پیشینه و مبانی نظری شادکامی
مبانی نظری شادکامی
شادکامی و نشاط به عنوان یکی از مهمترین نیازهای روانی بشر ، به دلیل تأثیرات عمده ای که در مجموعه زندگی انسان دارد ، همیشه ذهن انسان را به خود مشغول کرده است . شادکامی ناشی از قضاوت و داوری انسان درباره چگونگی گذراندن زندگی است . این نوع داوری از بیرون به فرد تحمیل نمی شود ، بلکه حالتی است درونی که ازهیجانهای مثبت تأثیر می پذیرد ( مایرز و دینر ، 1995 ).
بر این اساس ، شادکامی برنگرش و ادراکات شخصی مبتنی است و برحالتی دلالت می کند که مطبوع و دلپذیراست و از تجربه ی هیجانهای مثبت و خشنودی از زندگی نشأت می گیرد ( هیلز و آرگیل ، 2001 ). انسان از دیرباز به دنبال این بود که چگونه می تواند بهتر زندگی کند و چه چیزی موجبات رضایتش را فراهم می سازد و با چه ساز و کارهایی می تواند از زندگی در این دنیا لذت ببرد . همه اینها به نوعی به مفهوم شادکامی و نشاط مربوط می شود ( دیکی ، 1999 ).
بی شک همه ما به طور فطری ، در جستجوی حالات مطلوب و خوشایند هستیم . این حالات ریشه در احساسات ما دارد . روانشناسی مثبت نگر به عنوان رویکرد تازه ای است که در اواخر سده ی بیستم میلادی پا به عرصه ی وجود نهاده وافق تازه ای را پیش روی روانشناسان و پژوهشگران گشوده است ، که این رویکرد در فهم و تشریح شادی و بهزیستی ذهنی و همچنین پیش بینی دقیق عواملی که بر آنها مؤثرند ، تمرکز دارد . در این نوع روانشناسی ، به جای تأکید بر شناسایی و مطالعه کمبودهای روانی و کاستیهای رفتاری و ترمیم یا درمان آنها ، به شناخت و ارتقای وجوه مثبت و نقاط قوت انسان توجه و تکیه می شود .
مفهوم شادی از دیرباز مورد توجه دانشمندان مختلف بوده است و سعی در شناختن آن داشته اند ابن سینا معتقد است که عقل می داند که شادکامی در چیزهای فانی یافت نمی شود . او می گوید که شادکامی واقعی رسیدن انسانها به کمال در قدرت اندیشه و عمل است . غزالی معتقداست که شادکامی واقعی بشر در نتیجه دانش است . او معتقد است شادکامی بشر در شناخت و پرستش و بندگی خداست و پیروی از دین راه شادکامی است . اکونیاس معتقد است که شادکامی وحدت با خداست . او می نویسد که مردم به کمال می رسند و به وسیله پرهیزگاری به سمت اعمالی که مستقیماً به سوی شادکامی هدایتشان می کند ، حرکت می کنند ( دیویس ، 2003 ).
ازدیدگاه کانت ، شادکامی پاداشی طبیعی است برای رفتار پرهیزگارانه و با فضیلت ، بنابراین رفتار اخلاقی باید منجر به شادکامی شود ( دور ، 2002 ).
افلاطون در کتاب جمهوری به سه عنصر در وجود انسان اشاره می کند که عبارت از : قوه تعقل یا استدلال ، احساسات و امیال است . افلاطون ، شادکامی را حالتی از انسان می داند که بین سه عنصر تعادل و هماهنگی وجود داشته باشد ( دیکی
