بررسی رابطه حمایت اجتماعی و سلامت روان در بین دانش آموزان دبیرستان زاهدان

بررسی رابطه حمایت اجتماعی و سلامت روان در بین دانش آموزان دبیرستان زاهدان

تعداد صفحه: 89
قالب فایل: ورد doc
قابلیت ویرایش دارد

فهرست مطالب

چکیده 9
فصل اول:کلیات تحقیق 11
1-1- مقدمه 11
2-1- بیان مسئله 12
3-1- اهمیت و ضرورت تحقیق 14
4-1- اهداف تحقیق 15
1-4-1- اهداف اصلی تحقیق 15
2-4-1- اهداف فرعی تحقیق 15
5-1- فرضیات تحقیق 16
2-5-1- فرضیات فرعی 16
6-1- قلمرو تحقیق 16
1-6-1- قلمرو موضوعی 16
2-6-1- قلمرو زمانی 17
3-6-1- قلمرو مکانی 17
7-1- تعاریف نظری و عملیاتی واژه‏ها و متغیرها 17
1-7-1- تعاریف نظری 17
فصل دوم: مبانی نظری تحقیق 19
1-2- مبانی نظری تحقیق 19
2-2- مقدمه 19
1-2-2- حمایت اجتماعی چیست؟ 19
2-2-2- انواع حمایت اجتماعی 20
3-2-2- مدل‏های حمایت اجتماعی 22
2-2-2- سلامت روان 24
3-2-2- تعریف سلامت روانی 26
4-2-2- مفهوم سلامت 26
5-2-2- ابعاد سلامت 27
6-2-2- جایگاه سلامت روان در جامعه 27
7-2-2- ویژگی‏های سلامت روان 28
8-2-2- چند نشانه هشدار دهنده برای سلامت روانی. 31
9-2-2- اهمیت بهداشت روان 31
1-9-2-2- علل افزایش شیوع بیماری‏های روانی 32
2-9-2-2- انواع بیماری‏های روانی 32
3-9-2-2- علل بیماری‏های روانی 33
4-9-2-2- سایر عوامل محیطی 33
10-2-2- عزت نفس 34
1-10-2-2- عزت نفس اجتماعی 40
2-10-2-2- عزت نفس تحصیلی 40
3-10-2-2- عزت نفس خانوادگی 40
4-10-2-2- عزت نفس جسمانی 41
5-10-2-2- عزت نفس کلی 41
6-10-2-2- نظرات دانشمندان در مورد اعتماد به نفس 43
11-2-2- امید به زندگی 46
12-2-2- انگیزه پیشرفت 49
1-12-2-2- منشأ انگیزه پیشرفت 53
3-2- پیشینه تحقیق 65
1-3-2- پیشینه داخلی 65
2-3-2- پیشینه خارجی 69
فصل سوم: روش‌شناسی پژوهش 71
1-3- مقدمه 71
2-3- روش پژوهش 71
3-3- نوع پژوهش 72
4-3- مراحل انجام پژوهش 73
5-3- قلمرو پژوهش 73
6-3- جامعه آماری 73
7-3- روش گردآوری اطلاعات 74
8-3- روایی و پایایی ابزار مورد استفاده 74
3.9.1. پایایی 74
10-3- روش تجزیه و تحلیل داده‌ها 76
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل آماری 77
1-4- مقدمه 77
2-4- بخش اول: ویژگیهای نمونه مورد مطالعه 78
3-4- بخش دوم: تحلیل استنباطی داده‌ها 79
1-3-4- آزمون فرضیات 79
فصل پنجم: نتیجهگیری 82
1-5- مقدمه 82
2-5 - تحلیل و تفسیرپژوهشگر از یافتههای تحقیق 82
1-2-5- عنوان فرضیه اول: 82
2-2-5- عنوان فرضیه دوم 83
3-2-5- عنوان فرضیه سوم 83
4-2-5- عنوان فرضیه چهارم 83
3-5- نتیجـه گیری 84
4-5- پیشنهادات 85
1-4-5- پیشنهادات کاربردی 85
2-4-5- پیشنهـادات پژوهشی 86
5-5- محدودیـت های تحقیـق 87
مـنابـع و مأخذ: 88

چکیده
سلامت روان نقش مهمی در تضمین پویایی و کارآمدی هر جامعه ایفا کرده و یکی از محورهای ارزیابی سلامتی جوامع مختلف محصوب می¬گردد. روانشناسان و روانپزشکان فردی را از نظر روانی سالم می¬دانند که تعادلی بین رفتارها و کنترل او در مواجهه با مشکلات اجتماعی وجود داشته باشد. سلامت روانی به نحوه تفکر، احساس و عمل شخص بستگی دارد. یکی از عوامل تاثیرگذار بر سلامت روانی حمایت اجتماعی است. هر چند حمایت اجتماعی دارای ابعاد مختلفی است اما منبع اصلی حمایت اجتماعی، حمایت است که فرد از طرف خانواده دریافت می¬کند. با توجه به حساسیت دوره نوجوانی و تاثیری که این دوره بر شکل¬گیری شخصیت هر فرد دارد لذا این پژوهش با هدف بررسی ((تاثیر حمایت اجماعی و سلامت روان دانش آموزان دختر)) انجام شده است. این پژهش با همکاری 188 نفر از دانش آموزان دختر مقطع متوسطه به عنوان نمونه انجام شده که برای سنجش از پرسشنامه محقق ساخته (تاثیر حمایت اجتماعی بر سلامت روان) استفاده شده است. روش تحقیق حاضر پیمایشی _همبستگی است. در تحلیل داده¬ها از امار توصیفی و امار استنباطی برای بررسی رابطه بین حمایت اجتماعی با سلامت روان از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون استفاده شده است. نتایج نشان داد که مقدار همبستگی حمایت اجتماعی با سلامت روان برابر با 561/0 که از سطح معنا داری 05/0=α کمتر است که نشان دهنده رابطه معنادار و مثبت بین حمایت اجتماعی با سلامت روان است. همچنین با بررسی متغیرهای دیگر سلامت روان از جمله امید به زندگی، انگیره پیشرفت، عزت نفس و رابطه آن با حمایت اجتماعی نتیجه همانند گرفته شد در پایان به منظور بالا بردن سلامت روان در بین دانش آموزان پیشنهاداتی برای اولیا و مربیان ارائه شده است.
کلیدواژه: سلامت روان. حمایت اجتماعی. امید به زندگی. انگیزه پیشرفت. عزت نفس

فصل اول:کلیات تحقیق

1-1- مقدمه
سلامتی و رفاه در گسترده‏ترین معنا، پدیده‏ای است که مورد علاقه و توجه تمامی انسان‏ها، گروه‏های اجتماعی و جوامع بشری باشد. سلامتی در گفتمان‏های متنوعی توصیف و تبیین شده است که این گفتمان‏ها به طور اجتماعی ساخت یافته‏اند. گرچه مفاهیم سلامتی، ذهن، و بدن طی مکان‏ها و زمان‏های مختلف متفاوت بوده‏اند اما برای تمامی فرهنگ و جوامع، نقشی اساسی در تجارب زندگی انسان‏ها بازی کرده‏اند (مارکس و همکاران، 2004). با در نظر گرفتن سلامتی به عنوان مفهومی متأثر از مجموعه برچیده‏ای از عوامل زیستی، روانی، اجتماعی، فرهنگی اقتصادی، مذهبی و محیطی باید اذعان داشت که در این معنا سلامتی دیگر تنها دغدغه دست اندرکاران علوم پزشکی نیست. بلکه تمامی دانشمندان علوم اجتماعی به ویژه روانشناسان و جامعه‏شناسان به بررسی آن علاقه‏مند می‏گردند.
کارشناسان سازمان بهداشت جهانی، سلامت روان را قابلیت ارتباط موزون و هماهنگ با دیگران، تغییر و اصلاح محیط فردی و اجتماعی و حل تضادها و تمایلات شخصی به طور منطقی و عادلانه و مناسب تعریف کرده‏اند و بر این باورند که سلامت روان صرفاً نداشتن بیماری روانی نیست بلکه توان واکنش در برابر انواع گوناگون تجربیات زندگی به صورت انعطاف‏پذیر و معنادار است. (صالحی و دیگران، 1386).
جامعه‏شناسان بر این باورند که سلامتی و بیماری روانی، صرفاً واقعیتی زیست‏شناختی یا روانشناختی نیست بلکه به طور همزمان دارای ابعاد و ماهیت اجتماعی نیز هست. عوامل اجتماعی گوناگون که می‏توانند نقش مهمی در ایجاد و حفظ و ارتقاء سلامتی ایفاد نمایند، و در بروز و شیوع و تداوم بیماری نیز دارای سهمی اساسی‏اند. به دیگر سخن گرچه تردیدی نیست که «افراد در میزان آسیب‏پذیری به بیماری‏های روانی با یکدیگر تفاوت‏های زیستی و فردی دارند» اما مسئله این است که میزان این تفاوت‏ها تحت تأثیر موقعیت اجتماعی و حتی مهم‏تر از آن برداشتی که افراد از آن موقعیت دارند به مراتب بیشتر می‏گردد (کوکرین ، 1376). از این رو توجه به عوامل اجتماعی موثر بر سلامت روان اهمیت بسیار می‏یابد که یکی از مهمترین این عوامل، میزان حمایت اجتماعی ادراک شده یا دریافت شده توسط افراد می‏باشد.
2-1- بیان مسئله
از دیرباز سلامت روانی به عنوان یک هیجان یا عاطفه مثبت مثل احساس شادی و نشاط همراه با صفات شخصیتی مثبتی چون عزت نفس، امید به زندگی، انگیزه پیشرفت تعریف شده است.
رایج‏ترین انواع حمایت اجتماعی شامل حمایت عاطفی، ابزاری و اطلاعاتی می‏باشد.(گاچل و همکاران،1380).
خانواده بخش نهاد اجتماعی که فرد در آن پا می‏گذارد و اولین پایه‏های تربیت و تعلیم در آن گذارده می‏شود. وجود محبت و عاطفه در خانواده رمز سعادت و خوشبختی انسان است و کلید بسیاری از مشکلات و راه جلب احترام و رعایت حقوق دیگران است. عاطفه و عشق و محبت با فرزندان می‏تواند راهگشای بسیاری از مشکلات باشد(میرکمالی،1380).
روابط نادرست عاطفی پدر و مادر، ناسازگاری بین اعضای خانواده، افراط و تفریط در حمایت و مراقبت، عدم توجه و نظارت بر دوستان و معاشران فرزندان و ... از مسائل مهمی هستند که نقش اساسی در شکست و موفقیت دارند. آسیب‏شناسان اجتماعی یکی از عمده‏ترین علل بزه‏کاری را ستیز در خانواده می‏دانند و معتقدند بیشتر مشکلات جوانان و حتی بزرگسالان ریشه در کودکی دارد و بر اثر روش‏های غلط تربیتی و حمایتی شکل گرفته است(کریمی،1381).
درستی رابطه‏ای کامل‏تر و برتر از معاشرت ساده و همزیستی است. بلکه رابطه‏ای از از عمق و جان که انسان‏ها را به هم پیوند داده و دلسوز یکدیگر و همدم و همراه می‏سازد. و بی‏شک این رابطه عمیق تأثیراتی چشم‏گیر و همه جانبه در زندگی افراد خواهد داشت.
کارشناسان و متخصصان علوم روانشناسی معتقدند حفظ بهداشت روانی در دانش آموزان اهمیت بسیاری دارد چراکه از این طریق دانش آموز توانایی خود را باز می‏شناسد و می‏تواند با استرس‏ها و فشارهای روانی معمول زندگی شخصی یا دانش آموزیش کنار بیاید. سلامت روانی و ارتقای آن از دغدغه‏های کنونی جامعه، به ویژه در خصوص قشر دانش آموز است. آموزش پرورش به عنوان سازمانی که هر ساله تعداد قابل توجهی از جمعیت جوان را جذب می‏کند و توانایی‏های علمی و عملی آنها را پرورش می‏دهد و در نهایت نیروی متخصص را در اختیار جامعه قرار می‏دهد. نهادی مهم در زمینه ارائه حمایت‏های محیطی برای دانش آموزان است(روزنامه جام جم،1388) .