پیشینه و مبانی نظری سند چشم انداز 1404
سند چشم انداز 1404
مقدمه
در قرن 21 - قرن توسعه اقتصادی و فناوری - هر کشوری که مایل به حفظ هویت خویش و بالا بردن قدرت چانه زنی در تعاملات بین المللی و جلوگیری از ذوب شدن در قدرت های بزرگ باشد ؛ باید بداند برای نیل به این اهداف ، اتخاذ چه تصمیماتی ضروری است .
شدت گرفتن دگرگونی های فنی ، اقتصادی و اجتماعی نیازمند برنامه های دراز مدت است ؛ هر قدر سریعتر برانید ، به همان نسبت چراغ های جلوی اتومبیل شما باید مسافت دورتری را روشن کند . لذا تدوین برنامهای که بتواند همانند چراغی در افق بلند مدت کشور روشن گردد ، بیش از پیش ضروری به نظر میرسد . بدیهی است در این روند ، اتخاذ رهیافتی استراتژیک نسبت به تعیین اولویتها و جهت گیری های اساسی آینده کشور نمی تواند به برنامه ها و سیاست گذاری های کوتاه مدت محدود شود ، لذا اتکای برنامههای کوتاه و میان مدت به چشم اندازی با جهت گیریهای روشن و مشخص الزامی است .
در حقیقیت چشم انداز هدایت برنامه های استراتژیک بلند مدت و کوتاه مدت را بر عهده دارد و با دیدی دوربرد در یک افق زمانی معین ، سعی در جلوگیری از انحراف برنامهها و در نتیجه همگرایی و افزایش بازدهی آنها خواهد داشت .
در سالیان اخیر ، تحول اساسی ، در برنامه ریزی های کلان در عرصه های ملی و سازمانی مبتنی بر " چشم انداز " به چشم می خورد که این تحول عظیم در برنامه ریزی های بلند مدت ، مسئولان ارشد نظام را براین امر واداشت تا با تدوین " سند چشم انداز ملی " تصویری مطلوب و قابل دستیابی فراروی نظام قرار دهند . در حقیقت ، چشم انداز ایران ، زیر بنایی ترین بیانیه ارزش ها ، آرمانها و اهداف کشور میباشد که استراتژیها ، برنامههای میان مدت و کوتاه مدت ملی را هدایت و رهبری خواهد نمود . بنابراین چشم انداز به هریک از مولفههای اصلی جامعه جهت داده و برای آنها هدف تعیین میکند و مجموعه سیستمهای مختلف حکومت را به یکدیگر پیوند داده و یک نظام سازگار ، هدفمند و همفزاینده به وجود خواهد آورد .
در واقع چشم انداز ، دستیابی به منافع ملی و اجرای قانون اساسی را مدنظر داشته و با ایجاد انگیزه ملی برای همه اقشار جامعه ، در تحقق اهداف چشم انداز یاری می رساند . چشم انداز 20 ساله کشور ، بخشی از آرمانهای آسمانی ولی قابل تحقق بر روی زمین است که یک بخش از آن در آرمان و بخش دیگری در واقعیت قرار گرفته است که می توان آن را آرمانی دست یافتنی دانست . وقتی یک آرمان مشترک در جامعه ای شکل می گیرد ، همه تلاش می کنند بر اساس آن آرمان حرکت کنند ؛ همان گونه که در زمان انقلاب اسلامی و دفاع مقدس ، مردم و مسئولان ، همهدف و منسجم بودند . بنابراین وجود سند چشم انداز تحولی اساسی در برنامه ریزی کشور ایجاد کرده و باعث انسجام کارشناسی اداری و هماهنگی