مباني نظري و پيشينه پژوهش انزوای اجتماعی
انزوای اجتماعی
مقدمه
تجرد طولانی مدت ، با تمام آسیب ها و تبعاتی که از لحاظ اجتماعی و روانی با خود به همراه خواهد داشت ؛ میتواند دغدغه بزرگی برای جوامع در سطوح متفاوت پیشرفت و ترقی باشد . ازدواج بهعنوان یکی از رویدادهای مهم و حیاتی در زندگی روزمره افراد جامعه می باشد و از جنبه های مختلف میتوان آن را مورد بررسی قرار داد . یکی از این زوایا سن شروع و به اصطلاح وارد شدن به ازدواج است . ازدواج علاوه بر پاسخگویی به نیازهای جنسیتی و عاطفی فرد ، نیازهای اقتصادی ، ارتباطات اجتماعی و فرهنگی او را نیز تنظیم میکند و به خاطر اهمیت و تأثیری که دارد ، بهعنوان هنجاری پذیرفتهشده در تمامی کشورهای دنیا محسوب میشود . به لحاظ اجتماعی و فرهنگی ، بی توجهی والدین نسبت به ازدواج ، امری ناپسند به شمار می آید چراکه بقای خانواده در گروی بقا و ساماندهی ازدواج است ( آزاد ارمکی ، 99 : 138 ). در سالهای اخیر ، پدیده ازدواج که منشأ وقوع ولادت و باروری و بهعنوان عامل بسیار مؤثر بر ساخت سنی و جنسی جمعیت و افزایش آن محسوب میشود ، در کشور ما دستخوش تحولات قابل توجهی شده است . ازدیاد جمعیت دختر و پسر واقع در مدار ازدواج که بیش از یک سوم جمعیت کشور را تشکیل داده اند و حاصل افزایش شدید موالید دهه 60 می باشند از یکسو و از سویی دیگر بازتاب تحولات واقع شده در حوزه های مختلف اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی جامعه ، نظیر افزایش شهرنشینی و باسوادی و به ویژه تحصیلات زنان و تمایل به کسب درآمد و شغل مناسب قبل از ازدواج که از نشانه های حرکت جامعه به سوی مدرنیزه شدن می - باشد ، افزایش سن ازدواج در کشور برای دولتمردان و جامعه محققین نگران کننده گردیده است ( کاظمی پور ، 107 : 1385 )
پیرامون هر دو موضوع اثرات تجرد و انزوای اجتماعی و ویژگی ها و اثرات آن از سوی محققان ایرانی و خارجی به زبانهای فارسی و لاتین تحقیقات وسیع و بعضا پراکنده ای به صورت راجع به انزوای اجتماعی در دو سطح فردی و اجتماعی و رابطه تجرد با علل انزوای اجتماعی اشاره میشود . در ادامه به ذکر چارچوب نظری و نیز ارائه مدل نظری پژوهش پرداخته خواهدشد .
2 - 2 تحقیقات داخلی
ایزدی ( 1392 )، پژوهشی با عنوان « تجرد قطعی و احساس تنهائی » را به روش کیفی تدوین کرده است که در آن ، به بررسی تجربه زیسته زنانی می پردازد که گاه خواسته ، گاه ناخواسته تن به زندگی های مجردی داده اند . از آنجا که نگارنده در پی دستیابی به پهنای گستردهتری از تجربه زیسته بوده و با توجه به سن شروع یائسگی و علاقهمندی به بررسی تفاوتهای میان دوران قبل و بعد از یائسگی ، زنان 35 تا 47سال را در یک گروه گنجانده و بالای 47سال را در گروه دیگری قرار دادهاست . نتایج نشان میدهد این زنان از احساسات دوگانهای نسبت به تجرد برخوردارند ، هرچند در نگاهی