بررسی رابطه سبک های فرزند پروری وتعهد مذهبی والدین باالتزام عملی به اعتقادات اسلامی دردانش آموزان

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه سبک های فرزند پروری وتعهد مذهبی والدین باالتزام عملی به اعتقادات اسلامی در دانش آموزان دختر مقطع ششم ابتدایی شهرستان اقلید انجام شد. این مطالعه از نوع توصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی دانش آموزان دخترکلاس ششم ابتدایی شهرستان اقلید درسال 94- 95 بوده که با روش نمونه گیری تصادفی ساده تعداد 150 دانش آموز و والدین آنان به عنوان نمونه انتخاب شده اند. برای جمع آوری داده ها ازچهار پرسشنامه مقیاس اطلاعات جمعیت نگارانه، پرسشنامه ی سبک های فرزند پروری فرم والدین (بامریند،1973)، پرسشنامه ی تعهد مذهبی (جان بزرگی،1388) و مقیاس التزام عملی به اعتقادات اسلامی ( نویدی و عبدالهی،1380) استفاده شد. سه فرضیه در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته که نتایج حاصل از تحلیل آن ها به این شرح بوده است: 1- بین سبک های فرزند پروری والدین با التزام عملی به اعتقادات اسلامی دانش آموزان رابطه آماری معنا داری وجود ندارد، به جز شیوه استبدادی مادران که با بعد التزام عملی به روزه در دانش آموزان رابطه آماری مثبت معنا داری داشته است. 2- پایبندی مذهبی  مادران با التزام عملی به نماز و روزه ، دوسو گرایی مذهبی پدران با التزام عملی به نماز، و پایبندی مذهبی پدران با التزام به دیگر احکام شرعی و التزام عملی به اعتقادات اسلامی در دانش آموزان رابطه آماری مثبت معنا داری داشته است. حال آن که دوسو گرایی مذهبی مادران با التزام عملی به روزه در دختران کلاس ششم ابتدایی شهر اقلید رابطه آماری منفی معنا داری داشته است. 3- عوامل جمعیت نگارانه (سن و شغل والدین و قومیت) بر سبک فرزند پروری و تعهد مذهبی والدین و التزام عملی به اعتقادات اسلامی دانش آموزان مورد مطالعه تاثیر آماری معنا داری نداشته است.

فهرست  مطالب

عنوان                                                                                                                           صفحه

 چکیده........................................................................................................1

  مقدمه.......................................................................................2

فصل اول: کلیات

1-1. بیان مسئله..............................................................................................................5

1-2 . اهمیت و ضرورت پژوهش........................................................................................................................8

1-3. اهداف پژوهش.................................................................................................................10

1-4. فرضیه های پژوهش......................................................................................................10

1-5 . تعاریف مفهومی................................................................................................10

1-5-1. سبک های فرزند پروری.....................................................................................................................10

1-5-2. تعهد مذهبی والدین............................................................................................................................11

1-5-3. التزام عملی به اعتقادات اسلامی.......................................................................................................11

1-6 . تعاریف عملیاتی..........................................................................................................12

1-6-1. سبک های فرزند پروری.....................................................................................................................12

1-6-2. تعهد مذهبی والدین......................................................................................................12

1-6-3.  التزام عملی به اعتقادات اسلامی.........................................................................................................12

فصل دوم: پیشینه تحقیق

2-1.  مقدمه......................................................................................................................14

2-2- مبانی نظری...............................................................................................................14

2-2-1 . مفهوم سازی وسبک فرزند پروری......................................................................................................14

2-2-2. نظریه تاثیر خانواده.....................................................................................................15

2-2-3 . نظریه­تحول­روانی­اجتماعی.................................................................................................16

2-2-4 . ­­روش های­ارتباطی­ والدین ­و­فرزندان­....................................................................................................17

2-2-5 . دیدگاه ضرورت اقتدار و نفوذ در خانواده...........................................................................................19

2-2-6 . سبک های والدینی.................................................................................................20

2-2-7. نظریه تاثیرخصوصیات کودک...............................................................................................................21

2-2-8 . فواید سبک فرزند پروری مقتدرانه از دیدگاه استینبرگ، المن و مانتس...................................22

2-2-9. ­نظریه رفتار و رابطة انسان با هر نظام.................................................................................................22

2-2-10. نظریه نگرش های والدین نسبت به فرزندان..................................................................................25

2 -2-11. نظریه پذیرش وتفاهم..................................................................................................................26

2-2-12. ­نظریه­­عواقب­منطقی­...................................................................................................26

2-2-13. الگوی فرضی والد-کودک................................................................................................................27

2-2-14. سبک های فرزند پروری تریکمن و فای.....................................................................................27

2-2-15. چهار زمینه پرورش مرتبط با طبقه اجتماعی-اقتصادی...........................................................28

2-2-16. دیدگاه تعهد والدین................................................................................................30

2-2-17 . دیدگاه قرآن در فرزند پروری........................................................................................................30

2-22-18. روش های فرزند پروری دراحادیث وروایات اسلامی.................................................................36

2-33. تعهد مذهبی............................................................................................................ 43

2-3-1 . مفهوم سازی و تعریف تعهد مذهبی................................................................................................43

2-3-2 . نظریه تعهد ودینداری فرانکل............................................................................................................44

2-3-3 . متعهد بودن به دین در نظریه یونگ...............................................................................................46

2-3-4 . دیدگاه دینی ويتگنشتاين..................................................................................................................49

2-3-5 . نظریه اهمیت ووابستگی دین بر روان انسان................................................................................50

2-3-6 . دیدگاه همدلی و درون نگرى پديدارشناختى................................................................................53

2-3-7. ­­نظریه­­تحولی­­شش­مرحله­ای­فولرولوین..................................................................................................54

2-3-8. تعهد مذهبی ازدیدگاه قرآن............................................................................................................. 56

2-3-9. تعهد مذهبی از دیدگاه احادیث و روایات اسلامی.........................................................................69

2-4. التزام عملی به اعتقادات اسلامی..............................................................................................................72

2-4-1. مفهوم سازی وتعریف التزام عملی به اعتقادات اسلامی...............................................................72

2-4-2. نظریه خصوصیات روانی نوجوان استانلی هال.................................................................................73

2-4-3. دیدگاه اعتماد اساسی.......................................................................................................................... 75

2-4-4. نظریه مراحل شناختی دررشددینی................................................................................................ 77

2-4-5. نظریه تحول تفکر دینی گلدمن.........................................................................................................79

2-4-6. نظریه مراحل تحول دینی الکايند......................................................................................................81

2-4-7. دیدگاه فاولرازمفهوم ایمان...................................................................................................................83

2-4-8. التزام عملی به اعتقادات اسلامی از دیدگاه قرآن............................................................................88

22-4-9. التزام عملی به اعتقادات اسلامی از دیدگاه احادیث و روایات اسلامی........................................90

2-5 . پیشینه مطالعات داخلی.............................................................................................................................92

2-6 . پیشینه مطالعات خارجی........................................................................................................................100

2-7. جمع بندی................................................................................................................106

فصل سوم: روش تحقیق

3-1. مقدمه....................................................................................................................111

3-2. روش پژوهش.....................................................................................................................111

3-3. جامعه آماری ونمونه.................................................................................................................................111

3-4 . روش تجزیه و تحلیل اطلاعات.............................................................................................................112

3-4-1. مقیاس اطلاعات جمعیت نگارانه......................................................................................................112

3-4-2. پرسشنامه ی سبک های فرزند پروری فرم والدین...................................................................112

3-4-3. پرسشنامه ی تعهد مذهبی...............................................................................................................114

3-4-4. مقیاس خودسنجی التزام عملی به اعتقادات اسلامی................................................................114

3-5. روش اجرا.............................................................................................................116

3-5. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات...........................................................................................................116

3-6 . اخلاق پژوهش..................................................................................................117

فصل چهارم: نتایج

4-1. مقدمه...............................................................................................................119

4-2. تحلیل توصیفی داده ها..........................................................................................................................119

4-3. تحلیل استنباطی فرضیات پژوهش.....................................................................................................124

فصل پنجم: نتیجه­گیری و پیشنهادات

5-1. مقدمه.....................................................................................................................132

5-2.  رابطه سبک های فرزند پروری والدین با التزام عملی به اعتقادات اسلامی دردانش آموزان .................................................................................................................132

5-3. رابطه بین تعهد مذهبی والدین با التزام عملی به اعتقادات  اسلامی در دانش آموزان ..............148

5-4. تاثیرعوامل جمعیت نگارانه (سن و شغل والدین و قومیت) بر سبک فرزند پروری، تعهد مذهبی و التزام عملی به اعتقادات اسلامی در دانش آموزان  ............................................................................................166

5-5 . جمع بندی..........................................................................................................169

5-6 . پیشنهادات...................................................................................................................170

5-6-1. پیشنهادات کاربردی..........................................................................................170

5-6-2. پیشنهادات پژوهشی...........................................................................................171

5-7. محدودیت هاي پژوهش...............................................................................................171

منابع و ماخذ :

فهرست منابع فارسی وعربی.....................................................................................................172

فهرست منابع انگلیسی...........................................................................................................181

چکیده انگلیسی............................................................................................................184

 فهرست جداول

عنوان                                                                                                                        صفحه

جدول شماره4-1.  سن مادر..............................................................................................................................119

جدول شماره4-2 . شغل مادر...........................................................................................................................120

جدول شماره4-3 . سن پدر .............................................................................................................................120

جدول شماره4-4 . شغل پدر ............................................................................................................................121       

جدول شماره4-5 . قومیت.................................................................................................................................121

جدول شماره4-6 .  وضعیت شاخص های توصیفی سبک فرزند پروری در والدین موردمطالعه........121

جدول شماره4-7.  وضعیت شاخص های توصیفی تعهد مذهبی در والدین مورد مطالعه................. 122

 جدول شماره4-8 .  وضعیت شاخص های توصیفی التزام عملی به اعتقادات اسلامی در دانش آموزان مورد مطالعه.....................................................................................................123

جدول شماره 4-9.  بررسی رابطه سبک فرزند پروری پدران  و مادران  با التزام عملی به اعتقادات اسلامی در دانش آموزان آموزان مورد مطالعه.....................................................................................................................124

جدول شماره 4-10.  بررسی رابطه تعهد مذهبی والدین پدران  ومادران با التزام عملی به اعتقادات اسلامی در نوجوانان دختر شهرستان اقلید...........................................................................................................127