پیشینه و مبانی نظری خودکارآمدی تحصیلی
خودکارآمدی تحصیلی :
فهرست مطالب :
تعاریف و ویژگی های خودکارآمدی :
تعیین کننده های خودکارآمدی :
مراحل رشد خودکارآمدی :
خودکارآمدی و اضطراب
تحقیقات انجام شده در خارج از کشور
تحقیقات انجام شده در داخل کشور
منابع فارسی
منابع لاتین
تعاریف و ویژگی های خودکارآمدی :
خودکارآمدی از نظریه شناخت اجتماعی آلبرت بندورا ( 1997 ) روان شناس مشهور ، مشتق شده است که به باورها یا قضاوت های فرد به توانایی های خود در انجام وظایف و مسئولیت ها اشاره دارد . نظریه شناخت اجتماعی مبتنی بر الگوی علی سه جانبه رفتار ، محیط و فرد است . این الگو به ارتباط متقابل بین رفتار ، اثرات محیطی و عوامل فردی ( عوامل شناختی ، عاطفی و بیولوژیك ) که به ادراک فرد برای توصیف کارکردهای روانشناختی اشاره دارد ، تأکید می کند . بر اساس این نظریه ، افراد در یک نظام علّیت سه جانبه بر انگیزش و رفتار خود اثر می گذارند .
در چارچوب رویکرد شناختی اجتماعی بندورا باورهای خودکارآمدی چنین تعریف شده است : برداشت هایی که فرد از توانایی های خویش در انجام یك تکلیف خاص دارد ، به گونه ای که تکلیف مورد نظر به صورت مفید و مؤثر انجام شود یا سطح اعتمادی که فرد بر توانایی خویش در اجرای برخی فعالیت ها یا موفقیت در برخی عملکردها دارد ( بندورا ، 1997 ).
بر اساس مدل خودکارآمدی برای اینکه شخص برای رسیدن به یک هدف تلاش کند یا با مشکلات مقابله کند باید سه شرط زیر را داشته باشد :
شخص معتقد باشد که هدف قابل دستیابی است و با تلاش به هدفش می رسد .
شخص معتقد باشد که مهارت های لازم برای رسیدن به هدف را دارد .
هدف باید ارزش تلاش کردن را داشته باشد ( بندورا ، 1977 ).
خودکارآمدی همچنین یکی از ویژگی های شخصیتی و باور درونی می باشد که بر طرز تفکر و چگونگی رویارویی با مشکلات سلامت هیجانی و در تصمیم گیری و مقابله با فشار روانی و افسردگی تأثیر می گذارد ( بندورا و همکاران ، 2003 ).
در واقع کارآمدی شخصی عبارت است از اعتقاد فرد مبنی برآنکه می تواند جریانی از رفتار مورد انتظار در یک موقعیت را به طور موفقیت آمیزی انجام دهد و بنابراین کارآمدی شخصی به عنوان برآورد شخص از نتایج پیامدهای رفتاری تلقی می شود ( محمدی ، 1383 ).
باورهای خودکارآمدی می توانند تأثیرات مثبت و منفی بر روی سلامتی افراد داشته باشند ، اگر شما باور داشته باشید که توانایی سازش با موقعیت را دارید ، کمتر احساس تنیدگی در آن موقعیت می کنید ، باور مثبت درمورد توانایی های خود در ارتباط با بیماری و غلبه بر مشکلات همراه آن تأثیرات مثبتی بر سلامت داد ( اعرابیان و همکاران ، 1983 ).
افراد دارای باورهای خودکارآمدی قویتر ، در ارتباط با برطرف نمودن مشکلات روانی قادر به تغییر حالات روانی خود می باشند ، که کسب این متغیر به باورها و تلاش افراد بستگی دارد . همچنین خودکارآمدی نقش میانجی در کاهش نشانه های افسردگی ایفا می نماید و اضطراب و افسردگی افراد
