مباني نظري و پيشينه پژوهش (فصل دو)سازگاری اجتماعی
سازگاری اجتماعی
سازگاری اجتماعی :
سازگاري مهارتي است كه بايد آموخته شود و كيفيت آن مانند ساير آموخته‌ها ، بستگي به ميزان علاقه و كوشش فرد براي يادگيري آن دارد . محيط خانواده ، مدرسه و وسايل ارتباط جمعي در فراهم ساختن امكان يادگيري سازگاري با محيط نقش و مسئوليت مهمي بر عهده دارند . سازگار شدن با محيط مهم‌ترين منظور و غايت تمام فعاليت‌هاي ارگانيزم است ، به طوري كه تمام افراد در تمام دوران زندگي خود ، در هر روز و هر ساعت سرگرم آن هستند كه خود دگرگون شده و دگرگون نشده را با محيط دگرگون شده و دگرگون نشده سازگار كنند . در واقع زندگي كردن چيزي جز عمل سازگاري نيست .
تعريف سازگاري اجتماعي
روان‌شناسان ، سازگاري فرد را در برابر محيط مورد توجه قرار داده‌اند و ويژگي‌هايي از شخصيت را به‌هنجار تلقي كرده اند كه به فرد كمك مي‌كنند تا خود را با جهان پيرامون خويش سازگار سازد ، يعني با ديگران در صلح و صفا زندگي كند ، و جايگاهي براي خود به دست آورد ( اتكينسون و همكاران ، ترجمه رفیعی و همكاران ، 1385 ). در اين ميان سازگاري اجتماعي انعكاسي از تعامل فرد با ديگران ، رضايت از نقش‌هاي خود و نحوه عملكرد در نقش‌هاست كه به احتمال زياد تحت تأثير شخصيت قبلي ، فرهنگ ، و انتظارات خانواده قرار دارد . ( ويزمن ، 1975 ).
سازگاري اجتماعي معمولاً در اصطلاحات نقش‌هاي اجتماعي ، عملكرد نقش ، درگير شدن با ديگران ، و رضايت با نقش‌هاي متعدد مفهوم سازي شده است ( كلير و كاردينز ، 1978 ؛ به نقل از بيدرمن و همكاران ، 1993 ).
گاهی واژه‌هاي اجتماعي شدن ، جامعه پذيري و رفتار جامعه‌پسند را مترادف با سازگاري اجتماعي مي‌دانند ( مك كوبي و مارتين ، 1983 ). اجتماعي شدن فرايندي است كه فرد از طريق آن قالب‌ها ، ارزش‌ها و رفتارهاي موردنظر فرهنگ و جامعه خود را مي‌آموزد ( ماسن و همكاران ، 2001 ؛ ترجمه ياسايي ، 1382 ). به گفته جري آرنت ( 1995 ) سه هدف عمده اجتماعي شدن عبارتند از :
الف ) كنترل تكانه‌ها كه شامل گسترش وجدان است ؛
ب ) آمادگي نقش و عملكرد در برگيرنده نقش‌هاي شغلي ، نقش‌هاي جنسي و نقش‌هايي كه در مراسمي نظير ازدواج و پدر و مادر شدن است ؛
ج ) پرورش منابع معناداري است كه چه چيزي با اهميت است ، چه چيز داراي ارزش است ، و زندگي براي چه چيزي است .
جامعه پذيري عبارت است از گرايش به ترجيح دادن به اين كه بيشتر با ساير افراد باشيم تا تنها . جامعه‌پذيري شامل تمايل به جلب توجه ديگران ، تمايل به سهيم شدن در انجام فعاليت‌ها به همراه آنان ، و تمايل به پاسخ‌دهي و تحريك كه جزيي از تعامل اجتماعي است ، نيز مي شود . جامعه پذير بودن بر طبق نظر باس و پلومين ( 1990 ؛ به نقل از كارور و شي‌ير ، ترجمه ي رضواني ، 1375 ) عبارت است از ارج
