پیشینه ومبانی نظری تحقیق انعطاف پذیری و چابک سازی سازمانی
انعطاف پذیری و چابک سازی سازمانی
مقدمه :
امروزه دستیابی به موفقیت و بقاء سازمان ها مشکل به نظر می رسد و این واقعیت ناشی از ظهور عصر جدیدی است که تغییر یکی از خصوصیات اصلی آن است . سازمان ها برای مدیریت موفق تغییر ، تلفیق ساختارها و راهبردهای جدید و دستیابی به فرصت های جدید ، به سرعت و انعطاف پذیری نیاز دارند . تحولات سریع و پویایی بازارهای رقابتی ، دستیابی به انعطاف پذیری را برای سازمان ها بیش از گذشته ضروری کرده است . انعطاف پذیری پدیده ای خودجوش و غیرارادی نیست ، بلکه سازمان ها باید عوامل اثرگذار بر انعطاف پذیری را شناسایی و آن ها را ایجاد کنند ، داشتن انعطاف پذیری کمک می کند تا چالش های کوتاه مدت به موفقیت های بلند مدت تبدیل شوند . سرعت بسیار زیاد تحول محیط و بازارهای رقابتی ، فشار مضاعفی را به سازمان ها برای انطباق بسیار سریع به وجود آورده است و تغیرات در سطوح بالا را منجر شده است . چالش سازمان ها برای ایجاد ساختارهای منعطف و ایجاد قابلیت انعطاف پذیری در دنیای متغیر فعلی ، بیش از گذشته است ( حاجی پور و مرادی ، 1389 ). بنابراین انعطاف پذیری برای متناسب شدن با محیط پرتلاطم کسب و کار در جهت حفظ مزیت رقابتی ، یکی از چالش های اساسی فراروی مدیران امروز است ( Hatum & Pettigrew , 2006 , p . 115 ).
از این رو در این بخش برآنیم که ابتدا به تعاریف و مفاهیم انعطاف پذیری پرداخته و سپس با ارائه سير تکوین مفهوم انعطاف پذیری و انواع آن و ... گامی در جهت آشنایی با این مفهوم مهم برداشته شود .
2 - 3 - 2 - تعاریف و مفاهیم انعطاف پذیری ( چابکی ):
امروزه با توجه به جدید بودن بحث انعطاف پذیری تعریف های متنوعی از آن وجود دارد . محققان بسیاری در این زمینه فعالیت و هر کدام تعاریف متعددی را ارائه کرده اند که در زیر تعدادی از آن ها آورده می شود :
یکی از دلایل مشکل بودن تعریف انعطاف پذیری این است که تعاریف اغلب به خاطر شرایط و یا مسائل ویژه مدیریتی ، تغییرپذیر هستند ( Upton , 1997 , p . 72 ). انعطاف پذیری رویکرد اساسی به مدیریت عدم اطمینان محیطی است . انعطاف پذیری سازمانی به عنوان قابلیت پویای سازمان به واکنش فعال به محیط رقابتی در حال تغییر تصور شده است که ممکن است مزیت پایدار برای سازمان به وجود آورد ( Fraser & Holby , 2010 ) ( Ketar & Sett , 2010 ). به طور کلی ، انعطاف پذیری را به عنوان شاخص ارتباط دهنده بین سیستم و محیط خارجی اش برای جذب عدم قطعیت ، درجه پویایی سیستم و همچین به عنوان توانایی تغییر و سازگاری می توان در نظر گرفت ( Toni & Tonchia , 2005 , p . 526 ). همچنین انعطاف پذیری را سودآوری از محیط نیز تعریف می کنند ( گلدمن ، 1995 ) و به عبارتی ،