بررسي رابطه جهت گيري هدف پيشرفت، خود كارآمدي و خلاقيت در دانش آموزان

قسمتهایی کوتاه از متن:

چکیده

هدف از این پژوهش بررسی رابطه جهت گیری هدف پيشرفت و خود كارآمدي باخلاقیت دانش آموزان دوره راهنمایی بود. بدین منظور، پرسشنامه اهداف پیشرفت الیوت و مک گریگور(2001)، خودکارآمدی عمومی جروسالم و شوارزر (1992، به نقل از فولادچنگ، 1382) و خلاقیت عابدی (1372) به 329 نفر شامل 169 دختر و 160 پسر که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای مرحله ای انتخاب شدند، ارائه شد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که جهت گیری هدف تسلطی- گرایشی و جهت گیری هدف عملکردی- اجتنابی نمره کل خلاقیت و ابعاد آن را به صورت معنی داری پیش بینی می کنند. همچنین خودکارآمدی نیز خلاقیت را به صورت مثبت و معنی داری پیش بینی می کند. نتایج آزمون  t نشان داد که جهت گیری هدف عملکردی-گرایشی دختران بیشتر از پسران است. در انواع دیگر جهت گیری های هدف تفاوت معنی داری بین دختران و پسران مشاهده نشد. همچنین در نمره کل خلاقیت دانش آموزان دختر و پسر تفاوت معنی داری وجود نداشت. اما نمرات ابعاد ابتکار و بسط دختران بیشتر از پسران بود. در نمرات خودکارآمدی دختران و پسران نیز تفاوف معنی داری مشاهده نشد.

مقدمه
یکی از ویژگی های برجسته انسان قدرت تفکر اوست و عالی ترین مظهر تفکر، تفکر خلاق است (خورشیدی، آزادبخت و دیلمقانی، 1385). خلاقیت  به عنوان یک نیاز عالیه بشری در تمام ابعاد زندگی او مطرح است و عبارت است از تحولات دامنه دار و جهشی در فکر و اندیشه انسان به طوری که حائز یک توانایی در ترکیب عوامل قبلی به طرق جدید باشد (آقا فیشانی، 1377). گیلفورد خلاقیت را با تفکر واگرا (دست یافتن به رهیافتهای جدید برای حل مسایل) مترادف می دانست (خسروانی و گیلانی، 1386).
برای هماهنگ شدن و سازگاری با تغییر و تحولات سریعی که در جامعه رخ می دهد، لازم است از رویکردهای جدید و خلاقانه برخوردار بود. بنابر این مطالعه خلاقیت و عوامل موثر بر آن اجتناب ناپذیر است. از جمله عواملی که بر خلاقیت تأثیرگذار است، جهت گیری هدف  می باشد. جهت گیری هدف بیانگر الگوی منسجمی از باورها، اسنادها و هیجانات فرد است که مقاصد رفتاری وی را تعیین، و سبب می گردد تا نسبت به برخی موقعیت ها گرایش بیشتری داشته و در آن موقعیت ها به گونه ای خاص عمل نماید(به نقل از جوکار، 1385). 
بطور کلی دو نوع جهت گیری هدف پیشرفت تحت عنوان هدف های عملکردی   و هدف های تسلطی  وجود دارد (حسینی، 1388). در هدفهای عملکردی، فرد با معیار برتری مواجه می شود و می خواهد شایستگی خود را نشان دهد یا ثابت کند. هدفهای عملکردی عموماً شایستگی فرد را بر اساس ارزیابی هنجاری پرورش می دهند و این هدف ها توجه فرد را روی نشان دادن توانایی در مقایسه با دیگران متمرکز می کنند. رسیدن به هدف عملکردی به معنی بهتر عمل کردن از دیگران است. در مورد هدف های تسلطی، فرد می خواهد شایستگی خود را پرورش یا بهبود بخشد (ایمز و آرچر، 1988؛ دوک،1986،1990؛ نیکولز،1984؛ اسپنس و هلمریچ، 1983 به نقل از سید محمدی، 1389). هدف های تسلطی عموماً ارزیابی مبتنی بر خود را از شایستگی فرد پرورش می دهند و این هدف ها توجه فرد را روی پرورش دادن شایستگی و تسلط یافتن بر تکلیف متمرکز می کنند. رسیدن به هدف تسلط به معنی پیشرفت کردن است (دوک، 1999؛ دوک و لگت، 1988؛ هاراکیوویچ و الیوت، 1993؛ اسپنس و هلمریچ، 1983 به نقل ازسید محمدی، 1389).
 از دیگر عوامل مرتبط با خلاقیت می توان از باورهای خودکارآمدی  نام برد. بندورا برای اولین بار مفهوم خودکارآمدی را مطرح ساخت ( لین ،2006 ). این سازه تحقیقات زیادی را در زمینه های مختلف پزشکی، ورزشی، بررسی های رسانه ای، تجارت، تغییرات اجتماعی- سیاسی، روان پزشکی و آموزش برانگیخته است. در روان شناسی این تحقیقات بر مسائل بالینی از قبیل هراسها، افسردگی، مهارتهای اجتماعی، جرات مندی، رشد اخلاقی و پیشرفت تحصیلی متمرکز شده است. در کل محققان نشان داده اند که باورهای خودکارآمدی و تغییرات و پیامدهای رفتاری، همبستگی بالایی با همدیگر دارند و خودکار آمدی پیش بینی کننده بسیار مهمی برای رفتار است (زمانی، 1385).

فهرست مطالب بررسي رابطه جهت گيري هدف پيشرفت، خود كارآمدي و خلاقيت در دانش آموزان  به صورت زیر می باشد:

فصل اول: مقدمه
1-2- بيان مسئله   
1-3- اهميت و ضرورت پژوهش   
1-4- اهداف تحقيق   
1-5-  سوالات تحقيق   
1-6- تعريف مفهومي متغيرها   
1-6-1- خلاقيت   
1-6-2- جهت گيري هدف   
1-6-3- خودكار آمدي   
1-7- تعريف عملياتي متغيرها   
1-7-1- خلاقيت   
1-7-2- جهت گيري هدف   
1-7-3- خودكارآمدي   
فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه تحقیقاتی
2-1- مباني نظري   
2-1-1- خلاقيت   
2-1-1-1-  رويكردهاي مختلف به خلاقيت   
2-1-1-1- 1- ديدگاه روانكاوي   
2-1-1-1-2- ديدگاه رفتارگرايي   
2-1-1-1-3- ديدگاه انسان گرايي   
2-1-1-1-4- دیدگاه شناختی   
2-1-2- جهت گيري هدف پیشرفت  
2-1-2-1- انگیزش   
2-1-2-2- انگیزش ومفهوم هدف   
2-1-2-3- نظریه جهت گیری هدف پیشرفت   
2-1-3- خودكارآمدي   
2-2- تحقيقات پيشين   
2-2-1- جهت گیری هدف پیشرفت و خلاقیت   
2-2-2- خودكارآمدي و خلاقیت   
2-2-3- تفاوت های جنسيتي درخلاقیت   
2-2-4- تفاوت های جنسیتی در جهت گیری هدف پیشرفت   
2-2-5- تفاوت های جنسیتی در خودکارآمدی   
فصل سوم: روش تحقیق
3-1- طرح تحقيق  
3-2- جامعه آماري، نمونه، روش نمونه گيري   
3-3- ابزار اندازه گيري  
3-3-1- پرسشنامه خلاقيت  
3-3-2- پرسشنامه اهداف پيشرفت   
3-3-3- پرسشنامه خودكارآمدي   
3-4- روش اجرا   
3-5- روش آماري   
فصل چهارم: یافته های تحقیق
4-1- یافته های توصیفی متغیرهای پژوهش   
4-2- یافته های استنباطی و بررسی سوالات تحقیق   
4-2-1- بررسی رابطه جهت گیری های هدف، خودکارآمدی وخلاقیت     
4-2-2- پیش بینی خلاقیت توسط جهت گیری های هدف و خودکارآمدی   
4-2-3- پیش بینی ابعاد خلاقیت توسط جهت گیری های هدف و خودکارآمدی   
4-2-4- بررسی تفاوت های جنسیتی در جهت گیری هدف، خلاقیت و خودکارآمدی   
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری
5-1-1- جهت گیری هدف و خلاقیت   
5-1-2- خودکارآمدی و خلاقیت   
5-1-3- تفاوت های جنسیتی در متغیرهای پژوهش   
5-2- کاربردهای پژوهش   
5-3- محدودیت های پژوهش   
5-4- پیشنهادات پژوهش   
فهرست منابع
منابع فارسی    
منابع انگلیسی   
پیوست ها