مبانی وپیشینه نظری راهبردهای مقابله ای
پایان نامه روانشناسی با موضوع راهبردهای مقابله ای
مقابله عمومی
مقابله
لازاروس و فولکمن ( 1986 ) مقابله را چنین تعریف کردهاند :
« تلاشهای رفتاری و شناختی که به طور مداوم در حال تغییرند تا از عهده خواستههای خاص بیرونی یا درونی شخص که ورای منابع و توان وی ارزیابی میشوند بر آیند » بر اساس این تعریف ، 1 . مقابله فرایندی است که دائماً در حال تغییر است ؛ 2 . مقابله به طور خود کار انجام نمیشود ، بلکه الگوی آموخته شدهای است برای پاسخگویی به موقعیتهای تنش زا ؛ و 3 . مقابله نیازمند تلاش فرد برای مواجهه با استرس است .
در تعریف دیگری که لازاروس ( 1982 ) از مقابله ارائه میدهد ، آن را تلاشهایی معرفی میکند که برای مهار ( شامل تسلط ، تحمل ، کاهش دادن یا به حداقل رساندن ) تعارضها و خواستههای درونی و محیطی که فراتر از منابع شخص اند ، صورت میپذیرد . بنا بر این تعریف مقابله شامل سازش یافتگی با موارد معمولی و مادی نمیشود ، در عین حال علاوه بر آنکه اشاره به بعد کنشی و حل مسئله مقابله دارد ، تنظیم پاسخهای هیجانی را نیز مد نظر قرار داده است .
راهبردهای مقابلهای
یکی از مواردی که در تعیین سلامت یا بیماری انسان ، مهمترین نقش و جایگاه را دارد ، استرس است که با زندگی بشر امروز عجین شده است . پژوهشگران مختلف به شناسایی و معرفی منابع متعدد استرس اقدام کردهاند . عوامل تنش زا میتوانند بیرونی یا درونی باشند . ویژگیهای مشاغل موجود در جوامع پیچیده ، گسترش نقشهای متعدد و چندگانه اجتماعی از ویژگیهای اختصاصی زندگی صنعتی است که همه ما را به نوعی تحت سیطره خود قرار داده و بالقوه سلامت و حتی بقای نوع بشر را زیر سوال برده است . اما آنچه در این بین میتواند مایه خوش بینی و امیدواری باشد ، « شیوههای مقابله با استرس » است که به عنوان متغیری میانجی میتواند پیامدهای استرس را تحت تأثیر قرار دهد . با توجه به مفهوم مقابله در فرهنگ لغات علم روانشناسی ، دیگر تغییرات و رویدادهای زندگی به خودی خود پیش بینی کننده احتمال بیماریها نخواهد بود و در این زمینه فقط به عنوان شرط لازم عمل خواهند کرد ، زیرا در کنار تمام منابع و عوامل تنش زا ، سطحی از استرس که هر شخص تجربه میکند ، به میزان زیادی توانایی مقابله ، نحوه ادراک و قضاوت وی به این عوامل بستگی دارد ( خدایاری فرد و پرند ، 1390 ).
روشهای بسیاری برای مقابله با استرس وجود دارد . بسیاری از این روشها ماهیت روانشناختی دارند . افراد متفاوت با توجه به ویژگیهای شخصیتی خود ، هر یک روشی را برای مقابله با استرس بر می گزینند . برخی سعی میکنند به مشکلات زندگی با دید مثبت بنگرند ، بعضی به دنبال حمایتهای اجتماعی میگردند و عدهای دیگر از آن میگریزند . به کار گیری راهبرهای مقابلهای مناسب به مردم کمک میکند تا با استرس و تأثیرات ناشی از آن