طرز تشکیل و سير تحول شهرهاي نوپا

تحقیق طرز تشکیل و سير تحول شهرهاي نوپا در حجم 133 صفحه و در قالب word و قابل ویرایش و با قسمتی از متن زیر:

 تحولات شهرو شهرنشيني در ايران

 كشور ايران ، پيش از 1300 هـ . ش از نظام شهري و شهر نشيني مطلوبي برخوردار بوده است و گرچه با بررسي متون و منابع مختلف مي توان به چگونگي آن پي برد ، به علت عدم وجود آمار و اطلاعات لازم نمي توان كميت آن را به طور كامل دريافت در هر حال  در زير به طور مختصر به نظام شهري و شهر نشيني كشور اشاره مي شود .

محققين هر كدام از 1229 شمسي به بعد آمارهايي از جمعيت شهرنشيني ايران ارائه داده اند كه مستند ترين سند ، جمعيت ايران را در سال  1279 شمسي (1900) 9 ميليون و 860 هزار نفر وجمعيت شهر نشين را 2ميليون و 33 هزار نفر ذكر مي كند برابر اين ارقام ، در ايران تعداد شهرها 99 عدد ضريب شهرنشيني 500 هزار نفري ، سه شهر 100 تا 500 شهر 10 نفري هفت شهر 50 تا 100 هزار نفري چهارده شهر 20 تا 50 هزار نفري ، 33 شهر 10 تا 20 هزار نفري و 42 شهر 5تا 10 هزار نفري وجود داشته است . اما در سلسله مراتب شهري تعادل نسبي برقرار بوده است چنانچه با ترسيم رگرسيون خطي به گذشته جمعيت شهري كشور توجه كنيم رد سال 1247 شمسي (1868) جمعيت شهر نشين معادل يك ميليون نفر به دست مي آيد كه رشد سال انه آن در دوره 1247-1279،9/2 درصد مي شود با وجود آنكه كشور ايران تا پيش از 1335 شمسي آمارگيري رسمي نداشته است مي توان گفت كه نظام شهري كشور طي سالهاي 1247 تا 1335 ، از همگوني نسبي برخوردار بوده است و تعادل در شبكه و نظام شهري وجود داشته و هيچ شهري بر ديگري برتري نداشته است در اين دوره شبكه شهري كهكشاني مي باشد يعني هر شهر مسئول خدمات رساني وب رقراري ارتباط با روستاهاي تحت نفوذ خويش بوده و توسعه دورن زا و پايدار شهري نيز وجود داشته است .

برابر سرشماري سال 1335جمعيت شهر نشين كشور به 5 ميليون و 997 هزار نفر، ضريب شهر نشيني به 4/31 درصد و تعداد شهرها به 199 مي رسد در اين سال تعداد شهرهاي بالاي 100 هزار نفر نه شهر شامل تهران ، تبريز ، اصفهان ، مشهد ، آبادان ، شيراز ، باختران ، اهواز و رشت بوده است . ويژگيهاي نظام شهري در اين سال عبارتند از :

1)    فقط يك شهر ميليوني وجود داشته است ( تهران )

2)   تعدادي از شهرها ي كشور برتر از شهرهاي ديگر بوده اند

3)  بجز تهران شهر ديگري با بيش از 500 هزار نفر جمعيت وجود نداشته است بنابراين در سرشماري سال 1335 در سلسله مراتب شهري ايران فقط تهران به مثابه شهر مسلط ايفاي نقش مي كرده است

 در سرشماري سال 1345 ، جمعيت شهر نشين كشور به 9 ميليون و 790 هزار نفر، ضريب شهر نشيني به 7/38 درصد ، تعداد شهرها به 271 شهر و رشد جمعيت شهر نشين طي دوره ده ساله 1335-1345 به 5 درصد مي رسد مهمترين ويژگيهاي نظام شهري ايران در سال 1345 عبارتند از :

1-  افزايش سهم جمعيت شهر تهران نسبت به كل جمعيت شهري كشور

2-   افزايش تعداد و اندازه شهرهاي بزرگ و متوسط نسبت به دهه پيش

3-    افزايش تعداد شهرهاي كوچك و كاهش مجموع جمعيت آنها نسبت به جمعيت شهري دهه پيش

4-    وجود تنها يك شهر ميليوني در نظام شهري كشور (‌تهران )

در سرشماري سال 1355، جمعيت شهر نشين كشور به 15 ميليون و 855 هزار نفر  ف تعداد شهرها به 373 شهر كه از اين تعداد بيست شهر بيش از 100 هزار نفر جمعيت دارند ، ضريب شهر نشيني به 7/38 درصد و متوسط رشد سالانه جمعيت در دهه 1345-1355 به 93/4 درصد مي رسد . مهمترين ويژگيهاي نظام شهري ايران در سال 1355 عبارتند از :

1)    ظهور سه شهر با جمعيتي بيش از 500 هزار نفر بجز تهران

2)   افزايش سهم جمعيت شهر تهران نسبت به كل جمعيت شهري كشور

3)   كاهش تعدادشهرهاي مياني ( شهرهاي بين 250 تا 500 هزارنفر ) نسبت به دهه پيش

4)   افزايش تعداد شهرهاي كوچك

در سرشماري سال 1365 جمعيت شهر نشين كشور به 26 ميليون و 845 هزار نفر ، تعداد شهرها به 496 شهر ، ضريب شهرنشيني به 3/54صد و متوسط رشد سالانه جمعيت شهر نشين به 4/5 درصد مي رسد ويژگيهاي نظام شهري كشور طي دهه 1335-1365 عبارتند از :

1)    به علت پديده مهاجرت تعداد جمعيت اندازه و كالبد شهرهاي بزرگ افزايش يافت

2)    تورم جمعيت روستا – شهرهاي عمده به تعداد شهرهاي كوچك افزود

3)    فقدان شهرهاي مياني در طبقه جمعيتي 250 هزارتا 500 هزار نفر

در سرشماري سال 1370 جمعيت شهر نشين كشور به 31 ميليون و 837 هزار نفر تعداد شهرها به 514 شهر ، ضريب شهر نشيني به 57 درصد ومتوسط رشد سالانه جمعيت در دوره پنجاساله 1365 -1370 به 46/3 درصد مي رسد

 در سرشماري سال 1375 جمعيت شهر نشين كشور به 36 ميليون و 700 هزار نفر تعداد شهرها به 614 شهر ، ضريب شهر نشيني به 3/61 درصد و متوسط رشد سالانه جمعيت طي دهه 1365-1375 به 17/3 درصد مي رسد .