پیشینه و مبانی نظری جهت گیری هدف پیشرفت
چارچوب نظری جهت گیری هدف پیشرفت :
بیش از دو دهه است که اکثر کارهای نظری و تجربی جهت گیری های انگیزشی بر انگیزش پیشرفت تمرکز یافته است . پیشینه پژوهش بر روی انگیزش پیشرفت در سال های اخیر به سمت چارچوب مفهومی گسترده تری برای سازماندهی مولفه های شناختی و عاطفی انگیزش جهت یافته است ( ایمز ، 1992 ). تئوری جهت گیری هدف از جمله نظریه های انگیزش پیشرفت و اهداف پیشرفت آمده است یا جهت گیری های دو بخشی هستند و یا بصورت سه بخشی مطرح شده است . خاستگاه جهت گیری های انگیزشی به میزان زیادی برخاسته از کارهای دینر و دوک ( 1978 ، 1980 )، ایمز و آرچر ( 1987 ، 1988 )، نیکولز ( 1984 )، دودا و نیکولز ( 1992 )، ایمز ( 1992 )، تورکیدسن و نیکولز ( 1998 )، دوک و لگت ( 1998 ) و همچنین روبرتز ، تریشر و کاواسانیو ( 1997 ) و مارش ( 1994 ) است .
الف : مفاهیم و تنوع جهت گیری های هدف
تئوری ها و مدل های متعددی در بحث از جهت گیری هدف مطرح شده است . اما هسته مفهومی همه آنها این است که چه قصد و نیتی برای فعالیت و رفتارهای مرتبط با پیشرفت وجود دارد . مفهوم جهت گیری هدف را باید از مفاهیمی مانند هدف گذاری و رویکرد هدف - محتوی تفکیک نمود . تئوری های هدف گذاری مانند تئوری لوکی و لاتم ( 1990 ) بر دستیابی به اهداف خاص و نهایی مانند حل ده مساله بصورت صحیح تاکید دارد . لیکن تئوری جهت گیری هدف این بحث را مطرح می سازد که چرا فرد می خواهد ده مساله را صحیح حل نماید و چگونه به حل این مسایل مبادرت می ورزد . تفاوت این دو با رویکرد هدف - محتوی مانند تئوری فورد ( 1992 ) در این است که رویکرد هدف - محتوی تاکید بر اهدافی دارد که منجر به هدایت رفتار می شود . در حالی که جهت گیری هدف بر مقصد و نیت برای پیشرفت در تکالیف تاکید دارد ( پنتریچ و شانک ، 2002 ).
جهت گیری هدف الگوی یکپارچه ای از عقاید است که به گزینش روش های مختلف روی آوری و پاسخ دهی به موقعیت های پیشرفت منجر می شود ( ایمز ، b1992 ). از نظر یوردن ( 1997 ) جهت گیری هدف استدلال فرد درباره این موضوع است که چرا تکالیف پیشرفت را دنبال و پیگیری می نماید . پنتریچ ( a2000 ، b2000 ، c2000 ) معتقد است که جهت گیری هدف تنها اهداف و استدلال های فرد برای پیشرفت را پوشش نمی دهد بلکه نوعی معیار ( درونی و بیرونی ) را نیز نشان می دهد که فرد بر اساس آن موفقیت یا شکست خویش را در دستیابی به آن هدف مورد قضاوت قرار می دهد . الیوت ( 1997 ) نیز جهت گیری هدف را روشی می داند که فرد بر اساس معیارهای برجسته شایستگی خویش را مورد قضاوت