مبانی نظری و پیشینه مفهوم روانشناختی مدیریت زمان
142
مقدمه
بررسی مسائل در خصوص نوجوانان و جوانان به عنوان نسل مولد و آیندهساز جامعه ، همواره مدنظر کارشناسان و صاحبنظران بوده است . این مرحله از زندگی ، معرف تغییر عمیقی است که نوجوان و جوان را از کودک جدا ساخته و کاملاً دگرگون میسازد . علم مدیریت زمان از جمله علوم رفتاری است که حدود 300 سال قدمت دارد . پرداختن به روشها و فنون این علم بدون توجه به مباني نظري و پژوهشهاي انجام شده در اين حوزه نمي توان قانع کننده باشد . مدیریت زمان برای نوجوانان و جوانان یکی از مسائل مهم و جدی میباشد . به همین خاطر پژوهشگران را به این سو سوق داده که نوجوانان وجوانان برای استفاده بهینه از زمان خود چگونه رفتار خواهند کرد و البته در خصوص مدیریت زمان نوجوانان و جوانان پژوهش زیادی انجام نشده است . در این فصل مرور و بررسی مطالعات و تحقیقات پیشین در زمینه موضوع مورد تحقیق صورت میگیرد . نحوه ارائه مطالب به این شکل است که مباحث نظری زمان ، مدیریت زمان ، نوجوانان و جوانان ، همچنین مفهوم روانشناختی مدیریت زمان ، مفاهیم کلیدی مدیریت زمان ، اصول مدیریت زمان ، قوانین مرتبط با مدیریت زمان ، عوامل اتلاف زمان ، راههای استفاده بهینه از زمان ، فواید مدیریت زمان ، مباني نظري رسانه و نتايج تحقیقات انجام شده در داخل کشور و خارج از کشور ارائه خواهد شد .
ماهيت و مفهوم زمان
ماهيت " زمان " يکي از بزرگترين رازها و پرسشهاي مردمان باستان بوده است . پرسشي که هنوز هم پاسخي براي آن يافت نشده است . عليرغم دستاوردهاي علمي بشر در سدههاي گذشته ، هيچگونه پيشرفتي در زمينه درک مفهوم زمان و تعريفي از آن به دست نيامده است .
بحث از زمان به صورت مستقل براي فلاسفه يونان باستان مطرح نبوده است ؛ پي بردن به چگونگي تشکيل جهان و شناسايي عناصر اوليه تشکيل دهنده آن و نيز واحد يا کثيربودن پديدهها موضوعات اساسياي بودند که ذهن متفکران يونان باستان را به خود مشغول ميکردند . ( موسوي کريمي ، 1389 )
واژه زمان در زبان پارسي و عربي مشترک است ؛ در زبان پهلوي Zaman ، در ايران باستان jemana و در سرياني zabana آمده است . قرنها پس از ظهور زرتشت اولين بار به خداي زمان در بين ايرانيان اشاره ميشود . هم چنين برخي از محققين معتقدند خداي زمان از خدايان قديم آرياييهاست . ( ابراهيمي ، 1373 ).
امروزه در زبان فارسي ميگوييم وقت طلاست . در زبانهاي ديگر نيز تعبيرهاي متفاوتي چون وقت الماس است ، وقت جواهراست ، بکار رفته است . اما ارزش زمان بيش از طلاست و قابل مقايسه با آن نيست . ارزش والايي که وقت دارا است بايد به گونهاي شايسته و بايسته از زمان در دسترس استفاده نمود .
بسياري از افراد ادعا ميکنند که وقت آنها به هدر نميرود و ابراز ميدارند که : " من خيلي سازماندهي شده کار ميکنم ، ميدانم کجا ميروم ، ميدانم چکار ميکنم و ...." اين گروه