پیشینه و مبانی نظری سر سختی
سرسختی
تاریخچه سرسختی
سرسختی روانشناختی یک سازه شخصیتی مثبت است که برای اولین بار توسط مدی و کوباسا در دهه هشتاد قرن بیستم بر اساس نظریه های وجودی شخصیت مورد توجه ویژه قرار گرفت . کوباسا ( 1979 ) سرسختی روانشناختی را ترکیبی از باورها در مورد خویشتن و جهان تعریف می کند که از سه مؤلفه تعهد ، کنترل و مبارزه جویی تشکیل یافته است . کوباسا در تلاش برای رسیدن به عوامل مؤثر پاسخ در برابر استرس که تأثیر منفی وقایع استرس زا را کنترل می کند ، به نکات ظریفی در کار سلیه ( 1956 ) اشاره می کند . واسطه های میانجی استرس و بیماری شامل آمادگی فیزیولوژیکی ، تجربیات دوران اولیه کودکی ، منابع اجتماعی و شخصیت ( که در اینجا بر آن تأکید می شود ) همگی مسؤل چیزی هستند که سلیه آن را شیوه مشخص برخورد هر فرد با وقایع استرس زای زندگی می نامد . کوباسا این نظریه را ارائه کرد که سرسختی روانشناختی مجموعه ای از ویژگی های شخصیتی است که در هنگام مواجه با وقایع استرس زای زندگی ، به عنوان منبع مقاومت ایفای نقش می کند ، امکان بروز علایم بیماری را کاهش می دهد و از تجربیات مفید و متفاوت دوران کودکی نشأت می گیرد ( مدی و کوباسا ، 1984 ، به نقل از محمدی ، 1392 ).
2 - 2 - 2 تعاریف سرسختی
بنابر تعریفی که توسط اسنایدر ( 2012 ) در مورد سرسختی ارائه شده است و همچنین مورد توافق همگان قرار دارد ؛ سرسختی " مجموعه و منظومه ای از ویژگی های شخصیتی است که به عنوان منبع مقاومت در برابر رویدادهای استرس زای زندگی عمل میکند ". علاوه بر این افراد سرسخت سه مشخصه اساسی دارند ، که مجموع آن ویژگی سرسخت بودن را منجر میشود : ( الف ) هدفمند بودن و تعهد عمیق به مردم و فعالیت هایی که انجام می دهند و مسئولیت هایی که بر عهده می گیرند ( ب ) احساس کنترل داشتن بر وقایع و رویدادهای پیرامون خود ، و نیز ( ج ) توانایی در نظر گرفتن تغییر و دگرگونی ها به عنوان یک چالش معمول .
در تعریف دیگر سرسختی یکی از عناصر شخصیت است که همه افراد درجاتی از آن را برخوردارند و همچون سایر ساختارها ( یا صفات ) شخصیتی ، همواره در تغییر و تحول است و میزان و پویایی سرسختی تحت تاثیر تجارب رشدی ، تفاوت های فردی ، جنسی و سنی است . از این رو سرسختی روان شناختی به عنوان یک صفت شخصیتی و یک تعدیل کننده رابطه میان استرس - بیماری شناخته شده است ( دای ، هانسون ، مالتبی ، پروکترو وود ، 2014 ).
در تعریفی دیگرسرسختی روانشناختی سرسختی روانشناختی را ترکیبی از باور ها در مورد خویشتن و جهان تعریف می کند که از سه مؤلفه تعهد ، کنترل و مبارزه جویی تشکیل یافته است ( شوری ، 2012 ).
2 - 2 - 3 ابعاد و نظریه های سرسختی
2 - 2 - 3 - 1