دانلود مباني نظري تیپهای شخصیتی
شخصیت و تیپ شخصیتی
شخصیت حوزه بسیار گسترده اي است ، زیرا شخصیّت خود موضوعی است پیچیده و دارای ابعاد و جنبههاي گوناگونی است . برای شناخت شخصیّت انسان ، از دیرباز کوششهای فراوانی به عمل آمده که برخی از آنها غیر عملی ، بعضی خرافاتی ، و معدودی دیگر علميو معتبر است . در زبان عامّه ، شخصیّت معانی دیگری دارد . مثلاً وقتی گفته ميشود که کسی با شخصیّت است یعنی اینکه او دارای ویژگیهایی است که ميتواند افراد دیگر را تحت نفوذ خود قرار دهد یا متانت و وقار ویژه ای دارد . همین طور در برابر آن بی شخصیّت به معنی داشتن ویژگیهای منفی است . همچنین کلمۀ شخصیّت در عرف بعنوان چهره مشهور و صاحب صلاحیّت در حوزه هــایی همچون شخصیّــت سیــاسی ، علمی ، هنــری و از این قبیل بکار ميرود .
شخصیت » یک « مفهوم انتزاعی » است ، یعنی آن چیزی مثل انرژی در فیزیک است که قابل مشاهده نیست ، بلکه آن از طریق ترکیب رفتار ، افکار ، انگیزش ، هیجان و … استنباط میشود . شخصیت باعث تفاوت کل افراد ( انسانها ) از همدیگر میشود . اما این تفاوتها فقط در بعضی « ویژگیها و خصوصیات » است .
1 - صاحب نظران حوزه شخصیّت و روان شناسی از کلمۀ شخصیّت تعریفهای گوناگونی ارائه داده اند . از نظر ریشه ای ، گفته شده است که کلمۀ شخصیّت که معادل کلمۀ Personality انگلیسی است درحقیقت از ریشه لاتین Persona گرفته شده که به معنی نقاب یا ماسکی بود که در یونان و روم قدیم بازیگران تئاتر بر چهره ميگذاشتند . این تعبیر تلویحاً اشاره بر این مطلب دارد که شخصیّت هرکس ماسکی است که او بر چهرۀ خود ميزند تا وجه تمیز او از دیگران باشد . ( شاملو ، 1382 ).
2 - هیلگارد شخصیت را « الگوهای رفتار و شیوههای تفکر که نحوه سازگاری شخص را با محیط تعیین میکند » تعریف کرده است در حالی که برخی دیگر « شخصیت » را به ویژگیهای « پایدار فرد » نسبت داده و آن را بصورت مجموعه ویژگیهایی که با ثبات و پایداری داشتن مشخص هستند و باعث پیش بینی رفتار فرد میشوندتعریف میکنند .
3 - شخصیت به همه خصلتها و ویژگی هایی اطلاق میشود که معرف رفتار یک شخص است ، از جمله میتوان این خصلتها را شامل اندیشه ، احساسات ، ادراک شخص از خود ، وجهه نظرها ، طرز فکر و بسیاری عادات دانست . اصطلاح ویژگی شخصیتی به جنبه خاصی از کل شخصیت آدمياطلاق میشود ( شولتز ، 1990 ).
4 - شخصیت از دیدگاه مردم : واژه « شخصیت » در زبان روزمره مردم معانی گوناگونی دارد . یکی از معانی آن مربوط به هر نوع صفت اخلاقی یا برجسته است که سبب تمایز و برتری فردی نسبت به افراد دیگر میشود مثلا وقتی گفته نمیشود « او با شخصیت است . » یعنی « او » فردی با ویژگیهایی است که میتواند افراد دیگر را با «