مباني نظري و پيشينه پژوهش (فصل دو)مقاله تربیت اخلاقی
فصل دوم
مبانی نظری و پیشینه پژوهش
اخلاق در اسلام
مقدمه
در این فصل ابتدا در قسمت مبانی نظری ، ضمن ارائه تاریخچه ای از اخلاق در اسلام و ضرورت توجه به آن ، تربیت به طور کلی و بعد از آن تربیت در دوره کودکی مورد بررسی قرار می گیرد . از میان ابعاد مختلف تربیت ، تربیت اخلاقی و ضرورت توجه به آن محور بحث بوده که بعد از توضیح در زمینه تربیت اخلاقی و بررسی نظریه ها و رویکردهای مختلف در این زمینه ، تربیت اخلاقی کودک و زمان آغاز این نوع تربیت در دوره کودکی از دیدگاه اندیشمندان مختلف بحث شده است .
در قسمت پیشینه تجربی نیز پژوهش های انجام شده بر اساس ارتباط با موضوع از عام به خاص تنظیم شده است و در پایان این فصل مطابق با مباحث مبانی نظری و پیشینه تجربی جمع بندی ارائه شده است .
2 - 1 - مبانی نظری
2 - 1 - 1 - تاریخچه اخلاق در اسلام
بخشی از تعالیم اسلام را اخلاق اسلامی شکل می دهد ، که تحت عناوین اخلاق حمیده و رذیله مورد بحث جدی است . خداوند یکی از اهداف اساسی بعثت پیامبر اسلام ( ص ) را تزکیه مردم از آلودگی های اخلاقی می داند « به یقین ، خدا بر مومنان منت نهاد که پیامبری از خودشان برانگیخت ، تا آیات خود را بر ایشان بخواند و پاکشان گرداند و کتاب و حکمت به آنان بیاموزد ، قطعاً پیش از آن در گمراهی آشکاری بودند » ( آل عمران : 163 ).
یکی از شعارهای محوری پیامبر اسلام چنین بوده است « انما بعثت لا تمم مکارم الاخلاق » تنها برای تکمیل فضایل اخلاقی برانگیخته شدم . پس از رحلت پیامبر اکرم ( ص ) به سبب تاکیدهای ایشان توجه به مسائل اخلاقی تداوم یافت . امیرالمومنین علی ( ع ) اولین کسی است که در این باب اثری مکتوب از خود به یادگار نهاد و در نامه ای به امام حسن ( ع ) نکاتی مهم در اخلاق و تربیت اخلاقی بیان نمود که به نامه 31 نهج البلاغه معروف است که ابواحمد حسن بن عبدالله عسکری از دانشمندان اهل سنت در کتاب الزواجر و المواعظ در مورد آن می نویسد : اگر از کلمات پندآموز چیزی باشد که باید با آب طلا نوشته شود همین نامه است ( مکارم شیرازی ، ج1 ، 1377 ).
رساله حقوق امام سجاد و دعای مکارم الاخلاق ایشان در صحیفه سجادیه نیز در این زمینه بی نظیرند و در روایاتی که از امامان معصوم ( ع ) به ما رسیده ، بسیاری از مسائل اخلاقی مطرح شده است . از این رو تدوین کنندگان مجموعه های روایی بخشی از آنها را به اخلاقیات اختصاص داده اند . مثلا در کتاب شریف کافی ، بخشی از جلد دوم آن با عنوان « کتاب العشره » و « صفات المومن » در مورد مباحث اخلاقی است . هم چنین رساله ای با
