پیشینه و مبانی نظری شخصیت و مؤلفه های ویژگی شخصیت

مبانی نظری شخصیت تعاریف شخصیت : مسئله تعریف شخصیت یک مشکل عمده است و در خلال سال ‏‏ ها تعاریف مختلفی از شخصیت ارایه شده است . آلپورت توانست حدود 50 معنا را برای این اصطلاح مطرح کند . تحلیل آلپورت منطبق با تاریخ مفهوم شخصیت بود که با اصطلاح به نقاب آغاز شد این اصطلاح به نقاب که ابتدا در نمایشنامه ‏‏ های یونان قدیم به کار برده می ‏ شد ، اشاره داشت و مضامین مختلف آن در زمینه ‏‏ های مختلفی مانند : الهیات ، فلسفه ، جامعه شناسی ، زبان شناسی و روان شناسی راه یافت ( شولتز و شولتز ، 1381 ). دامنه ی تعاریف موجود از فرآیند های درونی ارگانیسم تا رفتارهای مشهود ناشی از تعامل افراد در نوسان است . نظری اجمالی به تعاریف شخصیت نشان می دهد که تمام معانی شخصیت را نمی توان در یک نظریه ی خاص یافت ؛ بلکه در حقیقت تعریف شخصیت بستگی به نوع نظریه هر دانشمند دارد . برای مثال وارن  شخصیت را مجموع خصوصیات شناختی ، عاطفی ، ارادی ، فیزیولوژیک و مورفولوژیک می داند . آلپورت  شخصیت را سازمان پویای جنبه های روانی - جسمانی  می داند که تعیین کننده فکر و رفتار هستند . شلدن  از شخصیت به عنوان سازمان پویای جنبه های شناختی ، عاطفی ، ارادی ، فیزیولوژیک و مورفولوژیک یاد می کند . منصور معتقد است که شخصیت تحولی است و هر نوع تعریفی درباره شخصیت به منزله نقطه توقف درباره یک فرایند است و با توجه به فراگیر شدن « روانشناسی ژنتیک » نه تنها از لحاظ روش شناختی بلکه از لحاظ محتوایی ، اعتقاد به تعریفی دارد که گمان می کند برای وضع کنونی کاملاً موجه و متناسب است و آن این است که شخصیت فرد را در هر لحظه ای از تحول وی ، به منزله تظاهر یا تجلی ظرفیت سازشی فراگیر او قلمداد کنیم ( فتحی آشتیانی ، 1388 ). حتی وقتی موضوع تعریف شخصیت صرفاً از دیدگاه روان شناسی دنبال شود گستره آن بسیار وسیع است . ‏ شخصیت عبارت است از مفاهیم تجربی خاصی که بخشی از نظریه شخصیتی هستند و توسط ناظر به کار برده می ‏ شوند . به دلیل فقدان یکپارچگی در نظریه شخصیت ، ارائه توصیفی از شخصیت که به طور مناسبی تمام عناصر گوناگون و متضاد موجود در این حوزه پیچیده و دشوار از علم را در بر گیرد مشکل است . بهترین تعریفی که در این جا می ‏ توان ارایه کرد تعریفی است که نظر اکثر روان شناسان را در خصوص تقدم کاربرد بر نظریه نشان می ‏ دهد یعنی ؛ شخصیت انتزاعی از آن دسته از خصوصیات پایدار شخصی است که برای رفتار بین فردی او اهمیت زیادی دارد . در کاربرد این تعریف ما همچنین متأثر از تأکید آلپورت ( 1937 ) هستیم که شخصیت دقیقاً همان چیزی است که فرد واقعاً هست ؛ یعنی شخصیت شامل عمیق ترین و نوعی ترین خصوصیات فرد است ( سیاسی ، 1382 ). نظریه ‏‏ های صفات :