پیشینه و مبانی نظری رفتار شهروندی و تعهد سازمانی
مبانی نظری وپیشینه تحقیق رفتار شهروندی وتعهد سازمانی
فصل دوم :( مباني نظري و پيشينه تحقيق )
2 - 1 - مباني نظري 11
2 - 1 - 1 - مباني نظري رفتار شهروندي 11
2 - 1 - 2 - مباني نظري تعهدسازماني 29
2 - 2 - پيشينه تحقيق 44
عنوان صفحه
2 - 2 - 1 - پيشينه خارج از كشور 44
2 - 2 - 2 - پيشينه داخل كشور 46
فصل دوم :
( مباني نظري و پيشينه تحقيق )
2 - 1 - مباني نظري
2 - 1 - 1 - مباني نظري رفتار شهروندي
1 ) رفتار شهروندی سازمانی
مفهوم رفتار شهروندی سازمانی اولین بار توسط باتمان و ارگان در اویل دهه 1980 میلادی به دنیای علم ارائه شد . تحقیقات اولیه ای که در زمینه رفتار شهروندی سازمانی انجام گرفت بیشتر برای شناسایی مسئولیت ها و یا رفتارهایی بود که کارکنان در سازمان داشتند ولی اغلب نادیده گرفته می شدند . با وجود آنکه این رفتارها در ارزیابی های سنتی عملکرد شغلی به طور ناقص اندازه گیری و یا حتی گاهی اوقات مورد غفلت قرار می گرفتند ، در بهبود اثربخشی سازمانی مؤثر بودند . ( مستبصری و نجابی ، 1387 ، رضایی کلید بری و باقر سلیمی ، 1387 ، اسلامی ، 1387 ) این اعمال و رفتارها که در محل کار اتفاق می افتند را اینگونه تعریف می کنند :
« مجموعه ای از رفتارهای داوطلبانه و اختیاری که بخشی از وظایف رسمی فرد نیستند ، اما با این وجود توسط وی انجام و باعث بهبود مؤثر وظایف و نقشهای سازمان می شوند » ( مستبصری و نجابی ، 1387 ، رضایی کلید بری و باقر سلیمی ، 1387 ، اسلامی ، 1387 ) .
به عنوان مثال یک کارگر ممکن است نیازی به اضافه کاری و تا دیر وقت در محل کار ماندن نداشته باشد ، اما با این وجود او بیشتر از ساعت کاری رسمی خود در سازمان مانده و به دیگران کمک می کند و باعث بهبود امور جاری و تسهیل جریان کاری سازمان می گردد ( مستبصری و نجابی ، 1387 ، رضایی کلید بری و باقر سلیمی ، 1387 ، اسلامی ، 1387 ) .
" اورگان " رفتار شهروندی کارکنان را به عنوان اقدامات مثبت بخشی از کارکنان برای بهبود بهره وری و همبستگی و انسجام محیط کاری می داند که ورای الزامات سازمانی است . وی معتقد است رفتار شهروندی سازمانی ، رفتاری فردی و داوطلبانه است که مستقیماً مشمول سیستم های رسمی پاداش در سازمان نمی شود ، اما باعث ارتقای اثربخشی و کارایی عملکرد سازمان می شود . تعریف فوق بر سه ویژگی اصلی رفتار شهروندی تأکید دارد :
1 - رفتار باید داوطلبانه باشد ( نه وظیفه مشخص ).
2 - مزایای این رفتار جنبه سازمانی دارد .
