مبانی نظری و پیشینه تحقیق تصويرسازي ذهني و توجه بیرونی و درونی
مبانی نظری وپیشینه تحقیق تصويرسازي ذهني وتوجه بیرونی ودرونی
در ايـن فصـل ، ابتدا مبانی نظری مرتبط با کانون توجّه و سپس تصويرسازي ذهني را مورد بررسی قرار می دهیم . در زمینۀ اثرگذاری کانون توجّه بر یادگیری و اجرا ، مدارک علمی بی شماری در دسترس محقّقین قرار دارد و با توجّه به این که در زمینۀ تصويرسازي ذهني نیز تحقيقات زيادي صورت گرفته ، كـه اكثـر ايـن تحقيقـات تـأثيـر مثبت آن را در فـراگيري مهارت‌هاي حركتي به اثبات رسانده اند ( فلتز و لندرز ، 1983 ). به همين لحاظ در ادامه ، مجمـوعة تحقيـقـات کانون توجّه و تصویرسازی و ترکیب این دو را مورد بررسی قرار می دهیم .
تعریف توجّه
سال هاست که موضوع توجّه و نقش آن در اجرا و یادگیری انسان ، توسط بسیاری از محقّقین رفتار حرکتی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است . ویلیام جیمز ( 1890 ) یکی از نخستین روان شناسان آمریکایی ، توجّه را چنین تعریف کرد : انتخاب ذهنی چیزی در شکلی روشن و واضح از میان اشیاء یا زنجیره ای از افکار ممکن . و این ایجاب می کند که برای برخورد مؤثرتر با برخی چیزها ، از چیزهای دیگر صرف نظر کرد . اگرچه از دورۀ جیمز تاکنون روان شناسان به نحو وسیع تری این موضوع را مورد تحقیق قرار داده اند . امّا توجّه ، هنوز به عنوان فرآیندی تلقی می شود که انتخاب محرّک های مربوط از محیط ( درونی ، بیرونی ) را تسهیل کرده و محرّک های دیگر را نادیده می گیرد و منجر به پاسخ به محرّک های مربوط ، می گردد . از آن جا که توجّه ، فرآیندی فعّال و جهت دار است که حتّی بعد از این که پاسخی به محرّک داده شود ، ادامه می یابد ( مرتضوی ، 1378 ). وقتی که واژه توجّه در متون مربوط به اجرای انسان به کار می رود ، به درگیری در فعالیّت های ادراکی ، شناختی و حرکتی اجرای مهارت ها اشاره می نماید . ممکن است که این فعالیّت ها ، هوشیارانه یا به صورت ناهوشیار انجام شوند ، برای مثال ، کشف اطّلاعات در محیط ، فعالیّتی است که به توجّه نیاز دارد . ما برای کشف ویژگی هایی که در تعیین مهارت و چگونگی اجرای آن به ما کمک می کنند ، به مشاهده و توجّه به محیطی که در آن حرکت می کنیم ، می پردازیم ( مگیل ، 1993 ). به طور کلّی توجّه ، به معنی قابلیّت فرد در پردازش اطّلاعات می باشد ( اشمیت 1991 ، مگیل 1993 ). همان طور که نورمن ( 1976 ) و موری ( 1970 ) خاطر نشان کردند که تعاریف زیادی از توجّه وجود دارد و افراد این اصطلاح را به شیوۀ های مختلف مورد استفاده قرار می دهند . اگر چه تلاش های زیادی برای تعریف واژه توجّه صورت گرفته است ( استلماخ و هاگز ، 1983 ). امّا هنوز معنای روشن و قابل فهمی برای آن ارائه نشده است .
تاریخچه توجّه
دانشمندان از اوّلین روزهای تحقیق درباره رفتار انسان ، علاقه زیادی به بررسی توجّه داشته اند . برای مثال در اوایل سال 1859 ویلیام هملتون ، تحقیقاتی درباره توجّه در بریتانیا انجام داد . تقریباً در همان زمان ، ویلیام وونت
