پیشینه و مبانی نظری فرسودگي شغلی و حمايت شغلي
فرسودگي شغلی و حمايت شغلي
چهار چوب پژوهش
چهارچوب اين پژوهش پنداشتي بوده و برمبناي مفاهيم فرسودگي وحمايت شغلي پرستاران استوار شده است كه درراستاي آن مفاهيم استرس شغلي ، فرسودگي شغلي ، عوامل موثر بر فرسودگي شغلي پرستاران ، پيامدهاي ناشي از فرسودگي شغلي ، حمايت شغلي و ارتباط فرسودگي و حمايت شغلي مورد بحث و بررسي قرار مي گيرند .
كلمه استرس از واژه لاتين " استرينجر " به معني كشش محكم مشتق شده است . استرس زا ها در واقع به معني نيروي خارجي هستند كه بر يك فرد وارد شده و باعث كشيدگي يا تنش مي شوند ( 22 ). حدود80 - 50 درصد از بيماريها توسط استرس يا با كمك استرس ايجاد مي شوند منابع ايجاد كننده استرس گوناگون هستند كه يكي ازمهمترين اين منابع شغل مي باشد ( 2 ).
به طور كلي عوامل بالقوه استرس شغلي سه دسته اند : عوامل محيطي ، عوامل فردي و عوامل سازماني .
عوامل محيطي : اين عوامل عبارتند از تغييرات اجتماعي ، تكنولوژيكي ، سياسي و اقتصادي . مانند تغيير در اقتصاد كشور و اثر آن بر سازمانها و كاهش حقوق كاركنان ، اختراعات جديد و تكنولوژي كه مي تواند مهارتها و تجربه ي فرد را براي يك دوره كوتاه منسوخ نمايد .
عوامل فردي : تحقيقات نشان داده اند كه افراد به روابط شخصي و خانوادگي اهميت زيادي مي دهند . اين مسائل مي تواند باعث استرس شود و آنها را وادار كند كه به چيز هاي ديگر توجه كنند و همچنين برخي مسائل اقتصادي افراد نيز همين اثر را دارد .
عوامل سازماني : عوامل متعددي در محيط كار وجود دارند كه در ايجاد استرس موثرند . عمده ترين آنها عبارتند از : تفاوتهاي حرفه اي ، ابهام نقش شغلي ، تعارض نقش ، اضافه كاري يا كم باري نقش ، مسئوليت براي
افراد و عدم مشاركت ( 24 ).
فشار عصبي در سطح پايين مي تواند موجب تحرك و تلاش بيشتر و همچنين عملكرد بهتر گردد ، اما فشار عصبي در سطح بالا بايد كنترل شود ، زيرا در كار تاثير منفي مي گذارد و نابود كننده زندگي انسان است ( 12 ).
در پرستاران عوامل تنش زاي شايع شامل : فشاركاري بيش از حد ، مديريت زمان ، تحت نظارت مدير بودن ، بازتاب مددجويان وخويشاوندان ، مراقبت ازبيماران بدحال ، عدم امنيت شغلي ، تضاد نقشي ، شيفت كاري وتغييرات سازماني مي باشند ( 25 ). ). نگراني رو به افزايش اين است كه سطوح بالاي اين استرس ممكن است سبب كاهش اخلاقيات وبروز فرسودگي شغلي شود و بنابراين تهديد كننده كيفيت وثبات خدمات گردد ( 26 ).
استرس شغلي بخشي از زندگي كاركنان سيستم مراقبت هاي بهداشتي درماني از قبيل پرستاران ، پزشكان و مديران اجرايي بيمارستانها است ( 25 ). همچنين عامل موثري بر بي كفايتي سازمانها ، تغيير شغل كاركنان ، غيبت به خاطر بيماري وكاهش كيفيت و كميت مراقبت ميباشد كه هزينه هاي درمان را افزايش و رضايت شغلي را كاهش مي دهد ( 15 ).
