مباني نظري و پيشينه پژوهش خودکشی
مفهوم خودکشی
خودكشي يكي از معضلات اجتماعي است كه امروزه با توجه به پيچيده تر شدن تعاملات و ارتباطات در بيشتر جوامع رو به افزايش است آمارها نشانگر آن است كه نابساماني هاي اجتماعي ، ناملايمات زندگي و عدم توانايي مقابله با مشكلات از جمله دلايلي است كه به ويژه مردان را در معرض بسياري از آسيب هاي رواني و تمايل به خودكشي قرار مي دهد ( پورافکاری ، 1373 ).
بالا رفتن ميزان آن نزد گروه ها ، اقشار و طبقات مختلف اجتماعي ، نگراني فزاينده اي را براي جوامع امروز به وجود آورده است . امروزه خودكشي ، خصوصاً در جوامع صنعتي در رديف پنج علت اول مرگ و مير قرار دارد . خودكشي هشتمين علت مرگ و مير در ايالت متحده و دومين علت مرگ در فاصله سني 14 تا 25 سال در آمريكاست . ميزان خودكشي در سالمندان نيز افزايش يافته و هم اكنون ميزان خودكشي سالمندان در سطح بين المللي 11 - 7 و در آمريكا 16 نفر در هر صد هزار نفر تخمين زده مي شود . پديده خودكشي يك ناهنجاري اجتماعي است كه در ايران نيز شيوع دارد . كارشناسان سازمان بهزيستي كشور رتبه جهاني ايران را در خودكشي 58 اعلام نموده اند ( محمدي و سعادتي ، 1383 ).
خودكشي يك رفتار بدون مقدمه نيست . از جمله خصوصيات افرادي كه خودكشي مي كنند شامل : ناتواني آنان در يافتن راه حل مسائل ، فقدان راهبردهاي مدارا براي كنار آمدن با عوامل استرس زاي اضطراري ، عدم انعطاف پذيري و محدوديت تعداد راه حل هاي ارائه شده از طرف آن ها ، است ( نوروزی ، 1373 ).
2 - 1 - 2 - 1 - تعاریف خودکشی
خودكشي از زمان آغاز تاريخ بشر وجود داشته است . اين رفتار خاص بشر نبوده و در ساير رده هاي جانوري هم وجود دارد . انگيزه هاي خودكشي و تكرار آن متفاوتند . امروزه در جوامع غربي ، خودكشي يك مسئله تصادفي و بي اهميت نيست ، بلكه راهي براي گريز از مشكلات يا بحراني است كه باعث رنج و فشار شديد روي فرد شده است . طبق گفته ادوين اشنايدمن ، خودكشي با يك نياز برآورده نشده ، احساس نااميدي و درماندگي ، كشمكش بين فردي و استرس غير قابل تحمل ، محدوديت در درك نظرات ، اعتقادات و احساس نياز به فرار همراه مي باشد و خودكشي كننده با اين عمل ، علائمي را كه بيانگر رنج و فشار اوست به ديگران منتقل مي كند ( سادوک و کاپلان ، 2007 ).
خودكشي داراي ريشه لاتين بوده و مركب از دو لغت « سويي » به معني خود و « سيدر » به معني كشتن مي باشد كه براي اولين بار توسط دفونن فرانسوي در سال 1737 به كار گرفته شد . بر اساس تعريف مورد توافق جهاني ، خودكشي تنها راه و آخرين راه از بين بردن خود