پیشینه و مبانی نظری دست برتری

پیشینه نظری دست برتری از همان آغاز شکل گیری تمدن ، انسانها در به کارگیری ابزار از یک دست بیشتر از دست دیگر استفاده کرده اند و بنا به دلایل خاصی ، دست راست در اغلب انسان ها دست مسلط بوده است . بعد از سال ها مطالعه بر روی عدم تقارن مغز ، روان شناسان به کارکرد متفاوت نیمکره مغز پی برده اند . ساختار متفاوت مغز در افراد منجر به پردازش های هیجانی متفاوت و در نتیجه ی الگوی شخصیتی متفاوت می شود . ضایعه های نیمکره های راست و چپ تأثیرات متفاوتی به رفتار هیجانی دارند و تأثیر قابل توجهی بر عملکرد افراد می گذارد .( به نقل از علی پور ، صادقی ، و همکاران ، 1391 ). بدن انسان دارای اندام های زوج بسیاری است که از نظر ساختمانی و عملکرد قرینه یکدیگرند ، اما در این میان دست برتری انسان به معنی برتری یک دست در اعمال خاص حرکتی یک استثناء است . اکثریت انسان ها به جای مهارت مساوی در دو دست در یک دست برتری بارز نشان می دهند و حال اینکه برتری در یک طرف ، بارز است و در اکثر افراد در طرف راست می باشد . پدیده برتری مهارت یک دست ، خاص انسان و گونه های بالاتر است . تقریباً بین 6 تا 17 درصد افراد جامعه را افراد چپ برتر ، 3 تا 17 را دو سوتوان و بین 66 تا 89 درصد را فراد راست برتر تشکیل می دهند . چپ برتری و به عبارت دقیق تــر راست برتری در 5 الی 15 درصــد جامعه و با ارجحیت بیشتری در مردان دیده می شود .( حکیمی ، خداپناهی ، حیدری ، 1389 ). منطقه وسیعی از کورتکس آدمی به بازنمایی اعمال دست ها برای اهمیت مهارت دستی در دوره تکامل اختصاص یافته است واز دو دست به ندرت برای تسهیلات یکسان استفاده می شود ( بیتون ، 2003 ). با وجود آنکه راست دستی تمایل غالب همه جوامع مورد مطالعه است .( هریس ، 1983 ، 1990 ؛ پیترز ، 1995 )، بخشی از جمعیت این جوامع همیشه دارای ترجیح دست چپ بوده اند . تنوع این نسبت در نواحی مختلف دنیا می تواند ناشی از عوامل فرهنگی و یا عوامل زیست شناختی ( برایدن و همکاران ، 1997 ) باشد . دست برتری مطلق نیست و در سه طبقه مجزای زیست شناختی ، چپ دستی و دو سو توانی قرار می گیرد ( بیتون ، 2003 ). توزیع دست برتری از 250 سال قبل از میلاد تاکنون تغییری نکرده است و با یافته های کنونی مشابهت دارد . به طوری که در بیشتر مطالعات 90 % از انسان ها راست دست و 10 % ار آنها چپ دست هستتند ( ون استرین ، 2000 )، همچنین شیوع چپ دستی در مردان نسبت به زنان بیشتر بوده و به صورت نسبت 5 به 4 است ( گیلیبرت و ویسوکی ، 1992 ). . اگله ( 1871 ) هم معتقد است که زنان نسبت به مردان کمتر چپ هستند که این امر در جوامع