تحقیق حاضر با عنوان بررسی رابطه بین الگوهای ارتباطی والدین و سازگاری اجتماعی کودکان از سری تحقیق های رشته علوم تربیتی میباشد. این تحقیق با گرایش آموزش و پرورش پیش دبستانی در 109 صفحه با فرمت Word
(قابل ویرایش) در مقطع کارشناسی ارشد نگارش شده است و همچنین این تحقیق آماده چاپ و پرینت جهت
استفاده دانشجویان می باشد.قسمتهایی کوتاه از متن:
مقدمه
یکی از عوامل موثر در رفتار فرد خانواده است. محیط خانواده اولین و بادوام ترین عاملی است که در رشد شخصیت افراد تاثیر می گذارد. خانواده اولین زمینه های رشد و تکوین شخصیت فرد را فراهم می سازد. کودک لحن سخن گفتن را از خانواده می آموزد، ارزشهای اخلاقی را از آنان می گیرد و روابط اجتماعی آینده او متاثر از چگونگی روابطشان با اعضای خانواده است (مختاری، 1385).
با توجه به اینکه برای کودک در سالهای اولیه، تنها روابط موجود، رابطه با والدینش می باشد و کودک اولین و حساس ترین دوره سنی و بیشترین اوقات خود را در کنار خانواده می گذراند، بهترین و مؤثرترین نتایج را در سلامت و بهداشت روانی او خواهد داشت. بنابراین پدر و مادر اولین کسانی هستند که کودک از آنها تقلید می کند و با توجه به حرکات و رفتار اطرافیان شخصیت کودک تکوین می یابد (عریضی، 1381).
با توجه به اهمیتی که خانواده در رشد اجتماعی فرد دارد، بعضی از افراد نظیر الکایند ، 1987؛ سیگل ، 1987؛ کانینگ و لیون ، 1991؛ به نقل از لفرانسویس ، 1996 معتقدند که نباید کودکان را بی محابا به سمت آموزش های پیش دبستانی بکشانیم و جو حاکم بر بسیاری از برنامه های پیش دبستانی ممکن است کودکان را آن طور که باید و شاید به سوی پیشرفت رهنمون نسازد. از سوی دیگر بسیاری از صاحب نظران مثل دومان ، 1984؛ رسکورلا ، 1991؛ پاندی ، 1991؛ به نقل از لفرانسویس، 1996 معتقدند که تجربه های پیش دبستانی تاثیر مثبتی بر تحول کودکان خواهد گذاشت.
بدون شک اگرچه دوران پیش دبستانی می تواند تأثیر به سزایی در رشد کودک و به ویژه رشد اجتماعی وی داشته باشد، خانواده همچنان به عنوان اولین عامل مؤثر است.
از طرفی با توجه به اهمیت روابط اجتماعی مناسب در تعاملات، سازگاری اجتماعی به عنوان مهمترین نشانه سلامت روان، از مباحثی است که جامعه شناسان، روانشناسان و به ویژه مربیان در دهه های اخیر توجه خاصی به آن مبذول داشته اند ( منینگر و همکاران، ترجمه نظیری، 1381 ).
در واقع رفتار آدمی تحت تأثیر عوامل اجتماعی قرار دارد و شخصیت انسان در صورتی به کمال می رسد که بین او و محیط تعامل و تبادل مناسبی وجود داشته باشد (ولش و کارن ، 2001). سازگاری طیف گسترده ای دارد و جنبه هایی چون خانواده، همسالان و اجتماع را در بر می گیرد که در رأس همه آنها سازگاری اجتماعی قرار دارد (تینتو ، 1993).
بیان مسأله
موفقیت هر جامعه ای در گرو داشتن افرادی است که بتوانند به نحو احسن با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و به مسائل و مشکلات یکدیگر اهمیت بدهند. از آن جایی که زندگی هر انسانی از عوامل مختلفی تشکیل شده است که شخصیت و رفتار وی را شکل می دهد، بررسی این عوامل می تواند در رساندن افراد به روابط اجتماعی مناسب تر کمک کند. به گفته مختاری ( 1385 ) یکی از عوامل موثر در رفتار فرد، خانواده است. خانواده اولین زمینه های رشد و تکوین شخصیت فرد را فراهم می سازد.
در واقع محیط خانه در دوران پیش از مدرسه اهمیت بسیاری دارد و رفتار والدین در آمادگی کودکان برای ورود به مدرسه بسیار موثر است. مهارتها و تواناییهای کودکان در سالهای اولیه بیش از سالهای بعدی و نوجوانی دستخوش تاثیر می شود، علاوه بر این محیط خانه در طی این سالها اهمیت بسیاری دارد. زیرا بسیاری از کودکان تجربه آموزشی دیگری غیر از محیط خانه ندارند (ماسن ، ترجمه یاسایی، 1380 ) .
از طرفی دیگر برونفن برنر ( 1990 ) در نظریه نظام های بوم شناختی خود عنوان می کند که رشد کودک تحت تاثیر چندین لایه از محیط قرار دارد و تغییرات یا تعارضات در هر لایه می تواند به لایه های دیگر منتقل شود. در این الگو، خانواده پردوام ترین، اثر گذارترین و نزدیک ترین لایه از محیط است که بر تمام جنبه های رشد کودک تاثیر می گذارد. زبان، تغذیه، ایمنی، سلامت و باورها همگی از طریق پسخوراندهای رفتاری درون خانواده رشد پیدا می کنند و دانش آموزان محصول خانواده های خودشان هستند. ( برونفن برنر، 1995 ) . در این نظریه، رابطه زناشویی بخشی از ریز نظام ( نزدیکترین لایه محیطی به کودک ) را می سازد، بنابر این، هم به طور مستقیم بر عملکرد و رشد کودک اثر می گذارد و هم به طور غیر مستقیم بر روابط والد - کودک و سبک های فرزند پروری والدین تاثیر دارد.
همانطور که در تحقیقات مختلف عنوان شده است، در اغلب فرهنگ ها عامل نخست اجتماعی شدن فرزند، والدین او هستند. والدین به سه شکل ابتدایی در اجتماعی شدن فرزندان نقش دارند. اول، آنها از طریق آموزش مستقیم فرزندانشان را اجتماعی می کنند؛ این مرحله با تقویت رفتارهایی که ارزشمند یا مطلوب والدین هستند، انجام می شود. دوم، در روند تعامل با فرزندشان، والدین نقش الگوهای مهمی را بازی می کنند تا عقاید و گرایش ها را از آنها فرا گیرند و بالاخره والدین سایر چیزهایی از زندگی اجتماعی کودکان را که می خواهند رشد اجتماعی آنها را تحت تاثیر قرار دهند، تحت کنترل دارند ( پارک و همکاران، 1983؛ به نقل از برجعلی، 1378 ) .
از طرفی دیگر، انسان محصول اجتماع است و مسلما تحت تاثير نظام ها و فرهنگ های جامعه خود قرار دارد و سازگاری او يك سازگاری اجتماعی است ( اسلامی نسب، 1373).هدف هر موجود زنده رسيدن به سازگاری اجتماعی است. انسان نيز دائما در تلاش است تا سازش بين دنيای درونی و بيرونی خود را به وجود آورد. سازگاری اجتماعی فرايندی است كه روابط بين افراد، گروه ها و عناصر فرهنگی را به وضع رضايت آميزی برقرار می كند. به عبارت ديگر طی اين فرايند روابط ميان افراد و گروه ها طوری برقرار می شود كه رضايت متقابل آنها را فراهم كند (محمدی، 1387). دانش آموزی كه ارتباط بهتر و بيشتری با همسالان خود دارد، از سازگاری اجتماعی خوبی برخوردار خواهد بود و احساسات خود را صريح و آشكار، بدون وحشت از دست دادن دوستان بيان می كند. چنین كودكی دارای ثبات عاطفی لازم و قدرت كافی جهت روبه رو شدن با ناكامی، بدون اينكه احساس ناراحتی يا شكست در او بوجود آيد می باشد (فريد، 1375).
فرايند كسب مهارت اجتماعی و سازگاری اجتماعی كودكان در روانشناسی و خصوصاً در مبحث شناخت اجتماعی مورد بحث قرار گرفته است. از مهارت اجتماعی تعاريف زيادی شده است. اسلبی و گورا ( 1988، نقل از جمشيدی، 1382) مهارت اجتماعی را مترادف با سازگاری اجتماعی مي دانند. از نظر آنان مهارت اجتماعی عبارت است از توانايی ايجاد ارتباط متقابل با ديگران در زمينه خاص اجتماعی، به طريق خاص كه در عرف جامعه قابل قبول و ارزشمند باشد.
موفقيت سازشی در مدرسه، خصوصا در دوره ابتدايی مستلزم شايستگی در مهارتهای اجتماعی است. شايستگی های اجتماعی عمده در مدرسه شامل مهارتهايی چون اجتناب از قطع صحبت ها، هنگامی كه ديگران صحبت می كنند، برآوردن نيازهای ارتباطی به نحوی كه از نظر اجتماعی پذيرفته شده باشند، همكاری با ديگران، صبر كردن برای ديگران و توانايی پيگيری دستورات می باشد ( داناهو و برايان ، 1986، نقل از لرنر ، 1997 ).
با توجه به پژوهش های انجام شده، جای خالی پژوهش هایی که بر تاثیر نوع ارتباط والدین روی کودکان و به ویژه کودکان پیش از دبستان مطالعه کرده باشند، بسیار محسوس است و از آن جایی که در دوران پیش از دبستان تنها عامل پرورش سازگاری اجتماعی کودکان خانواده می باشد، لذا پژوهش حاضر جهت بررسی میزان تاًثیر نوع برخورد والدین هنگام مواجهه با مشکلاتشان بر روی سازگاری کودکان پیش دبستانی آنها می باشد؛ زیرا این قضیه می تواند تاًثیرات دراز مدتی در شخصیت کودکان داشته باشد. بنا بر این پژوهشگر سعی دارد تا این تاًثیر را بررسی کند.
فهرست مطالب تحقیق بررسی رابطه بین الگوهای ارتباطی والدین و سازگاری اجتماعی کودکان به شرح زیر می باشد:
فصل اول: کلیات پژوهش
- مقدمه
- بیان مسأله
- فرضیه های پژوهش
- اهداف پژوهش
- اهمیت و ضرورت پژوهش
- تعاریف نظری و عملیاتی واژه ها و اصطلاحات
فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش
- تعاریف ارتباط
- هدف اصلی ارتباط
- الگوهای ارتباطی زوجین
- الگوی ارتباط سازنده متقابل زن و شوهر
- الگوی ارتباط اجتناب متقابل زن و شوهر
- الگوی ارتباطی توقع / کناره گیری زن و شوهر
- تئوری های ارتباط
- نظریه ارتباطی واتزلاویک
- نظریه ارتباطی سالیوان
- نظریه شفلن و بردویستل
- نظریه تبادلی برن
- نظریه یادگیری اجتماعی بندورا
- تعاریف سازگاری اجتماعی
- عوامل مؤثر بر سازگاری
- دیدگاه ها درباره سازگاری اجتماعی
- دیدگاه روان پویشی
- دیدگاه یادگیری
- دیدگاه یادگیری اجتماعی – شناختی
- دیدگاه پدیدار شناختی
- دیدگاه تحولی
- خلاصه دیدگاه ها درباره سازگاری اجتماعی
- مطالعات انجام شده
- پژوهش های داخلی
- پژوهش های خارجی
فصل سوم: روش پژوهش
- طرح پژوهش
- جامعه آماری
- روش انتخاب نمونه و گروه نمونه
- ابزار سنجش
- پرسشنامه الگوهای ارتباطی
- اعتبار و روایی آزمون الگوهای ارتباطی
- پرسشنامه رفتار سازشی دانش آموزان
- اعتبار و روایی آزمون رفتار سازشی دانش آموزان
- شیوه اجرای پرسشنامه ها
- روش تحلیل داده ها
فصل چهارم: یافته های پژوهش
- مقدمه
- توصیف داده ها
- تحلیل استنباطی فرضیه های تحقیق
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری
- محدودیت های پژوهش
- پیشنهادهای پژوهش
فهرست منابع
پیوست 1 پرسشنامه الگوهای ارتباطی
پیوست 2 پرسشنامه رفتار سازشی دانش آموزان
