین تأثیر را بر رشد افراد دارد ( بیابانگرد ، 1389 ). امروزه نقش محرک و سازنده خانواده برای نوجوان بر همگان روشن است . پدر و مادر اولین کسانی هستند که زیربنای شخصیت سالم یک نوجوان را میسازد و پایهگذار ارزشها و معیارهای فکری وی هستند . متأسفانه بسیاری از خانوادهها به علت بیتوجهی و عدم آشنایی با شیوههای برقراری ارتباط با فرزندان خود ، نمیتوانند با آنها رابطه صحیح برقرار کنند . نوجوان در این دوره بیش از هر زمان دیگر نیاز به مراقبت و همراهی والدین خود دارد ، لذا قطع رابطه با نوجوان و یا رابطه نادرست با نوجوان ممکن است تأثیرات مخربی بر او بگذارد ( اکبری ، 1382 ). روابط نوجوانان کار آسانی نیست . نوجوانان با تعارض بین استقلال خواهی و احساس درجه وابستگی خود به والدین درگیر هستند . باآنکه همسنوسالها نقش مهمی در زندگی نوجوان ایفا میکنند ، اما هیچچیز مانع نفوذ مهم والدین در نوجوانان نیست ( منصور ، 1390 ) وپژوهشها نشان میدهد نوجوانانی که رابطه خوبی با والدین خود نداشتهاند ، از عزت نفس پایین ، ادراک ناکارآمد از شایستگیها و فقدان انگیزش رنج میبرند ( غمخوارفرد ، امراللهینیا و آزادفلاح ، 1391 ).
تعریف تعارض
تعارض یکی از جنبههای مهم روابط اجتماعی انسانها و صورتی از کنش متقابل اجتماعی است ( واندنبرگ ، ترجمه نیکگهر ، 1386 ). تعارض ، تعاملی است ناراحتکننده بین دونفری که تمایل یا