پایان نامه حاضر با عنوان بررسی اثربخشي روان نمايشگري با محتواي معنوي بر ميزان شادي، لذت و سلامت روان دانشجويان از سری پایان نامه های رشته روانشناسی
میباشد. این تحقیق با گرایش روانشناسی بالینی در 151 صفحه با فرمت Word
(قابل ویرایش) در مقطع کارشناسی ارشد نگارش شده است و همچنین این تحقیق آماده چاپ و پرینت جهت
استفاده دانشجویان می باشد.
قسمتهایی کوتاه از متن:
چکيده
هدف پژوهش حاضر، بررسي اثربخشي روان نمايشگري با محتواي معنوي بر ميزان شادي، لذت و سلامت روان دانشجويان دانشگاه اصفهان بود. همچنين در اين پژوهش، روابط بين متغيرهاي نگرش مذهبي، شادي، لذت و سلامت روان دانشجويان دانشگاه اصفهان، در قالب يک مدل ساختاري مورد بررسي قرار گرفت. نمونه ي اين پژوهش، شامل 175 نفر از دانشجويان دانشگاه اصفهان بود که که به روش نمونه گيري تصادفي چندمرحله اي، انتخاب شدند و به پرسشنامه ي نگرش سنج مذهب، پرسشنامه ي شادکامي آکسفورد (OHQ)، مقياس خوشکامي اسنيت- هميلتون (SHAPS) و پرسشنامه ي سلامت عمومي 28 سوالي (GHQ-28) پاسخ دادند. سپس از ميان آن ها 30 نفر جهت شرکت در طرح آزمايشي پژوهش، انتخاب گرديدند و در دو گروه آزمايش (15 نفر) و کنترل (15نفر) گمارش شدند. هر دو گروه در مراحل پس آزمون و پيگيري، مجدداً به پرسشنامه هاي پژوهش، به جز پرسشنامه ي نگرش سنج مذهب، پاسخ دادند. براي گروه آزمايش، ده جلسه ي گروهي روان نمايشگري با محتواي معنوي، اجرا شد اما گروه کنترل در معرض هيچ مداخله اي قرار نگرفت. براي تحليل داده هاي اين پژوهش، از تحليل کواريانس چندمتغيره، تحليل مسير و تحليل ميانجي استفاده شد. نتايج تحليل کواريانس چندمتغيره، نشان داد که با کنترل نمرات پيش آزمون، ميزان شادي، لذت و سلامت روان گروه آزمايش در مقايسه با گروه کنترل، در مرحله ي پس آزمون، افزايش معناداري داشته است. (05/0 P<). اين نتايج، پس از پيگيري يک ماهه نيز تأييد شد (05/0 P<). همچنين نتايج تحليل مسير نشان داد که مدل ساختاري رابطه ي بين نگرش مذهبي، شادي، لذت و سلامت روان، براساس شاخص هاي مختلف برازش، تأييد مي گردد. براساس اين مدل، نگرش مذهبي با لذت، لذت با شادي و سلامت روان، و شادي با سلامت روان، رابطه ي مستقيم دارد (05/0 P<). براساس نتايج تحليل ميانجي، رابطه ي غيرمستقيم بين نگرش مذهبي با شادي از طريق لذت، و نگرش مذهبي با سلامت روان از طريق لذت، تأييد شد (05/0 P<). براساس نتايج اين پژوهش، در جمعيت دانشجويان دانشگاه اصفهان، بين نگرش مذهبي با شادي، لذت و سلامت روان، روابط مستقيم و غيرمستقيم معناداري وجود دارد و روان نمايشگري با محتواي معنوي مي تواند به عنوان يک مداخله ي مؤثر در جهت ارتقاء شادي، لذت و سلامت روان در اين جمعيت، مورد استفاده قرار گيرد.
مقدمه
از ابتداي شکل گيري علم روانشناسي در قرن نوزدهم تا آخرين دهه هاي قرن بيستم، اکثر قريب به اتفاق رويکردهاي روانشناسي مطرح شده، مفهوم سلامت روان را به عنوان يک مفهوم مستقل، مورد بررسي قرار ندادند. در خلال اين دوران، اين موضوع تقريباً مورد اتفاق نظر بود که سلامت روان، مفهومي جداي از بيماري رواني نيست. به عبارت ديگر، هرفردي که فاقد نشانگان اختلالات روانشناختي بود، داراي سلامت روان، تلقي مي شد. از اينرو تمرکز عمده ي نظريه پردازي ها و پژوهش هاي روانشناختي، بر اختلالات رواني و افراد داراي اختلال رواني، متمرکز شد (کيس ، 2007). پژوهش هاي حيطه ي هيجانات نيز از اين جهت گيري، مستثنا نبودند و اکثر مطالعات در زمينه ي هيجانات، بر هيجانات منفي متمرکز بودند (امونز ، 2005). اين وضعيت تا اواخر قرن بيستم بر مطالعات و پژوهش هاي روانشناسي، حاکم بود تا اينکه در اواخر قرن نوزدهم، نظريه پردازان و پژوهشگران جنبش نوظهوري که امروزه روانشناسي مثبت ناميده مي شود، تمرکز اصلي خود را بر توجه به هيجانات مثبت و عوامل مؤثر بر اين هيجانات گذاشتند (سليگمن ، 2002). اين رويکرد، روانشناسي قرن بيستم را به دليل تمرکز بيش از حد بر مقوله ي آسيب شناسي رواني و غفلت از مباني سلامت روان، به چالش کشيد (سليگمن؛ ترجمه ي کلانتري، طبائيان، آقايي و سجاديان، 1390) و تأکيد کرد که روانشناسي علاوه بر توجه به مقوله ي درمان مسائل روانشناختي همچون هيجانات منفي ناکارآمد، بايد به ارتقاء مولفه هاي مختلف سلامت روان، از جمله هيجانات مثبت نيز توجه داشته باشد (کار ، 2005). اين تغيير نگرش در جريان علم روانشناسي، منجر به اين شد که هيجانات مثبتي همچون شادي و لذت ، که در طول قرن بيستم تاحد زيادي مورد غفلت پژوهش هاي علمي قرار گرفته بودند، مرکز توجه نظريه پردازان و پژوهشگران مختلف، قرار بگيرند (سليگمن، 2002).
در ميان هيجانات مثبت، تاکنون شايد هيچ مقوله اي به اندازه ي دو هيجان شادي و لذت، مورد بررسي نظريه پردازان و پژوهشگران قرار نگرفته باشد (کسبير و داينر ، 2008). شادي و لذت، به عنوان مهمترين هيجانات مثبت انسان قلمداد مي شوند (آرگايل؛ ترجمه ي گوهري انارکي، نشاط دوست، پالاهنگ و بهرامي، 1383). اين دو هيجان، همپوشي ها و قرابت هاي زيادي با يکديگر دارند، به طوري که حتي در مواردي، توسط بعضي از نظريه پردازان، به عنوان مفاهيمي مترادف در نظر گرفته مي شوند (خداپناهي، 1388) و يا اينکه لذت، به عنوان مولفه اي از شادي در نظر گرفته مي شود (دوک ورث، استين و سليگمن، 2005). براي اکثر افراد، هيجان شادي، همواره در ارتباط با هيجان لذت، تداعي مي شود، به طوريکه درک بيشتر مردم از تجربه ي شادي، بيشتر به تجاربي که توأم با هيجان لذت باشد، مربوط مي شود. در واقع ظاهراً اينطور به نظر مي رسد که اين دو هيجان، قابل تفکيک از يکديگر نيستند و تجربه ي هريک با تجربه ي ديگري همراه است. با اين حال، آنچه که امروزه مورد تأکيد و توافق نظريه پردازان هيجانات مثبت است، اين است که هيجانات شادي و لذت، مفاهيمي مستقل اما کاملاً مرتبط با يکديگر محسوب مي شوند (فرانکلين ، 2010).
نظريه پردازان هيجانات مثبت، درمورد عوامل مرتبط با شادي و لذت، تأکيد بارزي بر مولفه هاي شناختي دارند (ايشي، شيماک و داينر ، 2001؛ کار، 2005). اين موضوع بويژه در رويکردهاي شناختي- رفتاري به خوبي مورد بررسي و تأييد قرار گرفته است که شناخت هاي افراد با هيجانات آن ها ارتباط تنگاتنگي دارد، به طوري که با تغيير مناسب و سازنده در شناخت ها مي توان تغييراتي مطلوب و سازنده در هيجانات ايجاد کرد (کري؛ ترجمه ی سيدمحمدی، 1389). براساس مطالعاتي که در زمينه ي جنبه هاي شناختي هيجانات مثبت، صورت گرفته است، به نظر مي رسد باورهاي مذهبي و معنوي مي توانند به عنوان عوامل شناختي مهم و تأثير گذاري در رابطه با تجربه ي هيجانات مثبتي همچون شادي و لذت، ايفاي نقش کنند (امونز، 2005). بنابراين توجه به اين مولفه ها در مداخله به منظور ارتقاء هيجانات مثبت، مي تواند حائز اهميت باشد.
پکپارچه سازي عقايد مذهبي و معنوي مراجعين در جريان رويکردهاي معتبر مشاوره و روان درماني، موضوعي است که به طور جدي در سال هاي اخير، مورد توجه قرار گرفته است، اما با توجه به پژوهش هاي علمي متعددي که در همين دوره ي زماني کوتاه، انجام شده و از اثربخشي اين مداخلات، خبر مي دهند، امروزه کاربرد و اثربخشي چنين مداخلاتي، مورد توافق و پذيرش است. با اين حال، اين جريان علمي و پژوهشي، هنوز در ابتداي مسير خود قرار دارد و بررسي اثربخشي يکپارچه سازي عقايد مذهبي و معنوي مراجعين در جريان درمان، هنوز در مورد بسياري از رويکردهاي مشاوره و روان درماني انجام نگرفته است (پارگامنت ، 2007). رويکرد روان نمايشگري نيز از جمله رويکردهايي محسوب مي شود که به نظر مي رسد ظرفيت بالقوه ي مناسبي جهت بهره گيري از عقايد معنوي و مذهبي مراجعين را دارد (مارينيو ، 1994). لذا اين پژوهش برآن است تا ضمن بررسي روابط بين متغيرهاي نگرش مذهبي، شادي، لذت و سلامت روان در قالب يک مدل ساختاري، اثربخشي روان نمايشگري با محتواي معنوي را بر سه متغير شادي، لذت و سلامت روان، مورد بررسي قرار دهد.
فهرست مطالب بررسی اثربخشي روان نمايشگري با محتواي معنوي بر ميزان شادي، لذت و سلامت روان دانشجويان به شرح زیر می باشد:
فصل اول: کليات پژوهش
1-1- مقدمه 1
1-2- بيان مسئله 3
1-3- اهميت و ضرورت پژوهش 9
1-4- اهداف پژوهش 11
1-5- فرضيات پژوهش 12
1-6- متغيرهاي پژوهش 12
1-7- تعريف اصطلاحات و مفاهيم 13
1-7-1 تعاريف نظري (مفهومي) 13
1-7-2 تعاريف عملياتي 16
فصل دوم: پيشينه پژوهش
2-1 مقدمه 18
2-2 هيجانات مثبت 19
2-2-1 تاريخچه ي هيجانات مثبت 19
2-2-2 هيجان شادي 21
2-2-2-1 ريشه هاي تحولي 21
2-2-2-2 جنبه هاي ژنتيکي 22
2-2-2-3 جنبه هاي فيزيولوژيک 22
2-2-2-4 جنبه هاي شناختي 23
2-2-2-5 جنبه هاي اجتماعي 23
2-2-2-6 جنبه هاي اقتصادي 24
2-2-2-7 جنبه هاي هيجاني 25
2-2-3 هيجان لذت 25
2-2-3-1 ريشه هاي تحولي 25
2-2-3-2 جنبه هاي فيزيولوژيک 26
2-2-3-3 جنبه هاي غريزي 26
2-2-3-4 جنبه هاي شناختي 26
2-2-3-5 جنبه هاي اجتماعي 27
2-3 سلامت روان 28
2-3-1 تاريخچه ي سلامت روان 28
2-3-2 مولفه هاي سلامت روان 29
2-3-3 تأثير استرس و مهارت هاي مقابله اي بر سلامت روان 32
2-3-4 تأثير روابط بين فردي بر سلامت روان 33
2-3-5 مداخلات مبتني بر سلامت روان 34
2-4 مذهب و معنويت 35
2-4-1 تاريخچه ي روانشناسي مذهب و معنويت 35
2-4-2 وجوه تشابه و افتراق مذهب و معنويت 36
2-4-3 شکل هاي سالم و ناسالم مذهب و معنويت 37
2-4-4 تأثير مذهب و معنويت بر سلامت روان 38
2-4-4-1معنادهي و مقابله با استرس 38
2-4-4-2 روابط بين فردي 39
2-4-5 تأثير مذهب و معنويت بر هيجانات مثبت 39
2-4-6 يکپارچه سازي مذهب و معنويت در مداخلات سلامت روان 40
2-5 روان نمايشگري 41
2-5-1 تاريخچه ي روان نمايشگري 41
2-5-2 ارکان روان نمايشگري 43
2-5-2-1 کارگردان 43
2-5-2-2 شخص اول 44
2-5-2-3 ياور 44
2-5-2-4- حضار 44
2-5-3 صحنه ي اجراي روان نمايشگري 44
2-5-4 مراحل روان نمايشگري 45
2-5-4-1 گرم کردن 45
2-5-4-2 اجرا 45
2-5-4-3 مشارکت 47
2-5-5 عطش اجرا 47
2-5-6 خودجوشي و خلاقيت 48
2-5-7 کاردبردهاي روان نمايشگري 49
2-5-8 انواع شکل هاي اجراي جلسات روان نمايشگري 49
2-5-9 تکنيک هاي روان نمايشگري 50
2-5-9-1 تکنيک هاي مرحله ي گرم کردن 50
2-5-9-2 تکنيک هاي مرحله ي اجرا 51
2-5-10 ظرفيت روان نمايشگري براي يکپارچه سازي با تجارب معنوي 52
2-6 پيشينه ي پژوهشي 53
2-6-1 پژوهش هاي انجام شده در خارج از کشور 53
2-6-1-1 ارتباط بين متغيرهاي مذهب/معنويت، شادي، لذت و سلامت روان 53
2-6-1-2 اثربخشي مداخلات روانشناختي يکپارچه شده با مذهب و معنويت 55
2-6-1-3 اثربخشي مداخلات مبتني بر روان نمايشگري 56
2-6-2 پژوهش هاي انجام شده در داخل کشور 57
2-6-2-1 ارتباط بين متغيرهاي مذهب/معنويت، شادي، لذت و سلامت روان 57
2-6-2-2 اثربخشي مداخلات روانشناختي يکپارچه شده با مذهب و معنويت 58
2-6-2-3 اثربخشي مداخلات مبتني بر روان نمايشگري 58
2-7 خلاصه و جمع بندي 59
2-7-1 خلاصه ي پيشينه ي خارجي 59
2-7-2 خلاصه ي پيشينه ي داخلي 60
2-7-3 جمع بندي 61
فصل سوم: روش پژوهش
3-1 مقدمه 62
3-2 طرح کلي پژوهش 62
3-3 متغيرهاي پژوهش 63
3-4 جامعه ي آماري 64
3-5 حجم نمونه و روش نمونه گيري 64
3-6 ابزارهاي پژوهش 64
3-6-1 پرسشنامه ي نگرش سنج مذهب 65
3-6-2 پرسشنامه ي شادکامي آکسفورد (OHQ) 65
3-6-3 مقياس لذت اسنيت- هميلتون (SHAPS) 66
3-6-4 پرسشنامه ي سلامت عمومي 28 سوالي (GHQ-28) 67
3-7 شيوه ي اجراي پژوهش 67
3-8 برنامه ي مداخله 68
3-9 روش تجزيه و تحليل داده هاي پژوهش 70
فصل چهارم: نتايج پژوهش
4-1 مقدمه 71
4-2- بررسي توصيفي داده ها 71
4-3 بررسي استنباطي داده ها 77
4-3-1 تعيين متغيرهاي همگام 78
4-3-2 پيش فرض نرمال بودن توزيع نمرات 78
4-3-3 پيش فرض هاي تساوي کواريانس ها و تساوي واريانس ها 79
4-3-4 بررسي فرضيه هاي پژوهش 80
4-3-4-1 فرضيه ي 1 80
4-3-4-2 فرضيه ي 2 83
4-3-4-3 فرضيه ي 3 84
4-3-4-4 فرضيه ي 4 84
4-3-4-5 فرضيه ي 5 85
4-3-4-6 فرضيه ي 6 85
4-3-4-7 فرضيه ي 7 86
4-3-4-8 فرضيه ي 8 86
4-3-4-9 فرضيه ي 9 86
4-3-4-10 فرضيه ي 10 86
فصل پنجم: بحث و نتيجه گيري
5-1 مقدمه 90
5-2 بحث در مورد يافته هاي پژوهش 90
5-3 جمع بندي و نتيجه گيري 96
5-4 محدوديت هاي پژوهش 96
5-5 پيشنهادها
5-5-1 پيشنهادهاي پژوهشي 97
5-5-2 پيشنهادهاي کاربردي 97
پيوست ها
پيوست 1: شرح جلسات مداخله ي روان نمايشگري با محتواي معنوي 99
پيوست 2: پرسشنامه ي شادکامي آکسفورد 120
پيوست 3: مقياس لذت اسنيت-هميلتون 122
پيوست 4: پرسشنامه ي سلامت عمومي 28 سوالي 125
پيوست 5: پرسشنامه ي نگرش سنج مذهب 128
منابع و مآخذ