بررسی پیش بینی امیدواری بر اساس مولفه های معنویت با واسطه گری سلامت روان در دانشجویان

قسمتهایی کوتاه از متن:

چکيده
اميدواری از جمله سازه های مطرح شده در روانشناسی مثبت گرا است که بر اساس پيشينه پژوهش با مفاهيم زیادی در روانشناسی همبسته است. هدف پژوهش حاضر ارائه مدلی بر اساس رابطه امیدواری و معنویت بر اساس واسطه گری سلامت روان است. پژوهش های دیگر عمدتاً سلامت روان را به عنوان متغیر وابسته بررسی نموده اند. در حالیکه بررسی حاضر به دنبال بررسی سلامت روان به عنوان متغیر واسطه است. همین امر موجب ارتقای ادبیات نظری در این حوزه خواهد بود.
جامعه آماري دانشجويان شاغل به تحصيل در دانشگاه  علامه طباطبايي بودند كه 300 نفر نمونه با نمونه گيري خوشه اي انتخاب شدند. ابزارها شامل 1. پرسش نامه سنجش معنويت، 2. پرسشنامه اميد به زندگي و 3. پرسشنامه سلامت روان (GHQ) بود. طرح پژوهش از نوع همبستگي بود که در آن اميدواري متغير وابسته، معنويت متغير مستقل و سلامت روان، متغير ميانجي  و داده ها با تحليل مسير مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت.
نتايج نشان داد که معنويت و سلامت روان پيش بينی کننده اميدواری اند، و سلامت روان نقش واسطه ای نسبی برای پيش بينی اميدواری عاملی دارد. سلامت روان نيز توسط معنويت پيش بينی شد.

مقدمه
اميدواري سازه اي بسيار با اهميت در زندگي انسان است و در روانشناسي مثبت گرا داراي جايگاهي ويژه است. اين مفهوم در گذر مسيرهاي پر تلاطم زندگي راهگشاي بسياري از مشکلات است(اشنايدر ، 2000).
اهمیت معنویت و رشد معنوی در انسان، در چند دهه گذشته به صورتی روزافزون توجه روان شناسان و متخصصان بهداشت روانی را به خود جلب کرده است. پیشرفت علم روان شناسی از یک سو و ماهیت پویا و پیچیده جوامع نوین ازسوی دیگر، باعث شده است که نیازهای معنوی بشردربرابر خواسته ها و نیازهای مادی قدعلم کنند واهمیت بیشتری بیابند. چنین به نظر می رسد که مردم جهان، امروزهبیش از پیش به معنویت و مسائل معنوی گرایش دارند و روان شناسان و روان پزشکان نیز به طور روزافزون درمی یابند که استفاده از روش های سنتی و ساده، برای درمان اختلالات روانی کافی نیست.(وست ، ترجمه شهیدی و شیرافکن، 1387)
سلامت روانشناختی یک مفهوم واحد نیست بلکه مقوله گسترده ای از پدیده ها است. سازمان بهداشت جهانی  (2001) این گونه نتیجه گیری می کند که سلامت روان که از مدت ها پیش مورد غفلت واقع شده است نقشی حیاتی درسلامت کلی افراد، جوامع و کشورها دارد و باید در سراسر دنیا بانگاه جدیدی مدنظر قرار گیرد. از دیدگاه این سازمان، بیماری روانی به هیچ وجه یک عدم توفیق یا نارسایی فردی محسوب نمی شود، بلکه یک مشکل اجتماعی به حساب می آید.
بنابراین بررسی متغیرهایی چون معنويت و سلامت روان که بر امیدواری مؤثر است و به گونه ای با آن ارتباط می یابد بسیار با اهمیت است.
اين پژوهش ارائه کننده مدلي است که ارتباط اين سازه ها را به بحث مي گذارد.

بيان مسأله
تا پايان دهه 1970 خوشبيني و اميدواري يک نقص رواني و نشانه ناپختگي يا ضعف منش تلقي مي شد، در حاليکه ارزيابي متوازن و بي طرفانه از اميدواري هاي آينده فرد نشانه اي از سلامت رواني، پختگي و نيرومندي به حساب مي آمد (پيترسن ، 2000). اميدواري ، توانايي طراحي راهبردهايي به سوي هدف هاي مورد نظر، بر خلاف موانع، و عامليت يا انگيزه براي استفاده از اين راهبردها را شامل مي شود. اميدواري در طول نوزادي، کودکي، و نوجواني به گونه اي روشن و تعريف شده رشد مي کند (اشنايدر، 2000). کودکاني که سرشت اميدوار در آنان پرورش مي يابد، معمولاً والديني دارند که به عنوان سرمشق هاي نقشي اميدوار عمل مي کنند و فرزندان خود را در تدوين و اجراي طرح هايي براي کنار زدن موانع در جهت آرمان هاي ارزشمند راهنمايي مي کنند. اين کودکان دلبستگي امني به والدين خود دارند که محيط گرم باساختار خانوادگي را براي آنان فراهم مي سازند. در اين نوع محيط مقررات به شيوه اي پايدار و قابل پيش بيني اعمال مي گردد و تعارض به گونه منصفانه و قابل پيش بيني اداره مي شود (اشنايدر، 2000).
از زمان زيگموند فرويد درمانگران به علّت ترس از آزردن مراجعان و مبهم شدن حد و مرزهاي حرفه اي، خود را از مسايل معنوي و مذهبي دور نگاه داشته اند. با اين وجود، طي پيشرفت هاي چند سال اخير نظريه ها و پژوهش هاي مرتبط، نشان داده شده که باورهاي معنوي و مذهبي مراجعاني که به مراکز روان درماني مراجعه مي-کنند نقش مهمي در فرآيند مقابله با انواع مشکلات ايفا مي کند. از سوي ديگر جايگاه سلامت رواني در ارتباط با اين مفاهيم جاي بررسي دارد (آزاد، 1384).
پژوهش حاضر در پي اين است که درباره رابطه اميدواري و معنويت بر اساس واسطه گري سلامت روان به ارائه يک مدل بپردازد. پژوهش هاي ديگر عمدتاً سلامت روان را به عنوان متغير وابسته بررسي نموده اند. در حاليکه بررسي حاضر به دنبال بررسي سلامت روان به عنوان متغير واسطه است. همين امر موجب ارتقاي ادبيات نظري در اين حوزه خواهد بود. بر اين پايه، طي پژوهش حاضر اهداف زير دنبال مي شود.

فهرست مطالب بررسی پیش بینی امیدواری بر اساس مولفه های معنویت با  واسطه گری سلامت روان در دانشجویان به شرح زیر می باشد:
فصل اول: مقدمه
1-1-بیان مساله   
1-2-اهداف تحقیق   
1-3-ضرورت و اهمیت تحقیق   
1-4-سوال ها و فرضیه ها   
1-5-تعاریف متغیرها   
1-5-1-معنویت   
1-5-1-1-تعاریف مفهومی معنویت   
1-5-1-2-تعریف عملیاتی معنویت   
1-5-1-3- تعریف  عملیاتی مؤلفه های معنویت   
1-5-2-سلامت روان    
1-5-2-1-تعریف مفهومی سلامت روان    
1-5-2-2-تعریف عملیاتی سلامت روان    
1-5-2-3- تعریف  عملیاتی مؤلفه های سلامت روان   
1-5-3-امید   
1-5-3-1-تعریف مفهومی امید   
 1-5-3-2-تعریف عملیاتی امید    
1-5-3-3- تعریف  عملیاتی مؤلفه های امید   
فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش
2-1-مبانی نظری متغیرهای تحقیق  
2-1-1-معنویت   
2-1-1-1- همپوشی بین معنویت و مذهب   
2-1-1-2- تعالی   
2-1-1-3- تعالی تجربی   
2-1-1-4- مدل مقابله ای سنجش   
2-1-1-5- مدل مقابله در اصطلاح بالینی   
2-1-1-6- کاربردهای مدل مقابله ای در کار بالینی    
2-1-1- 7- سنجش مذهب در بافت دیگر روش های مقابله    
2-1-1- 8- مقابله مذهبی مثبت و منفی    
2-2-سلامت روان    
2-2-1-اهمیت سلامت روان    
2-2-2-عوامل موثر بر سلامت روان    
2-2-2-1-وراثت    
2-2-2-2-شخصیت   
2-2-2-3-شرایط زندگی و موقعیت های اجتماعی   
2-2-2-4-درآمد    
2-2-2-5-ازدواج    
2-2-2-6-تحصیل   
2-2-2-7-سلامت جسمانی    
2-3- امیدواری   
 2-3-1-رشد امیدواری   
 2-3-2-امید درمانی    
 2-3-3-خوش بینی   
 2-3-4- خوش بینی سرشتی یا گرایشی    
 2-3-5- سبک تبیینی خوش بینانه    
 2-3-6-رشد خوش بینی    
 2-3-7-باز آموزی اسنادی    
 2-3-8- خطاهای ادراکی مثبت    
2-3-9-خود فریبی   
 2-3-10-انکار و واپس رانی    
 2-3-11-توجه انتخابی و فراموشی مطلوب    
 2-3-12- نادیده گرفتن ناتوانی    
 2-3-13-خود انگاره منفی    
 2-3-14-رشد خطاهای ادراکی مثبت    
 2-3-15-اصلاح خطاهای ادراکی مثبت    
 2-3-16-خوش بینی،امیدواری و سلامت روان    
 2-3-17-پایه های عصبی زیستی خوش بینی و امیدواری    
 2-3-18-عصب زیست شناسی بدبینی    
2-3-19- عصب زیست شناسی رفتار هدفمند خوش بینانه   
2-3-20- عصب زیست شناسی تعامل اجتماعی خوش بینانه   
2-4-رابطه معنویت و امید واری    
2-5- رابطه معنویت و سلامت روان    
2-6-رابطه امید واری و سلامت روان    
خلاصه   
فصل سوم: روش تحقیق
3-1-روش تحقیق    
3-2-جامعه آماری،روش نمونه گیری و حجم نمونه    
3-3-ابزارهای تحقیق    
3-3-1-پرسش نامه سنجش معنویت    
3-3-2-پرسش نامه امید به زندگی    
3-3-3-پرسش نامه سلامت روان    
3-4-روش تجزیه و تحلیل اطلاعات   
فصل چهارم:یافته ها
4-1-مقدمه    
4-2-توصیف آماری    
4-3-استنباط آماری    
4-3-1-فرضیه های پژوهش   
4-3-2-سوال پژوهش    
فصل پنجم :بحث و نتیجه گیری
5-1-مقدمه   
5-2-بحث و نتیجه گیری از یافته های مرتبط با رابطه معنویت و امید واری  
5-3- بحث و نتیجه گیری از یافته های مرتبط با رابطه معنویت و سلامت روان   
5-4- بحث و نتیجه گیری از یافته های مرتبط با رابطه سلامت روان و امید واری 
5-5- بحث و نتیجه گیری از یافته های مرتبط با نقش واسطه گری
 سلامت روان بین معنویت وامیدواری   
5-6-محدودیت های پژوهش    
5-7-پیشنهادهای پژوهش   
5-7-1-پیشنهادهای کاربردی   
5-7-2-پیشنهادهای پژوهشی   
فهرست منابع و مأخذ
منابع فارسی    
منابع انگلیسی   
پیوست
پیوست 1   
پیوست 2   
پیوست 3