مباني نظري حسابداري حاکمیت شرکتی

فصل دوم مروری برتحقیقات انجام شده  2 - 1 - مقدمه بررسی مطالعات موجودنشان می ‏ دهدکه هیچ تعریف موردتوافقی درموردحاکمیت شرکتی ‏ وجودندارد . تفاوتهای چشم ‏ گیری درتعریف براساس کشورموردنظروجوددارد . حتی درآمریکایاانگلستان نیزرسیدن به تعریف واحدکارچندان آسانی نیست . تعریفهای موجودازحاکمیت شرکتی دریک طیف وسیع قرارمی ‏ گیرندکه دیدگاههای محدوددریکسوودیدگاههای گسترده درسوی دیگرطیف قراردارند . دردیدگاههای محدود ، حاکمیت شرکتی به ‏ رابطه شرکت وسهامداران محدودمی ‏ شود . این دیدگاه ، الگویی قدیمی است که درقالب نظریه ‏ نمایندگی بیان می ‏ شود . درآنسوی طیف ، حاکمیت شرکتی رامی ‏ توان به صورت شبکه ‏ ای ازروابط درنظر گرفت که نه ‏ تنهامیان شرکت ومالکان آنها ( سهامداران ) بلکه میان شرکت وتعدادزیادی ازذینفعان نظیر کارکنان ، مشتریان ، فروشندگان ودارندگان اوراق قرضه وجوددارد . چنین ‏ دیدگاهی درقالب نظریه ذینفعان مطرح می ‏ شود . تعریفهای مختلف ازحاکمیت شرکتی وجوددارد ، ازتعریفهای محدود ومتمرکز برشرکتها و سهامداران آنها گرفته تاتعریفهای جامع ، ودربرگیرنده پاسخگویی شرکتهادربرابرگروه بی ‏ شماری از سهامداران ، افرادیا ذینفعان . شواهدموجودحکایت ازآن داردکه حاکمیت شرکتی یکی ازرایج ‏ ترین عبارتها در مطالعات تجارت ‏ جهانی درشروع هزاره جدیدشده است . فروپاشی شرکتهای بزرگی مانندانرون و ورلدکام درآمریکادرسالهای اخیر ، توجه همه رابه نقش برجسته حاکمیت شرکتی وتوجه جدی به اصول ‏ یاد شده درموردپیشگیری ازاین فروپاشی جلب کرده است وانجمن ‏ های حرفه ‏ ای ودانشگاهها در سراسر جهان توجه گسترده ‏ ای به این موضوع نشان می ‏ دهندبه نحوی که موضوع حاکمیت شرکتی ‏ به ‏ عنوان سرفصل درسی اصلی ومستقلی دردوره کارشناسی ارشدودکتری تدریس می ‏ شود . 2 - 2 - حاکمیت شرکتی حاکمیت شرکتی به مجموعه روابط میان مدیریت اجرایی ، هیئت مدیره ، سهامداران و سایر طرفهای ‏ مربوط در یک شرکت گفته می ‏ شودودوهدف اساسی کاهش ریسک بنگاه اقتصادی وبهبود کارایی درازمدت آنرا ، دنبال می ‏ کند . اعمال حاکمیت شرکتی صحیح از طریق اعضای مستقل ‏ هیئت مدیره و کمیته ‏ های تحت نظر آنها عینیت یافته و در نهایت با ارتقای شفافیت و پاسخ ‏ دهی ‏ مدیریت اجرایی ، به اهداف خود نایل می ‏ شود . این جریان به ‏ عنوان بخش مهمی از مقررات احتیاطی ‏ ناظر بر شرکتها ، جایگاه ویژه ‏ ای داشته و مباحث مربوط به نحوه اعمال حاکمیت و نظارت بر روند امور ، هم از نظر مقام ناظر و هم از نظر سهامداران باید مهم تلقی شود .( احمدپور ، 1388 ) سؤال اساسی آنکه چرا حاکمیت شرکتی طی دو دهه گذشته موضوع مهمی بوده ولی پیش از آن اهمیت خاصی نداشته است ؟ دلایل آن را می ‏ توان به این صورت مطرح کرد : 1 - موج جهانی خصوصی ‏ سازی در دو دهه گذشته 2 - تجدید سازمان صندوقهای بازنشستگی و رشد پس ‏ اندازهای شخصی 3 - موج اعمال کنترل و فعالیتهای تلفیقی شرکتها از سال 1980 4 - خارج شدن شرکتها از کنترل دولتها و یکپارچه کردن بازارهای سرمایه