بررسی مدیریت سود و سیاست های تقسیم سود در شرکت‏های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

قسمتهایی کوتاه از متن:

چکیده

در پژوهش حاضر رابطه بین مدیریت سود و سیاست های تقسیم سود در شرکت‏های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور نمونه ای از شرکت های حاضر در بورس که صورت‏های مالی و گزارش فعالیت هیات مدیره مربوط به پایان سال های 1386 تا 1390 را منتشر کرده بودند، به روش حذف سیستماتیک انتخاب و با توجه به محدودیت های تحقیق در نهایت شامل 70 شرکت گردید. اقلام تعهدی اختیاری با استفاده از مدل تعدیل شده جونز (1995)، که در مطالعات قبلی (هاشمی و بهزادفر ، 1390 ، آقایی و دیگران ، 1391) نیز به کار رفته است به عنوان شاخصی برای اندازه‏گیری مدیریت سود در شرکت‏ها تعیین گردید و به منظور سنجش سیاست‏های تقسیم سود، از نسبت سود سهام پرداختی و مدل کاملا تعدیل شده لینتنر (1956) استفاده شد. فرضیه ‏های پژوهش با استفاده از رگرسیون خطی چند متغیره مورد واکاوی قرار گرفته است. نتایج آزمون فرضیه های تحقیق نشان می دهد که بین دامنه اتکا به فعالیت های مدیریت سود و نسبت پرداخت سود سهام رابطه معنی داری وجود ندارد. نتیجه دیگر اینکه بین فعالیت های مدیریت سود در شرکت‏هایی که تغییرات سود تقسیمی پایداری دارند رابطه معنی‏داری وجود دارد. به عبارت دیگر، در این‏گونه شرکت ها، مدیریت سود نسبت به سایر شرکت ها بیشتر است. یافته های پژوهش در انطباق با تحقیق جهانزیب و همکاران (2012) که مدیریت‏ سود و سیاست های تقسیم سود در بورس کراچی در پاکستان را مورد بررسی قرار دادند و نیز منطبق با تحقیق تحقیق تهرانی و ذاکری (1388) که به بررسی رابطه بین کیفیت سود و سود تقسیمی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداختند است، اما با تحقیقات پورحیدری و دیگران (1388) و خدادادی و جان جانی (1390) که به ارزیابی مدیریت سود و سودآوری در بورس اوراق بهادار تهران پرداختند، مغایر است.مقدمهوجود بازارهای سرمایه، یکی از ابزارهای توسعه اقتصادی می باشد. بازارهای سرمایه و شرکت های سهامی این امکان را فراهم می آورند که تعداد زیادی از صاحبان سرمایه، با سرمایه های کوچک و بزرگ، در یک واحد اقتصادی مشارکت کنند و به این ترتیب، مشکل تأمین سرمایه های کلان برای ایجاد طرح های صنعتی بزرگ برطرف می گردد. هر کشوری می تواند با ایجاد بازار بورس مطمئن و امن، سرمایه های سرگردان جامعه را جمع آوری کرده و آن را در مسیرهای تولید و ایجاد ارزش افزوده هدایت کند و از طریق این ارزش افزوده (حقوق، سود سهام و سهم دولت به عنوان مالیات و غیره) گامی به طرف توسعه اقتصادی کشور بردارد. پژوهش هایی که در مورد مسائل مختلف مربوط به بورس صورت می گیرد، می‏تواند نقاط ضعف و قوت را مشخص نموده و کمک شایانی به سازمان بورس اوراق بهادار در ایفای نقش بزرگی که به عهده دارد بنماید، همچنین این پژوهش ها می تواند به تصمیم گیری صحیح سهامداران کمک کند و تخصیص بهینه منابع اقتصادی، به نحو مطلوب تری صورت گرفته و وضع سرمایه گذاری بهتر گردد.سود متشکل از اقلام نقدی و تعهدی است و اقلام تعهدی سود تا حدود زیادی در کنترل مدیریت هستند و وی می تواند برای بهتر جلوه  دادن عملکرد شرکت و افزایش قابلیت پیش بینی سودهای آینده در اقلام تعهدی سود دست برده و به اصطلاح امروزی سود را مدیریت کند. به بیان دیگر، مدیران تلاش می‏کنند تا با انتخاب روش های مجاز حسابداری، نتایجی قابل پیش بینی و ثابت خلق کنند. زیرا اغلب سرمایه گذاران و مدیران اعتقاد دارند شرکت هایی که روند سودآوری مناسبی دارند و سود آن ها دچار تغییرات عمده نمی شود نسبت به شرکت های مشابه، ارزش بیشتر و قابلیت پیش بینی و مقایسه  بیشتری دارند. از سوی دیگر، با توجه به تئوری نمایندگی مدیران می توانند از انگیزه لازم برای دستکاری سود به منظور حداکثر کردن منافع خود برخوردار باشند. مدیریت سود، برآیند درجه‏ای از قابلیت انعطاف و اعمال نظری است که مدیران در گزارشگری خود دارند. مدیران ممکن است از این قدرت خود برای مدیریت فرصت طلبانه سود یا انتقال اطلاعات محرمانه درباره عملکرد آتی شرکت استفاده نمایند. بیشتر محققین دریافته اند که مدیریت سود با انگیزه گمراه کردن استفاده کنندگان از صورت های مالی و یا انحراف از نتایج قراردادی که بستگی به سودهای حسابداری دارد انجام می شود. معمولا سود به عنوان عاملی برای تدوین سیاست های تقسیم سود و راهنمایی برای سرمایه گذاری و بالاخره عاملی برای پیش بینی به شمار می آید.مدیران، تحلیل گران و سرمایه گذاران بیشترین توجه خود را به سود گزارش شده شرکت ها اختصاص داده‏اند. مدیران، از حفظ روند رو به رشد سود منتفع می شوند، زیرا پاداش آن ها به میزان سود شرکت ها بستگی دارد. مدیریت سود به یکی از عوامل موثر در رسوایی اخیر برخی شرکت های بزرگ دنیا تبدیل شده است، از این رو از آن، به عنوان یک عامل زیان بخش برای شرکت ها قضاوت می شود. انرون و ورلدکام  هر کدام به نحوی با فرصت هایی از مدیریت سود مواجه شدند که منجر به ورشکستگی آنان شد به طوری که از آنها به عنوان بزرگترین ورشکستگی در تاریخ ایالات متحده یاد می شود. به هر ترتیب برخی معتقدند که مدیریت سود می تواند سودمند باشد چرا که آن، با انتقال اطلاعات خصوصی به سهامداران و دولت، ارزش اطلاعات را بالا می برد.

 

فهرست مطالب

چکیده:      1 مقدمه:        2 فصل اول: کلیات تحقیق1-1- مقدمه                     41-2- بیان مسأله              51-3- اهمیت و ضرورت تحقیق                71-4- اهداف تحقیق         81-5- چارچوب نظری تحقیق                   91-6- فرضیه های تحقیق  101-7- روش تحقیق        101-8- قلمرو تحقیق        101-9- جامعه آماری        111-10- متغیرهای تحقیق   111-11- تعریف واژه ها و اصطلاحات      121-12- ساختار کلی تحقیق                      13فصل دوم: مروری بر ادبیات تحقیق2-1- مقدمه                   162-2-1- مفاهیم مختلف سود                  172-2-1-1-  سود           172-2-1-2- اهداف گزارشگری سود       172-2-1-3- پیش بینی سود و استفاده کنندگان پیش بینی سود                      182-2-1-4- فواید سود برای سرمایه گذاران    192-2-2- مفاهیم مدیریت سود                 202-2-3- انگیزه های مدیریت سود          232-2-3-1- قراردادهای بین مدیران و مالکان                         232-2-3-2- قراردادهای بین مدیران و بستانکاران                   242-2-3-3- انگیزه های سیاسی                242-2-3-4- انگیزه های مالیاتی                252-2-3-5- تغییرات در مدیران ارشد اجرایی                         252-2-3-6- انگیزه های مربوط به نخستین عرضه عمومی      252-2-3-7- کاستن از هزینه های معاملاتی      262-2-3-8- برآوردن انتظارات                 262-2-4- الگوهای مدیریت سود              262-2-4-1- الگوی به دست آوردن آرامش      262-2-4-2- الگوی حداکثر کردن سود     272-2-4-3- الگوی حداقل کردن سود      272-2-4-4- الگوی هموارسازی سود       272-2-5- طبقه بندی مدیریت سود           282-2-5-1- انواع روش های مدیریت سود     282-2-5-1-1- اندوخته ارزیابی یا ذخیره ارزیابی                   292-2-5-1-2- انتخاب روش های حسابداری                        292-2-5-1-3- برآوردهای حسابداری     302-2-5-1-4- تصمیمات اقتصادی         302-2-6- انواع مدیریت سود                   322-2-6-1- مدیریت سود خوب در برابر مدیریت سود بد    332-2-7- هموارسازی سود                       342-2-8- نظریه مدیریت سود                   372-2-8-1- ارتباط ارزشی سود و نظریه های مدیریت سود   382-2-8-2- منتخب نظریه های رقیب      382-2-9- روش های مدیریت سود    412-2-9-1- تنظیم زمان معامله    422-2-9-2- روش های تسهیم هزینه    422-2-9-3- پیش بینی اجزای اختیاری اقلام تعهدی به کمک متغیرهای حسابداری    432-2-9-4- پیش بینی روابط بین اقلام تعهدی و جریان‏های نقدی    442-2-10- اقلام تعهدی اختیاری              452-2-10-1- هدف از حسابداری بر مبنای تعهدی چیست؟                         452-2-10-2- اقلام تعهدی                       452-2-11- کشف و اندازه گیری مدیریت سود با اقلام تعهدی اختیاری        472-2-11-1- روش های اندازه گیری مدیریت سود    492-3- بخش دوم- سیاست های تقسیم سود    512-3-1- چرا شرکت ها سود پرداخت می کنند؟    512-3-2- روش های پرداخت سود سهام 522-3-2-1- سود نقدی  522-3-2-2- گواهی موقت سود سهام      522-3-2-3- پرداخت به صورت دارایی    532-3-2-4- سود سهمی 532-3-3- پرداخت سود سهام                   532-3-4- سیاست های متداول تقسیم سود      552-3-4-1- توجیه ثبات سود سهام          562-3-4-2- نسبت پرداخت سود سهام در بلند مدت             572-3-4-3- موارد درخور توجه در طرح خط مشی تقسیم سود     572-3-4-4- نظریه های سیاست تقسیم سود    572-3-4-5- عوامل موثر بر سیاست های تقسیم سود     612-3-4-6- دلایل تمایل سهامداران به دریافت سود سهام به صورت نقدی     642-3-4-7- بهبود و توسعه خط مشی های سود سهام     652-3-4-7-1- پرداخت سود سهام باثبات (بدون تغییر)    652-3-4-7-2- پرداخت سود سهام پایدار در سطح کمتر     652-3-4-7-3- پرداخت سود سهام پایدار در سطح بالاتر     662-3-4-7-4- تغییرات سود سهام متناسب با تغییرات درآمد     662-3-4-7-4- تغییرات سود سهام متناسب با تغییرات درآمد     662-3-4-7-5- سود سهام پایین به اضافه سودهای سهام فوق العاده     662-3-4-7-6- عدم پرداخت سود سهام برای یک دوره بلند مدت     662-3-4-7-7- محتوای اطلاعاتی سود سهام     662-3-4-8- مکاتب فکری در مورد تقسیم سود     672-4- ارتباط بین مدیریت سود و سیاست های تقسیم سود     682-5- بخش سوم: پیشینه تحقیق     682-5-1- تحقیقات داخلی     692-5-1-1- تحقیقات انجام شده پیرامون مدیریت سود     692-5-1-2- تحقیقات انجام شده پیرامون سیاست های تقسیم سود    732-5-2- تحقیقات خارجی    802-5-2-1- تحقیقات انجام شده پیرامون مدیریت سود    802-5-2-2- تحقیقات انجام شده پیرامون سیاست های تقسیم سود     82فصل سوم: روش‌ اجرای تحقیق3-1- مقدمه     903-2- طرح تحقیق     903-3- روش تحقیق    913-3-1- فرضیه های تحقیق    913-3-2- متغیرهای تحقیق و نحوه اندازه گیری آن ها    923-3-2-1- متغیر وابسته    923-3-2-2- متغیر مستقل    923-3-2-2-1- اندازه گیری اقلام تعهدی اختیاری     943-3-2-3- متغیرهای کنترل     953-3-3- مدل تحقیق     963-3-3-1- مدل مفهومی تحقیق     973-3-4- جامعه آماری و نمونه آماری     983-3-4-1- محاسبه حجم نمونه و روش نمونه گیری      983-3-5- قلمرو تحقیق     993-3-6- روش جمع آوری اطلاعات      993-3-7- آمار توصیفی      1003-3-8- آزمون های انتخاب روش مناسب      1003-3-8-1- آزمون F لیمر      1003-3-8-2- آزمون هاسمن      1013-3-9- تابع آماره     1013-3-10- تحلیل رگرسیون     1023-3-10-1- آزمون برای معنی دار بودن رگرسیون و تایید یا رد فرضیه     1023-3-10-2- ضریب همبستگی پیرسون     1033-3-10-3- آزمون دوربین- واتسون     1033-3-10-4- آزمون همخطی     1043-4- خلاصه فصل     104فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها4-1- مقدمه‏     1064-2- شاخص های توصیفی متغیرها     1074-3- برآورد پارامترهای مربوط به اندازه گیری اقلام تعهدی اختیاری     1094-3-1- برآورد مدل در قلمرو زمانی پژوهش      1094-4- آزمون نرمال بودن داده ها     1134-4-1- آزمون کولموگروف- اسمیرنف برای متغیر وابسته سود تقسیمی     1134-4-2- آزمون کولموگروف- اسمیرنف برای متغیر وابسته تغییرات سود تقسیمی     1144-5- آزمون فرضیه های تحقیق     1164-5-1- بررسی ایستایی (مانایی) متغیرهای پژوهش      1164-5-2- بررسی ضریب همبستگی بین متغیرها     1174-5-3- بررسی اعتبار مدل     1194-5-4- آزمون فرضیه اول     1194-5-4-1- مدل رگرسیون برای آزمون فرضیه اول     1204-5-4-2- آزمون های انتخاب مدل مناسب     1204-5-4-3- ضریب همبستگی پیرسون متغیرها در آزمون فرضیه اول     1214-5-4-4- تحلیل رگرسیونی فرضیه اول (آزمون دوربین- واتسون)       1234-5-4-5- آزمون معنادار بودن مدل رگرسیون (ANOVA)       1244-5-4-6- آزمون معنادار بودن ضرایب رگرسیونی فرضیه اول (Coefficients)       1254-5-4-7- آزمون همخطی       1254-5-5- آزمون فرضیه دوم     1274-5-5-1- مدل رگرسیون برای آزمون فرضیه دوم             1274-5-5-2- آزمون انتخاب مدل مناسب        1284-5-5-3- تحلیل رگرسیونی فرضیه دوم (آزمون دوربین- واتسون)      1304-5-5-4- آزمون معنادار بودن مدل رگرسیون (ANOVA)       1314-5-5-5- آزمون معنادار بودن ضرایب رگرسیونی فرضیه دوم (Coefficients)       1324-5-5-6- آزمون همخطی       1324-5-6- خلاصه فصل     135فصل پنجم: نتیجه‌گیری و پیشنهادات5-1- مقدمه                 1375-2- خلاصه تحقیق   1375-3- خلاصه نتایج حاصل از پژوهش      1385-3-1- تجزیه و تحلیل نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها     1395-4- نتیجه گیری کلی تحقیق     1415-5- پیشنهادات         1425-5-1- پیشنهادهایی در راستای یافته های پژوهش     1425-5-2- پیشنهادهایی برای پژوهش های آتی     1435-6- محدودیت های تحقیق     144پیوست ها: پیوست شماره یک: نام شرکت های نمونه تحقیق     146پیوست شماره دو: اقلام تعهدی اختیاری      147پیوست شماره سه: خروجی نرم افزار     148منابع و ماخذ: منابع فارسی:     159منابع لاتین:     164منابع اینترنتی:     167چکیده انگلیسی:     168