فصل دوم پايان نامه ارشد نظریه های استرس شغلی
استرس شغلی
استرس بخشی از زندگی روزمره است . استرس حالت یا فرایندي روانشناختی است که در هنگام وقوعش فرد با حوادثی مواجه میشود که آنها را نسبت به بهزیستی جسمی و روانشناختی خود تهدیدآمیز ادراك میکند . استرس از تعامل با محیط نشات میگیرد و زمانی رخ میدهد که بین فشارهاي موقعیتی و منابعی که فرد در اختیار دارد ناهماهنگی وجود داشته باشد ( هزاوهاي ، حسيني ، معيني ، مقيم بيگي و حميدي ، 1391 ).
در چند دهه اخير و با روى آوردن تدريجى جوامع به سمت زندگى مدرن ، يكى از معضلات اساسي كه گريبان گير جوامع بشري شده است پديده استرس ميباشد . با صنعتي شدن جهان استرس اهميت ويژهاي پيدا كرده و به طور گستردهاى سلامتي شاغلين را در محيط كار تحت تأثير قرار داده است . عوامل رواني به همراه خطرات فيزيكي ، شيميايي ، ارگونوميك و بيولوژيك محيط كار يكي از عوامل مخاطره آميز اصلي در محيط هاي كاري محسوب ميگردد و در بين عوامل رواني استرس شغلى از اهميت ويژهاي برخوردار مىباشد ، به طوريكه سازمان ملل متحد در سال 1992 استرس شغلي را بيماري قرن بيستم دانست و سازمان جهاني بهداشت بر اساس شاخص بار جهاني بيماريها ، به اين نتيجه رسيد كه بيماريهاي رواني به ويژه استرس ، دومين علت ناتواني تا سال 2020 خواهد بود ( تانگری ، 2003 ). در اغلب جوامع امروزی ، حیات انسانی از لحاظ محیط و نحوه زندگی با آن چه در سالهای گذشته وجود داشته ، تفاوت فاحشی پیدا کرده است . امروزه در اکثر نقاط جهان ، به ویژه در جوامع صنعتی و در جوامعی که آشفتگی اجتماعی و اقتصادی ، زندگی عادی را مختل کرده است ، عوامل تنشزای اجتماعی ، بیش از هر زمان دیگری شایع گردیده اند . به طوری که در عصر کنونی تنش را به عنوان طاعون سیاه میشناسند ( ملازم ، محمدحسینی ، کریمی و زاده باقری ، 1384 ).
استرس جزء جدايى ناپذير در زندگي مىباشد كه با توجه به فشار رواني و كيفيت انطباق فرد با آن مىتواند منجر به بيماري و يا تجربهاي مثبت شود . عوامل رواني در محيط كار بر خلاف ساير عوامل زيانآور محيط كار مختص شغل خاصي نيستند و در همهي مشاغل به صور مختلف و با درجات متفاوت وجود دارند ( لوی و ویگمن ، 2000 ). همهی انسان ها در زندگی روزمره در معرض انواع فشارهای روانی و رویدادهای تنشزایی قرار میگیرند که بهداشت روانی و جسمی آنان را تهدید می کند . تنش یک وضعیت نا مطلوب تحریک عاطفی و روانی است و هنگامی فرد در آن واقع می شود که موقعیت را خطرناک یا تهدید کننده آسایش تلقی کند ( اکبری ، امیرآبادی زاده ، پوررضا ، واقعی و دستجردی ، 1384 ).
استرس شغلی برای خیلی از کارکنان و کارگران یک مخاطره اصلی است . ظرفیتهای کاری ، کیفیت پایین کارهای تجاری ، اضافه کاری ، روابط خشونت آمیز در محیطهای کاری و کار شیفتی فقط بخش کمی از حالتها از علل زیاد پر دغدغههای کاری است . بدن انسان