پیشینه و مبانی نظری رقابت و همکاري در روابط بين الملل

مبانی نظری وپیشینه تحقیق رقابت و همکاري در روابط بين الملل فصل اول : تعريف منازعه و همکاري منازعه ، معمولا به وضعيت و شرايطي اشاره دارد که در آن يک گروه و مجموعه انساني مشخص و معين اعم از مذهبي ، فرهنگي ، سياسي ، اجتماعي ، اقتصادي و قومي به دليل تعارض و ناسازگاري واقعي يا ظاهري اهداف و ارزش ها با يک گروه و يا گروههاي انساني ديگر تعارض و تضاد آگاهانه دارند . در حقيقت ، منازعه نوعي کنش و واکنش متقابل و متعامل افراد و کشورها با يکديگر است که شامل مبارزه و مقابله آنها با طبيعت و محيط زندگيشان مي شود ، منازعه نوعي از رقابت است که در آن طرفين در عين تلاش براي دستيابي به منابع کمياب سعي مي کنند با تقويت موضع و ارتقاي موقعيت و منزلت خود ، ديگري را از رسيدن به هدف مطلوب باز داشته ، منصرف يا خارج نمايند . به عبارت ديگر ، منازعه وقتي حادث مي شود که طرفين تصوير و درکي از اختلافات ميان خود داشته باشند و تلاش نمايند اين اختلاف را به نفع خود حل و فصل نمايند و خاتمه دهند . در سياست بين الملل ، منازعه را به معناي وسيع آن کشمکش ، برخورد ، مناقشه يا اختلافات ميان دو يا چند دولت تعريف کرده اند . از اين تعريف چنين بر مي آيد که منازعه مقوله اي بنيادين و يکي از مراکز ثقل سياست بين الملل است . به قول ميلر  فرايندي که از ابتدا تا انتها به منازعه برخورد نکند فرايندي سياسي نيست . جان اسپنسر همين معنا را اين چنين بيان مي کند : آدميان با وجود تفاوت از نظر زبان ، پوشش و خلق و خويشان ، بسيار به يکديگر شباهت دارند . اما سياست از جايي آغاز مي شود که شباهت هاي آدميان پايان مي يابد و سياست از آن رو از اينجا آغاز مي شود که بين دولت – ملتها از نظر منافع ، ارزشها ، نظام هاي عقيدتي و تاريخ اختلاف و ناهمگوني وجود دارد . همگان خواستار صلح اند ، اما فقط مطابق شرايط خودشان . کنت بولدينگ  در تحليلي عام از منازعه از نظرگاه سيستمي با اين بحث آغاز مي کند که هر بازيگر اعم از فرد ، گروه ، سازمان يا کشور را مي توان به مثابه نظامي در نظر گرفت که به محرکهاي دروني و بيروني پاسخ مي دهد . همچنين مي توان گفت که هر نظامي داراي ديد يا تصويري از موقعيتهاي گوناگون در جهان است که مفهوم يا طرح يا نقشي را شامل مي شود . او نتيجه مي گيرد که وقتي نظام عام به فرايندهاي (( وسيله – هدف )) مي پردازد ، تعداد معيني از حلقه ها ( انسان هاي بالقوه يا بالفعل ) با حلقه ها و پيوندهاي عاملان ( بازيگران ) ديگر برخورد مي کند و منازعه عموما هنگامي روي مي دهد که يک فرد يا گروه تصور مي کند يک يا چند هدف از جانب يک فرد يا گروه ديگر مورد تحديد يا