پیشینه و مبانی نظری حسابرسی
حسابرسی
تعریف : حسابرسی یعنی بازرسی جستجو گرانه مدارک حسابداری و سایر شواهد زیر بنای صورت‌های مالی . حسابرسان از راه کسب آگاهی از سیستم کنترل داخلی و بازرسی مدارک ، مشاهده دارایی‌ها ، پرسش از منابع داخل و خارج شرکت و اجرای سایر روش‌های رسیدگی ، شواهد لازم را برای تعیین این که صورت‌های مالی ، تصویری مطلوب و به نسبت کامل از وضعیت مالی شرکت و فعالیت‌های آن در طول دوره مورد رسیدگی ارائه می‌کند یا خیر ، گردآوری می‌کنند .
یا اینکه حسابرسی فرایندی است منظم و با قاعده جهت جمع‌آوری و ارزیابی بی طرفانه شواهد درباره ادعاهای مربوط به فعالیت ها و وقایع اقتصادی ، به منظور تعیین درجه انطباق این ادعاها با معیارهای از پیش تعیین‌شده و گزارش به افراد ذینفع .
" حسابرسی به عنوان حرفه‌اي مستقل و یکی از مکانیزم‌های کلیدی حاکمیت شرکتی ، وظیفه خطیري در جهت اعتباردهی گزارش‌های مالی براي جامعه استفاده‌کنندگان اطلاعات مالی ، برعهده دارد . اطلاعات مالی حسابرسی‌شده ابزاري براي کاهش مخاطره سرمایه‌گذاري‌ها ، بهبود کیفیت تصمیم‌گیري درون سازمانی و برون سازمانی ، افزایش سطح بازده ناشی از داد و ستد اوراق بهادار و بهبود ساختار سبد سرمایه‌گذاري افراد و گروه‌هاي مختلف است . فرض اولیه مکانیزم حاکمیت شرکتی و فرآیند حسابرسی ، این است که هدف واحد تجاري ، حفظ منافع سهامداران می‌باشد ". [ 21 ].
حسابرسی محصول فرآیند سرمایه‌داری است . هر چقدر نظام سرمایه‌داری پیچیده‌تر و فراگیرتر شده ، حیطه‌ی خدمات حسابرسی گسترده‌تر و تقاضا برای حسابرسی افزیش یافته است . پس می‌توان نتیجه گرفت که ؛ حسابرسی رشد و توسعه‌ی خود را درگرو پیشرفت و توسعه‌ی نظام سرمایه‌داری می‌داند . [ 50 ]. با این حال " فن و وانگ ( 2005 ) بیان داشته‌اند که حتی در بازارهای در حال توسعه نیز ، حسابرسان مستقل از جایگاه ویژه‌ای در ساختار حاکمیت شرکتی برخوردارند و نقش حساسی را در ارتقای کیفیت گزارشگری مالی ایفا می‌کنند . بر اساس قانون ساربینزاکسلی ( 2002 )، حسابرسان نه تنها در زمینه قابل قبول بودن ؛ بلکه در مورد کیفیت صورت‌های مالی ارائه شده نیز باید آماده مذاکره با کمیته حسابرسی باشند ". [ 10 ]. همچنین به دنبال فرایند خصوصی‌سازی و پراکندگی مالکیت و در نتیجه افزایش هزینه‌های نمایندگی ناشی از پراکندگی مالکیت و عدم توانایی سهامداران خرد در نظارت بر مدیریت ، تقاضا برای حسابرسی به عنوان مکانیزم نظارت بر مدیریت ، افزایش یافته است . [ 50 ].
" حسابرسی و حسابدهی در بعد نظارتی هر سیستمی جایگاه خاصی داشته و به شکلی گسترده از بالاترین سطح اداره کشور تا کوچکترین واحد تجاری کاربرد دارد . به عبارت دیگر هر سیستمی برای اینکه دوام داشته باشد ، به نظارت و بازخورد نیاز دارد ". [ 50 ].
اگر بررسی اجمالی از خدمات ارائه شده توسط مؤسسات بزرگ حسابرسی داشته باشیم ، بیش از 50 مورد خدمت توسط حسابرسان جهانی ارائه می‌شود که در ایران به تبع اقتصاد توسعه نیافته ، خدمات حسابرسی حداکثر در خدمات حسابرسی مالی ، مالیاتی و عملیاتی خلاصه شده است . [ 5 ].
