پیشینه و مبانی نظری سبک‌های دل‌بستگی

سبک‌های دل‌بستگی تعریف دل‌بستگی دل‌بستگی از یک مفهوم یونانی ( Storage ) که نوعی عشق بین والدین و کودک می‌باشد گرفته شده است . ( اپسنسر ، 1979 ، به نقل از گلی نژاد ، 1380 ) به طور کلی ، دل‌بستگی را می‌توان جو هیجانی حاکم بر روابط کودک با مراقبش تعریف کرد . اینکه کودک مراقب خود را که معمولاً مادر اوست ، می‌جوید و به او می‌چسبد ، مؤید وجود دل‌بستگی میان آن‌هاست . در روانشناسی تحولی ، پیوند عاطفی‌ای که بین نوزاد و مادر پدید می‌آید ، دل‌بستگی نامیده می‌شود . برک ( 1387 ) دل‌بستگی را برقراری پیوند عاطفی عمیق با افرادی خاص در زندگی به نحوی که تعامل با آن‌ها باعث احساس نشاط و شعف شود و وجود آن‌ها به هنگام تنش ، مایه آرامش باشد ، می‌داند . نوزادان معمولاً تا پایان ماه اول عمر خود شروع به نشان دادن چنین رفتاری می‌کنند و این رفتار برای تسریع نزدیکی به فرد مطلوب طراحی شده است . نظریه‌ی دل‌بستگی بر این باور است که دل‌بستگی ، پیوندی جهان‌شمول است و در تمام انسان‌ها وجود دارد . بدین معنی که انسان‌ها تحت تأثیر پیوندهای دل‌بستگی‌شان هستند . بالبی معتقد است که یک شخص برای رشد سالم نیاز به پیوند عاطفی دارد . والدین حساس به عواطف و نیز احساس امنیت ، در کودک پایه‌ای برای سلامت روانی وی می‌باشند ( گروسمان و گروسمان ، 1990 ). 2 - 6 - 2 . نظریه دل‌بستگی بالبی بالبی در سال 1969 نظریه دل‌بستگی را مطرح کرد . به نظر او روابط اجتماعی طی پاسخ به نیازهای زیست‌شناختی و روان‌شناختی مادر و کودک پدید می‌آیند . از نوزاد انسان رفتارهایی سر میزند که باعث می‌شود اطرافیان از او مراقبت کنند و در کنارش بمانند . این رفتارها شامل گریستن ، خندیدن و سینه‌خیز رفتن به طرف دیگران است . از نظر تکاملی ، این الگوها ارزش انطباقی دارند ؛ زیرا باعث می‌شوند از کودک مراقبت لازم به عمل آید تا زنده بماند ( بالبی ، 1969 ). نتیجه عمده‌ی کنش متقابل مراقب ( مادر ) و کودک ، به وجود آمدن نوعی دل‌بستگی عاطفی بین فرزند و مادر است . این دل‌بستگی و ارتباط عاطفی با مادر است که سبب می‌شود کودک به دنبال آسایش حاصل از وجود مادر باشد ، به‌خصوص هنگامی‌که احساس ترس و عدم اطمینان پیدا می‌کنند و دل‌بستگی شدید ، شالوده‌ی رشد عاطفی و اجتماعی سالم را در دوران بزرگسالی پی‌ریزی می‌کند . در واقع ، دل‌بستگی‌های انسان نقش حیاتی در زندگی وی ایفا می‌کند . اینسورث ( 1987 ) مشاهدات بالبی را بسط داد و دریافت که تعامل مادر با کودک در دوره‌ی دل‌بستگی تأثیر چشم‌گیری بر رفتار فعلی و آتی کودک دارد . نحوه و میزان این تعامل الگوهای مختلف دل‌بستگی در کودکان را به وجود می‌آورد . مثلاً برخی از بچه‌ها کمتر از بقیه پیام می‌فرستند یا گریه می‌کنند . پاسخ‌دهی توأم با حساسیت به نشانه‌های نوزاد ، نظیر بغل کردن کودکی که دارد گریه می‌کند به جای آنکه موجب تقریب رفتار گریستن شود