پیشینه و مبانی نظری سطوح انگیزه یادگیری بالینی
سطوح انگیزه یادگیری بالینی
چهارچوب این پژوهش از نوع پنداشتی و بر اساس مفاهیمی چون آموزش ، یادگیری ، انگیزه یادگیری و سطوح مختلف آن و چگونگی تامین نیازهای اساسی روانی بر اساس تئوری خود تعیین کنندگی استوار است و در راستای آن مفاهیم فوق در محیط بالینی پرستاری مورد بحث و بررسی قرار می گیرد .
کلمه آموزش از واژه لاتین “ educate ” که به معنای آموختن است مشتق شده است . ریشه کلمه آموزش به معنای آشکار نمودن توان بالقوه یک فرد است . آموزش رفتارهای فرد را اصلاح مینماید و باعث تغییراتی در رفتار فرد میگردد که برای وی سودمند است . میتوان گفت آموزش یک فرایند اجتماعی است که اهمیت آن دراصلاح رفتار است ( 29 ) و طیف وسیعی از فعالیتها را در برمیگیرد ( 30 ).
همچنین آموزش به فعالیتهای حرفه ای معلم گفته میشود و به عنوان فراهم آوردن فرصتهایی برای اینکه دانشجویان یاد بگیرند ، تعریف شده است . پس بنا به تعریف آموزش به فعالیتهایی گفته میشود که با هدف آسان ساختن یادگیری از سوی آموزگار طراحی میشود و بین آموزگار و یادگیرنده بصورت کنش متقابل جریان می یابد و نقش معلم صرفا فراهم آوردن شرایط و امکاناتی است که یادگیری را آسان میسازد ( 33 ). از این رو آموزش مجموعه فعالیتهایی است که در خدمت پرورش و کارآموزی قرار دارند ( 5 ).
هایگرن معتقد است که آموزش فرایندی مرکب است که تعبیر متفاوتی از دیدگاه های مختلف دارد . فیلسوفان عامل اصلی آموزش را مد نظر قرار میدهند و روانشناسان به فرد یادگیرنده و فرایند یادگیری مینگرند و جامعه شناسان به سیستم اجتماعی که در تعامل با گروه و فراگیرنده است ، میپردازند ( 27 ).
نظامهای آموزشی و فعالیتهای حاکم بر آن با توجه به پیشرفت جوامع ، همواره دستخوش تغییر و تحول است که این امر خود معلول تحولات اجتماعی و علوم مختلف آن میباشد . سرعت تحول نظامهای آموزشی به حدّی است که گاهی موجب تغییر کل ساختار آموزشی جامعه میگردد ( 14 ). از این رو در دنیای امروز هیچکس از آموزش و یادگیری2 بی نیاز نيست و یادگیری بخشی از زندگی انسانها محسوب میگردد . شاید به جرأت بتوان گفت که مهمترین اصل زندگی انسانها یادگیری است ؛ زيرا انسان از بدو تولد تا انتها با فرایندهای مختلف یادگیری روبهرو میباشد ( 31 ).
مفهوم یادگیریرا میتوان به صورتهای مختلف تعریف کرد : کسب دانش و اطلاعات ، عادتهای مختلف ، مهارتهای متنوع و راه های گوناگون حل کردن مسائل مختلف . به گفته هرکنهان و السون یادگیری یکی از مهم ترین موضوعات در روانشناسی امروز و در عین حال یکی از مشکل ترین مفاهیم برای تعریف کردن است ( 5 ).
رفتارگرایان یادگیری را تغییر در رفتار قابل مشاهده و اندازه گیری و پیروان مکاتب شناختی ، آن را کسب بینشهای جدید و یا تغییر در بینشهای گذشته عنوان میکنند ( 31 ).
شاید یکی از جامعترین تعاریف یادگیری از دیدگاه مارکس و هلیوس باشد . در این تعریف آمده