مباني نظري و پيشينه پژوهش (فصل دو)خودتنظیمی
یادگیری خودتنظیمی ( خود نظم داده شده )
خودتنظیمی سازه ای است که در دهه ی 1967 از سوی بندورا مطرح شد . یکی از مفاهیم مورد تاکید نظریه شناختی - اجتماعی بندورا ، مفهوم خودسامانی یا خودنظم دهی است . منظور از خودسامانی « تولید و هدایت اندیشه ها ، هیجانات و رفتارها توسط خود فرد به منظور رسیدن به هدف است » ( سانتروک ، 2004 )
بندورا ، یادگیری خودتنظیمی را این گونه تعریف می کند : « توانایی شروع کردن و دست کشیدن از فعالیت های مطابق يا مقتضیات موقعیت های اجتماعی ، آموزشی و توانایی به تعویق انداختن کارها با هدف دلخواه » خودتنظیمی ، نقطه ثقل کارکرد موثر در زمینه های کنترل تکانه ، مدیریت زمان و مقابله با فشار روانی است . ( زیبازاده ، 1386 ).
بنا بر عقیده زیمرمن ( 1995 ) یکی از مهارت های خودتنظیمی مهارت مدیریت و برنامه ریزی زمان است . مدیریت زمان ، به معنی مديريتي است . هم چنین به معنی اختیار گرفتن زمان و کار خویش و اجازه ندادن به اینکه امور و حوادث شما را هدایت کند . ( همان منبع ).
گرین و آزودو ( 2007 ) می گویند : « اگرچه بر سر تعریف نظریه خودسامانی در میان صاحب نظران اختلاف وجود دارد ، اما همه ی آنان بر این باورند که یادگیرندگان خود سامانگر فعالند و به کمک نظارت و راهبرد ، یادگیری خود را به طور موثر سامان می دهند » ( سیف ، 1388 )، پینتریج ( 1999 ) یادگیری خود نظم داده شده را به عنوان راهبردهایی که دانش آموزان استفاده می کنند تا شناخت خود را تنظیم کند ، تعریف می کند . یادگیری خود نظم داده شده یک فرایند فعال و سازنده است که طی آن یادگیرنده برای خود هدف تعیین می کند و با توجه به اهداف و شرایط موجود در محیط سعی در ارزیابی ، تنظیم و کنترل فرایندهای شناختی ، انگیزه ای و رفتاری اش می کند .
زیمرمن ( 1995 ) یادگیری خود نظم داده شده را به عنوان نوعی از یادگیری که در آن افراد تلاشهای خود را برای فراگیری دانش بدون تکیه به معلم و دیگران شخصا شروع کرد ، و جهت می بخشند ، توصیف می کند . و در تعریف دیگری ( زیمرمن ، 1998 ) یادگیری خود تنظیم شده عبارت است از فرایندی که دانش آموزان را وادار به درگیری خلاقانه در تلاشهای فکری ، رفتاری و شناختی می کند تا بتوانند به اهداف مهم و باارزش آموزش تحقق بخشند . این تعریف حاکی از این است که :
1 - اهداف ، دانش آموزان را در جهت سازگاری هدایت می کند .
2 - آن ها ، احساسات ، افکار و اعمالی را در جهت رسیدن به این اهداف شکل می دهند .
3 - آن ها به طور منظمی در جهت رسیدن به این اهداف تلاش می کنند .
البته زیمرمن هر فعالیتی را که دانش آموزان در جهت رسیدن به هدف انجام می دهند خواه خودانگیخته باشد یا نه ، به عنوان یک راهبرد خودتنظیمی می شناسد ( جعفری ، 1388 ).
مطالعات اولیه در زمینه خودتنظیمی مبتنی بر خودتنظیمی به معنای عام کلمه بود
