پیشینه و مبانی نظری خلاقیت سازمانی

خلاقیت سازمانی تعاریف خلاقیت همواره مفهومی اسرار آمیز وسیع و بسیار پیچیده بوده است . خلاقیت را شاید بتوان برترین سطح یادگیری بشر ، بالاترین توانمندی تفکر و محصول نهایی ذهن و اندیشه انسان دانست . خلاقیت از دیدگاه روان شناسی : خلاقیت یکی از جنبه های اصلی تفکر یا اندیشیدن است . خلاقیت از دیدگاه سازمانی : خلاقیت یعنی ارائه فکر و طرح نوین برای بهبود ارتقای کمیت یا کیفیت فعالیتهای سازمان ( بهبود عملکرد ) مثلا افزایش بهره وری یعنی افزایش تولیدات یا خدمات کاهش هزینه ها - روشهای بهتر و خدمات جدید چنانچه ملاحظه میشود خلاقیت با بهره وری رابطه مستقیم داشته و موجب بالا رفتن سطح عملکرد در یک سازمان خواهد شد ( آقايي فيشاني ، 1386 ). واین موریس به عنوان بخشی از پروژه‌ تحقیقاتی خود و با هدف شناسایی عواملی که خلاقیت سازمانی را موجب می‌شوند ، اقدام به بررسی طیفی از سازمانهای کشور نیوزلند کرد . او در این زمینه ده عامل را که باعث افزایش خلاقیت سازمانی میشوند به این شرح معرفی میکند : حقوق منا سب این پول است که مشوق فرد برای سر کار آمدن است اما این پول نیست که بهترین کار وی را باعث می‌شود . حقوق مهم است و باید در حدی مناسب باشد ، اما تنها عامل تأثیرگذار در خلاقیت فرد نیست . خلاقیت نیازمند درک مسائلی است که باعث تحرک کارکنان می‌شود ( آقايي فيشاني ، 1386 ). اهداف روشن سازمانی اکثر افراد با این موضوع موافقند اما استثناهایی نیز وجود دارند که در پاسخها مشهود است . اگر واحدی که فرد در آن کار میکند ، برای هر موضوعی اهدافی را تعیین نماید فرد به کاری که انجام میدهد علاقه‌مند شده و سعی می‌کند تمام تلاش خود را برای عملی ساختن آن انجام دهد . انگیزه‌ مثبت کارکنان وجود کارکنان با انگیزه برای داشتن یک سازمان خلاق ، الزامی است . بسیاری معتقدند که اگر انگیزه نباشد ، خلاقیت هم نخواهد بود . اما آنچه مسلم است این است که انگیزه‌ مثبت کارکنان ، خلاقیت سازمان را افزایش می‌دهد . رهبری متعهدانه در حالی که خلاقیت می‌تواند با عبور از موانع به موفقیت برسد ، محیطی که خلاقیت سازمانی را ترغیب می‌کند ، می‌تواند از مزایای منابع گوناگونی بهره‌مند شود . در چنین سازمانهایی نقش رهبران حذف موانع است . رهبری که موانع را از سر راه برمی‌دارد ، خلاقیت سازمانی را تقویت می‌نماید . اختیارات فردی برای ایجاد تحول و اعطای قدرت به افراد اعطای مناسب اختیارات به افراد باعث افزایش ابتکار ، حضور در کار ، اشتیاق ، نوآوری و سرعت در کار می‌شود و البته افزایش سطح نگرانی و اضطراب را نیز در پی خواهد داشت ( آقايي فيشاني ، 1386 ). ساختار مناسب سازمانی محیط سازمان باید به گونه‌ای باشد که در آن مشکلات بدون سرزنش و توبیخ دیگران مورد بررسی قرار بگیرد . این یک ساختار مناسب سازمانی است که می‌تواند باعث انعطاف‌پذیری ، سازگاری و تمرکززدایی در قبال اختیارات شود .