طرح جابرابن حیان در باره انعقاد
بیش از 50 ماده مختلف که در انعقاد خون تاثیر دارند در خون و بافتها پیدا شدهاند که بعضی از آنها موسوم به مواد انعقادی procoagulant موجب پیشبرد انعقاد ، و بعضی از آنها موسوم به مواد غیرانعقادی anticoagulant موجب مهار انعقاد میشوند. منعقد شدن یا نشدن خون بستگی به تعادل بین این دو گروه ماده دارد. در حال طبیعی ، مواد ضدانعقادی برتری داشته و خون منعقد نمیشود، اما هنگامی که رگی پاره میشود مواد انعقادی در ناحیه آسیب فعال شده و مواد ضد انعقادی را تحتالشعاع قرار میدهند و سپس یک لخته خون تشکیل میگردد.
مکانیسم عمومی
تقریبا تمام محققین که در زمینه انعقاد خون کار میکنند متفقالقولاند که انعقاد خون در سه مرحله اساسی انجام میشود:
در پاسخ به پاره شدن رگ یا آسیب خود خون مجموعه پیچیدهای از واکنشهای شیمیایی پشت سرهم با دخالت بیش از یک دوجین فاکتورهای انعقادی خون در خون انجام میشود. نتیجه خالص ، تشکیل مجموعهای از مواد فعال شده است که روی هم فعال کننده پروترومبین نامیده میشوند.