بررسی مقایسه ای سلامت روانی و رضایت جنسی زنان نابارور و بارور

قسمتهایی کوتاه از متن:

چکیده
پژوهش حاضر در قالب رویکردهای نظری سلامت روانی و بدکاری جنسی به بررسي سلامت رواني و رضایت جنسی در دو گروه از زنان نابارور و بارور در شیراز پرداخته است. طرح مبنای این پژوهش از نوع علی مقایسه ای بوده است. نمونه مورد مطالعه  شامل 100 زن (50 زن نابارور و 50 زن بارور) بوده که با روش نمونه گیری در دسترس از شهر شیراز انتخاب گردیدند. ابزار گردآوری اطلاعات شامل مقياس اطلاعات جمعیت نگارانه، پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ-28) و شاخص عملکرد جنسی زنان (FSFI) بوده که توسط زنان مورد مطالعه تکمیل گرديده است. در این پژوهش دو فرضیه مورد بررسی قرار گرفت و نتایج به دست آمده به شرح زیر بود:
1. زنان نابارور در مقایسه با زنان بارور شکایات جسمانی، اضطراب/بی خوابی، بدکاری اجتماعی، افسردگی و شاخص کل آسیب شناسی روانی معنادار بالاتری داشته اند. 
2. بین رضایت جنسی وعوامل آن در زنان بارور و نابارور تفاوت آماری معناداری وجود نداشت.

مقدمه
با وجود تغييرات مختلف در زمينه نگرش نسبت به مسايل جنسي در قرون اخير، هنوز اهميت باروري  به عنوان بخش عمده اي از زندگي زناشويي مورد توجه زوجين و بستگان آنها مي باشد. هر چند اين اهميت مي تواند بنيان زيستي و تكاملي داشته باشد چون باروري با فراهم ساختن زمينه توليد نسل به امتداد نوع بشر كمك مي نمايد، ولي در عين حال اين عملكرد زيستي بشر داراي كاركردها و جنبه هاي رواني- اجتماعي نيز مي باشد (بهرامي، ستارزاده، رنجبر کوچک سرایی وقوجازاده، 1389). زيرا ناباروري  به عنوان يك بحران پيچيده در زندگي زوجين داراي پيامدهاي عميق عاطفي- رواني مي باشد و مي تواند بر فرآيند سلامت رواني  آنان مؤثر واقع شود (بهرامي، ستارزاده، رنجبر کوچک سرایی وقوجازاده، 1389). افزون بر اين، بسياري از مطالعات تأثير ناباروري را بر ميزان رضايت جنسي  زنان مورد بررسي قرار داده اند (لي، سان و چائو ، 2001). به همين جهت، مطالعات جاري حاكي از آن است كه ناباروري به مثابه يك تجربه فشارزاي رواني است كه بر وضعيت روان شناختي زنان نابارور تأثيرات زيادي دارد. چون تحت تأثير مسائل و مشكلات يك زوج نابارور قرار مي گيرد. از اين ديدگاه، درمان هاي ناباوري نيز جزء يك موقعيت فشار رواني هستند و تا حدودي يك ضربه رواني  براي زنان ايجاد مي نمايد (حسني، 2010). در مجموع درك استرس ناباروري و تعبير آن در ذهن زنان نابارور و پيامدهاي بهداشت رواني و جنسي آن براي آنان به شكل گيري مفهوم روان شناسي ناباروري  منتهي شده است كه بيانگر ملاحظات روان شناختي و اجتماعي اين پديده مي باشد (تورن ، 2009). به گونه اي كه برخي از صاحب نظران، پيامدهاي روان شناختي ناشي از ناباروري را براي زوجين به دليل ضرورت والد بودن در طي دوره بزرگسالي به عنوان يك نقطه گذار براي آنان مي دانند و اين پديده با انواع پيامدهاي منفي بهداشت رواني و جنسي در اين قبيل زوج ها همراه است (ديكا و سارما ، 2010). بنابراين، پژوهش حاضر با توجه به اهميت پيامدهاي روان شناختي ناباروري به بررسي مقايسه اي  سلامت رواني و رضايت جنسي در بين زنان بارور و نابارور در شهر شيراز مي پردازد.


بیان مسأله 
ناباروري به معناي ناتواني در رسيدن به بارداري بعد از 12 ماه مقاربت جنسي منظم و بدون استفاده از هيچ گونه وسايل جلوگيري از بارداري در زوجين مي باشد (لي بلوم ،1997). تعریف ناباروری عبارت از ناتوانی باروری و حاملگی پس از یک سال رابطه زناشویی بدون استفاده از داروهای  ضدحاملگی است (هال بروک ، 1990، جردن و ریونسون ، 1999، شاپیرو ، 1993). این فاصله یک سال به این دلیل  معیار ناباروری انتخاب شده است که 80 درصد زنان بارور می توانند پس ازیک سال رابطه زناشویی بدون استفاده از داروهای ضدحاملگی باردار شوند (گرینتی ، 2001). طبق اين تعريف تقريبا 10 درصد زنان گروه سني قابل باروري در آمريكا نابارور مي باشند (جامعه آمريكايي پزشكي باروري ، 1998). ناباروی یک پدیده رایج  درجهان است و نرخ بروز آن حدود 4 تا 10 میلیون زوج در ایالات متحده می باشد (گیبسون و مایرز ، 2002). تعداد زوجين نابارور جهان نیز بین 60 تا 100 میلیون نفرمی باشد (وان دن اکر ، 2001). افزون بر این، نسبت جنسی ناباروری برای زنان و مردان تقریباً مشابه است (روزنتال و گلدفارب ، 997 ). مطالعات جاری نشان می دهد تقریباً 70 تا 80 درصد ناباروی یا ناشی از مرد یا زن می باشد و تنها 10 درصد موارد ناباروری مربوط به هر دو زوج می باشد (سانتونا و زاواتینی ، 2005). دریک مطالعه درتهران نیز میزان نرخ  ناباروری 9/21 برآورد شده است (محمدی و خلج آبادی فراهانی، 1380). درمطالعه ای دیگر نیز شیوع ناباروری در اصفهان 1/15 درصد برآوردشده است (محمدی وخلج آبادی فراهانی، 1380). با این وجود، ناباروری
 می تواند ازنوع اولیه یا ثانویه  باشد. ناباروری اولیه به معنای ناتوانی در حاملگی درحال حاضر است که در آن سابقه حاملگی نیز وجودندارد (شاپیرو، 1993). حال آن که ناباروری ثانویه هنگامی رخ می دهد که یک زن درگذشته قابلیت باروری را داشته است ولی اکنون این قابلیت را ندارد. افزون بر این، بین ناباروری و بچه دار نشدن ارادی تفاوت وجود دارد ( لتربی ، 2002). چون برخی از زنان ممکن است به دلایل  اقتصادی، اجتماعی یا زیستی تمایل به بچه دارشدن نداشته باشند.
   افزون بر اين، مطالعات انجام شده نشان داده است، زنان نابارور در مقايسه با زنان بارور داراي نشانگان هاي روانپزشكي  بيشتري هستند و از اختلالات رواني نظير افسردگي و اضطراب رنج مي برند. همچنين زنان نابارور داراي عدم بلوغ عاطفي، بيش حمايت گري، دوگانگي عاطفي، مردانگي، پرخاشگري و تسلط طلبي مي باشند (برنز و کوینگتون  ،2007). همچنين يافته هاي علمي از دهه 1930 تا كنون شاهد شكل گيري حرفه بهداشت رواني ناباروري  بوده است كه تأكيد عمده آن بر انواع مشكلات چون روان نژندي در طي دوره ناباروري است. اين حرفه هم اكنون بر فراهم ساختن حمايت اجتماعي، پيشگيري از بحران، آموزش كاهش استرس و افزايش كيفيت زندگي با سلامت رواني زوج در ناباروري تأكيد مي كند (برنز و کوینگتون ،2007). سرانجام، پژوهش ها نشان مي دهد زنان نابارور داراي نارضايتي جنسيتي بيشتري در مقايسه با زوجين طبيعي هستند و كم و بيش داراي اختلالات بدكاري جنسي  مي باشند (ديكا و سارما، 201، هامرلي،زوج و بارث ،2009). با وجود اين، مطالعات داخلي وخارجي به بررسي مقايسه اي همزمان سلامت رواني و رضايت جنسي در زنان بارور و نابارور نپرداخته اند.
موضوع اصلي طرح حاضر بررسي مقايسه اي دو متغير  سلامت رواني و رضايت جنسي در زنان نابارور و بارور در شهر شيراز مي باشد. در اين پژوهش منظور از سلامت رواني فقدان علائم آسيب شناسي رواني  مي باشد كه شامل مشكلات جسماني، اضطراب و بي خوابي، بدكاري اجتماعي و افسردگي است (گلدبرگ و هيلر ،1979). همچنين رضايت جنسي به معناي فقدان نارسايي جنسي است و شامل لذت بردن از فعاليت زناشويي مي گردد (لارسون، آندرسون، هولمن و نيمان ،1998). بنابراين، پژوهش حاضر به بررسي مقايسه اي سلامت روانی و رضايت جنسي در زنان نابارور و بارور در شهر شيراز مي پردازد.

فهرست مطالب بررسی مقایسه ای سلامت روانی و رضایت جنسی زنان نابارور و بارور  به شرح زیر می باشد:
فصل اول: کلیات
1-1-مقدمه   
1-2- بیان مسأله    
 1-3- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق   
1-4- اهداف    
1-5- متغیرهای تحقیق   
فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه ی پژوهش 
2-1- رویکردهای نظری در سلامت روانی  
2-1-1- رویکرد روانکاوی   
2 -1-2 رویکرد زیست شناختی   
2-1-3-رویکرد روانی – اجتماعی   
2-1-3-رویکرد انسان گرایی   
2-1-4- رویکرد شناختی   
2-1-5- رویکرد رفتاری   
2-1-6-روان شناسی مثبت نگری  رویکرد    
2-1-7- نظریه دو عاملی سلامت روانی   
2-1-8- نظریه بوم شناسی    
2-1-9-الگوی شخصی – فرهنگی و ساختاری    
2-2 رویکردهای نظری در رضايت جنسي   
2-2-1- رویكرد بالینی و تشخیصی در بدكاري جنسي   
2-2-2 رویكرد زیستی در بدكاري جنسي   
2-2-3- نظریه راهبردهای جنسی    
2-2-4- رویكرد روان شناسی باروری در بدكاري جنسي    
 2-2-5- نظریه استرس     
2-2-6- مدل زیستی –روانی واجتماعی بدکاری جنسی در ناباروری    
2-2-7- مدل تبادل بین فردی از رضایتمندی جنسی    
2-3- پیشینه ی مطالعات خارجی سلامت رواني و رضايت جنسي در زنان نابارور    
2-4- پیشینه ی مطالعات داخلی سلامت رواني و رضايت جنسي در زنان نابارور   
2-5- فرضیه های تحقیق   
فصل سوم: روش پژوهش
3-1-  روش تحقیق    
3-2- جامعه و نمونه   
3-3 ابزارهای گردآوری اطلاعات    
3-3-1- مقیاس اطلاعات جمعیت نگارانه   
3-3-2-آزمون GHQ-28   
3-3-3 شاخص عملکرد جنسی زنان (FSFI)   
3-4- روش تحلیل داده ها   
فصل چهارم: تحلیل یافته ها
4-1- یافته های توصیفی   
4-2- تحلیل فرضیات پژوهش    
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری
5-1- ناباروری و مولفه های سلامت روانی    
5-2- ناباروری و مولفه های عملکرد جنسی    
5-3- نتیجه گیری    
5-4- محدودیت های پژوهش    
5-5 پیشنهادات   
فهرست منابع و مأخذ
منابع فارسی   
منابع انگلیسی