پیشینه و مبانی نظری قصه گویی
قصه گویی
قصه گویی چیست :
اگر قصه رویدادی روایت واقعی یا تخیلی است ، قصه گویی بیان شفاهی رو در رو و زنده و ارائه جسمانی قصه به مخاطب است . قصه گو با هنر استفاده از زبان وبا حالت صورت و بدن عناصر و تصویرهای قصه را به طور زنده به مخاطب نشان می دهد زنده بودن قصه گویی نشان از آیینی دارد که در آن مخاطب در ارتباط دو سویه جزییات قصه را در ذهن تکمیل می کند . نقش شنونده شرکت فعال در آفرینش تصویرهای زنده ، احساسهای چندگانه اعمال شخصیت ها و رویدادهای داستان در ذهن بر اساس اجرا قصه گو است . قصه گویی شکلی از هنر نمایش تعاملی است . تعامل مستقیم بین قصه گو وشنوندگانش عنصر اساسی تجربۀ قصه گویی است . شنونده به گفتارها و کردارهای قصه گو واکنش نشان می دهد . قصه گویی از نظر طرح قصه فرایندی مشارکتی است . شنوندگان قصه آن را به طور منفعل از قصه گو نمی شنوند ، آن طور که تماشا گر فیلم و تلویزیون هستند . قصه گواز قبل هیچ تصویر ، صحنه آرایی یا لباسی را که مربوط به شخصیت یا دورۀ تاریخی باشد ، فراهم نمی کند . این چیزها راشنوندگان براساس گفتار او وتجربه ها و عقاید خودشان در ذهن می آفرینیند ( آقا عباسی ، 1384 ، ص175 ).
2 - 2 - 2 - تعاریف قصه گویی :
قصه در لغت به معنای حکایت و سرگذشت است و در اصطلاح به آثاری اطلاق می شود که در آنها تاکید
بر حوادث خارق العاده بیشتر از تحول و تکوین آدمها و شخصیت ها است در قصه یا حکایت محور ماجرا بر حوادث خلق الساعه قرار دارد حوادث قصه را به وجود می آورند در واقع رکن اساسی و بنیادی آن را تشکیل می دهند بی آنکه در گسترش و بازسازی قهرمانان و آدمهای قصه نقش داشته باشند ( داد ، 1381 ). قصه گویی ، عبارت است از هنر یا حرفه نقل داستان به صورت شعر یا نثر که شخص قصه گو آن را در برابر شنونده ی زنده اجرا می کند . داستان های که نقل می شود ، می تواند به صورت گفتگو ، ترانه ، آواز با موسیقی یا بدونه آن با تصویر و سایر ابزارهای همراهی باشد . ممکن است از منابع شفاهی ، چاپی یا ضبط مکانیکی استفاده شود و یکی از اهداف آن بایستی سرگرمی باشد . در روزگاران کهن ، تاریخ سنت ها ، مذهب ، آداب قهرمانی ها و غرور قومی به وسیله قصه گوها از نسلی به نسل دیگر منتقل می شود ( حجازی ، 1384 ، ص200 ).
3 - 2 - فرایند قصه گویی سه عامل عمده در فرایند قصهگویی عبارتند از : - قصه - قصهگو - مخاطب
هر یک از این عوامل به نوبه خود وبا ویژگی های خص خود نقش اساسی در فرایند قصه گویی ایفا می کنند و نبود هر کدام به معنای عدم