مباني نظري و پيشينه پژوهش (فصل دو)محافظه کاری در حسابداری
فصل دوم
مبانی نظری و ادبیات تحقیق
2 - 1 . مقدمه :
در این پژوهش به دنبال بررسی ارتباط بین ساختارهای رقابتی محصولات با محافظه کاری حسابداری خواهیم بود . محافظه کاری میتواند به عنوان گرايش حسابداري به الزام درجه بالاتري از تائيدپذيري براي شناسايي اخبار خوب در مقايسه با ميزان تائيدپذيري لازم براي شناسايي اخبار بد در حیطه انعطاف پذیری اصول پذیرفته شده حسابداری تعريف شود ( باسو 1997 ، واتس 2003 و بیور و رایان 2005 ). نتیجه این رفتار منجر به کمتر نشان دادن سود و یا بیشتر نشان دادن هزینهها و در نهایت کمتر گزارش کردن داراییها و بیشتر نشان دادن بدهیها خواهد بود .
محافظه کاری به عوامل متعدد از جمله ؛ وجود قرارداد بین واحد تجاری و سایر ذینفعان ، احتمال شکل گیری دعاوی حقوقی ، تلاش برای کاهش یا به تعویق انداختن مالیات ، حفظ منافع عموم جامعه ، افزایش کیفیت اطلاعات مالی ، کاهش هزینههای سیاسی ، کاهش عدم تقارن اطلاعاتی و سطح رقابت بستگی دارد . معیارهای اندازهگیری متنوع هستند اما مهمترین آنها مدل ارائه شده توسط باسو ( 1997 ) میباشد . فشارهای رقابتی منجر به افزایش سطح محافظه کاری خواهد شد . بدین معنی که شرکتها و فعالین بازار به منظور جلوگیری از ورود رقبای جدید به صنعت و همچنین جلوگیری از انتشار اطلاعات محرمانه به رقبای موجود در گزارشگری مالی محافظه کاری را در پیش خواهند گرفت ( داروغ و استاغتون1990 و کلینچ و ورکچیلیا 1997 ). در واقع اتخاذ رویکرد محافظهکارانه این مزیت را دارد که جلوی ورود رقبای جدید به صنعت را گرفته و مانع از انتشار اطلاعات محرمانه به رقبای موجود میشود . ولی ، در صورت اتخاذ این رویکرد ( محافظه کاری ) انتظارات از عملکرد آتی شرکت پایین نگه داشته میشود . و در نتیجه نرخ بازده مورد انتظار ذینفعان پایینتر از واقعیت خواهد بود . در این صورت با کاهش سطح محافظه کاری میتوان دادو ستد اوراق بهادار شرکت را رونق بخشید .
با توجه به اینکه هدف مدیریت مالی حداکثر کردن ثروت سهامداران میباشد این سوال اساسی مطرح میشود که ثروت ذینفعان با گزارشگری مالی محافظهکارانه حداکثر میشود یا گزارشگری متهورانه ؟ صنایعی که با تهدیدات رقابتی رو به رو هستند به منظور جلوگیری از افزایش رقابت محافظه کاری را در پیش میگیرند و از این بابت ثروت سهامداران را بیشتر میکنند ولی عیب این حالت این است که گزارشگری مالی محافظهکارانه انتظارات بازار سرمایه از اوراق بهادار شرکت را پایین نگه میدارد و این کار باعث میشود ارزش بازار اوراق بهادار کمتر از ارزش ذاتی آنها باشد و این موضوع به نفع سرمایهگذاران نخواهد بود .
بر اساس مدلهای نظری پیشبینی ما به این صورت خواهد بود که با افزایش رقابت سطح محافظه کاری افزایش مییابد و در مواقع نیاز به تامین مالی جهت اینکه تامین مالی به بهترین نحو ممکن صورت گیرد ، شرکتها سطح محافظه کاری را به منظور افزایش انتظارات ، کاهش خواهند داد . هرچند این کار باعث افزایش تهدیدات ناشی از رقابت بازار